اشاره: مجید جوادیان زاده لیسانس ریاضی و فوق لیسانس علوم اجتماعی از دانشگاه علامه طباطبایی هم اکنون در سمت مدیر کل دفتر امور اجتماعی استانداری یزد مشغول خدمت می باشد.

وی از سال ۸۳ تاکنون در پست های مختلف مالی و فرهنگی فعالیت داشته است و حدود ۱۲ عنوان کتاب و مقاله تالیف، ترجمه و تدوین کرده و همزمان در دانشگاه نیز مشغول تدریس بوده است.

جوادیان زاده عناوین مختلفی نیز در عرصه مطبوعات و پژوهش کسب کرده است.

مدیر کل دفتر امور اجتماعی استانداری یزد چندی پیش در نشست با نمایندگان موسسه‌های آزاد هنری که در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان برگزار شد، در سخنانی قابل تأمل با بیان اینکه استان یزد از نظر افسردگی در سطح بالای افسردگی قرار دارد گفت: طبق آمار، آستانه تحمل اجتماعی مردم یزد نیز پایین تر از میزان استاندارد است که برای برون رفت از این معضل، آنچه مطرح است ورود هنر به جامعه و خارج کردن جامعه از حالت زمختی است.

یزد آوا ؛ با توجه به جریانات اخیر و القائات نسبت به افسردگی مردم دارالعباده و دارالعلم یزد و صحبت های قابل تأمل جوادیان زاده بر آن شدیم با وی گفتگویی برای پاسخ به این شبهه داشته باشیم.

متن کامل گفتگوی صمیمی و خواندنی خبرنگار یزد آوا با مجید جوادیان زاده در ادامه آمده است:

یزد آوا: وضعیت نشاط اجتماعی مردم یزد را چگونه ارزیابی می‌ کنید؟

بحث نشاط اجتماعی در جامعه در حوزه جامعه شناسی به عنوان شاخص های جامعه خلاق و پویا به آن استناد می شود و آمارها نشان می‌دهد که رابطه مستقیمی بین تولید جرم و افسردگی و کاهش شادکامی و بین کم بودن بعضی از جرایم و شادکامی وجود دارد.

طبق پژوهش انجام شده شادترین استان‌ها،کمترین مصرف مواد مخدر را دارند و به عکس؛ استان‌هایی که شادکامی کمتری دارند بروز جرایم از جمله مصرف مواد مخدر در آنها زیاد است.

رصد شادکامی در یک جامعه و دغدغه داشتن نسبت به آن وظیفه مسئولان است ولی متأسفانه بحث شادکامی در یزد در حدود یک سال و نیم اخیر شکل و شمایل سیاسی به خود گرفته و از سیر علمی خارج شده است.

در صورتی که واقعاً مسئولان نسبت به مسئله شادکامی دغدغه دارند ، پرسش دارند، سئوال دارند، باید خوشحال باشیم و به درستی تحلیل کنیم و از طریق آن راه کا‌رهایی اتخاذ کنیم و نباید مبحث شادکامی تبدیل به امری غیر قابل بحث شود.

یزد آوا: در علم جامعه شناسی واژه «افسردگی» با «کمبود نشاط اجتماعی» تفاوت دارد، با توجه به مباحثی که در جمع نمایندگان مؤسسات آزاد هنری در اداره ارشاد اسلامی یزد مطرح کردید، مردم یزد «افسرده» هستند یا «نشاط اجتماعی» ندارند؟!

در مورد «شادکامی» در استان یزد چهار پژوهش علمی انجام شده که یکی از آنها مربوط به سال ۱۳۹۱ تحت عنوان میزان شادکامی مردم ایران و عوامل موثر بر آن (مطالعه سلامت از دیدگاه مردم ایران) است، جامعه آماری این پژوهش کل مردم ایران، روش جمع آوری داده‌ها، روش خود گزارش دهی و نمونه آماری آن ۸۰۰ نفر است. نتیجه این پژوهش نشان می‌داد که میزان شادکامی مردم یزد کمتر از متوسط سایر استان‌ها و در رده آخر قرار دارد.

پژوهشی نیز در سال ۱۳۹۲ با عنوان «برنامه راهبردی ارتقای نشاط اجتماعی در استان یزد» انجام شد. جامعه آماری این پژوهش کل مردم یزد از روش پرسشنامه‌ای با نمونه آماری ۵۵۳ نفر است.

براساس این پژوهش در مجموع میزان نشاط اجتماعی مردم یزد بیشتر از متوسط جهانی است.

هم چنین نتیجه پژوهش سال ۱۳۸۸ با عنوان «بررسی وضعیت سلامت عمومی و شادکامی دانشجویان دانشگاه یزد» که جامعه آماری آن ۷۰۰۰ نفر از دانشجویان ورودی سال ۸۵-۸۴ دانشگاه یزد و روش پرسشنامه‌ای با نمونه آماری ۵۵۵ نفر بود، میزان شادکامی دانشجویان دانشگاه یزد کمتر از متوسط مورد نظر بوده است.

و در پژوهشی که با عنوان جایگاه اعتکاف در آموزه های دینی و تأثیر آن بر افزایش شادکامی مطالعه موردی دانشجویان دختر دانشگاه یزد با جامعه آماری دانشجویان یزدی معتکف، روش پرسشنامه‌ای و نمونه آماری ۱۲۹ نفر انجام شد، مشخص شد که میزان شادکامی دانشجویان دختر یزدی کمتر از متوسط مورد نظر است.

این نشان دهنده این است که شادکامی دانشجویان دختر قبل از ورود به «مراسم اعتکاف» کمتر از متوسط بوده است و «مراسم اعتکاف» باعث افزایش شادکامی می شود.

ما گفتمان اجتماعی فراگیر نداریم، بعضی واژه‌ها معنای درستی ندارند و مورد قبول عامه پژوهشگران نیست، بعضی واژه ها جا به جا به کار می روند، و یا به جای هم به کار می روند و در متون علمی کلماتی که معادل فارسی ندارند از کلمه مقابل آن برای توضیح استفاده می‌کنند.

شادکامی به معنی happiness است و نقطه مقابل آن را به عنوان «افسردگی» به کار می بریم، زیرا به کاربردن اصطلاح «ناشادکامی» سخت است!!

یزد آوا: مراسم عزاداری ائمه اطهار(ع) در یزد را چگونه ارزیابی می کنید؟

در مورد مراسم عزاداری نیز من با تأثیر مثبت آیین‌های عزاداری و آیین‌های شادی مخالف نیستم، زیرا به غیر از بحث معنوی، شکل برگزاری، مشارکت، خودجوشی، همدوشی و تقسیم کار و تحرک اجتماعی که در آن صورت می‌گیرد، موجب نشاط می شود.

یزد آوا: آمار پایین جرم و جنایت و طلاق نسبت به کل کشور،کسب رتبه نخست کنکور طی۲۰ سال متوالی، میانگین رشد اقتصادی، افزایش واحدهای تجاری، رتبه برتر کمک خیرین، جاده های شلوغ به سمت مناطق خوش آب و هوای استان در ایام تعطیل با این موارد می توانیم بگوییم که «نشاط» کم است یا مردم یزد «افسرده» هستند؟!

پدیده‌های اجتماعی بسیار پیچیده اند و تک علتی نیستند و مجموعه‌ای از علل اجتماعی، فرهنگی، امنیتی، سیاسی و اقلیمی باید در تعامل پیچیده قرار گیرند تا منجر به یک معلول شوند.

همه عواملی از جمله تولید علم، تولید ثروت که می‌گویید درست است، ولی نتایج تحقیقات علمی نشان می دهد میزان شادکامی متناسب با امکاناتی که داریم نیست.

بسیاری از مردم یزد از داشته هایشان لذت نمی برند. اگر به یک شهروند نگاه کنیم سرمایه هایی را در اختیار دارد اما نمی تواند کمال استفاده بهینه را داشته باشد و شاد باشد.

بحثی که وجود دارد این است که چه راه کارهایی را می‌توان پیدا کرد تا شهروندان یزد با وجود همه تمکن‌های خدادای (علمی، مالی) شادتر باشند.

هم چنین دارا بودن ۲۰ سال رتبه اول کنکور در کشور و یا بعضی از مظاهر توسعه که در استان یزد است لزوماً بسیاری از آنها موجب «شادکامی» نیست. علی رغم اینکه رتبه‌های اول کنکور موجب افتخار است؛ ولی در کنارش خیلی چیزها را فدا کردیم.

بخشی از نیروی کار در حوزه صنعت مشغول هستند که حوزه صنعت سختی‌ها و مشکلات خاص خودش را دارد. این در حالی است که در همه دنیا همه کسانی که در حوزه صنعت هستند زمان‌هایی را برای اوقات فراغت و تفریح اختصاص می دهند ولی ما نسبت به توسعه صنعتی کمتر به این موارد توجه کردیم.

یزد آوا: برنامه های دولت تدبیر و امید برای ارتقاء سطح نشاط اجتماعی مردم یزد چیست؟! بهتر نیست ابتدا زیر ساخت های فرهنگی، ورزشی و هنری را برای جوانان مانند فضاهای تفریحی ورزشی افزایش داده و ایجاد کنیم و بعد در مورد «افسرده بودن» و یا «کم بودن نشاط اجتماعی مردم» صحبت کنیم؟!

پژوهشی در حال انجام داریم که در آن راه کارهای نشاط اجتماعی به منظور دستیابی به یک الگوی متناسب با فرهنگ اجتماعی یزد را بررسی می کنیم.

خیلی از صورت های «نشاط اجتماعی» در کشور، در یزد قابل پیاده سازی نیست و الگوهای نشاط در استان یزد باید رنگ و بوی مذهبی داشته باشد و با وضعیت اقلیمی یزد همخوانی داشته باشد و مورد پذیرش خانواده‌ها قرار بگیرد.

یکی از راه کارها، اجتماعی کردن مردم یزد است، چرا که از نظر شخص بنده یکی از دلایل کاهش شادکامی در جامعه ما سبک زندگی خاصی هست که مردم یزد در چند دهه اخیر با آن مواجه شده اند.

زندگی صنعتی با تحرک پایین، اوقات فراغت پایین، اقلیم خشک یزد، سبک زندگی مردم (آپارتمان نشینی) و ترک زندگی در بافت قدیم در عین حال که بعضی از امکانات را فراهم کرده است، لذت زندگی را کاهش داده است.

یکی دیگر از راه کارها، افزایش برنامه های هنری در جامعه است. تلطیف روح جامعه می‌تواند از طریق برنامه‌های هنری که دارای تنوع زیادی (هنرهای تجسمی، هنرهای تصویری و غیره) است و انواع و اقسام برنامه‌هایی که قابلیت برگزاری در سطح جامعه را دارد، انجام بگیرد.

هم چنین باید تئاتر خیابانی را گسترش دهیم تا مسائل مردم را بازگو کند و آینه‌ای جلوی جامعه باشد و لحظاتی مردم را با شور و نشاط و شادابی مواجه کند.

مسئله دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که باید در یزد چهره شناخته شده هنری داشته باشیم، متأسفانه مشکلی که در جوامع پیرامونی غیر از پایتخت وجود دارد کم بودن چهره‌های رسانه‌ای هنرمندان است.

بنابراین جامعه یزد در زمینه هنر نقصان دارد و می توان گفت که جامعه یزد با هنر قهر است و حتی نمایشگاه‌های فرهنگی هنری با وجود اجرای برنامه‌های فرهنگی با برخورد سرد جامعه روبرو می شود.

احساس ما این است که جامعه به سمت حوزه‌های صنعت، کار و سخت افزار متمایل شده است و بنابراین ما باید با برنامه‌های هنری روح جامعه را تلطیف کنیم و اتصال مردم را با حوزه کاری کم کنیم.

به گفته هگل فیلسوف آلمانی، در جوامع شرقی به خاطر مشکلات اقلیمی(خشونت طبیعت) هنر در مسیر زندگی قرار داشته است.

یزدی هنر خودش را در معماری خرج کرده است و ذوقی که دارد در شکل و سبک معماری پیاده کرده است و با تغییرسبک زندگی مردم یزد، این هنر دچار تلاطم شد و با تغییر الگوی ساخت و ساز چیزی از آن سطح از هنر هم که در جامعه وجود داشت، نمی‌بینیم و اکنون چیزی از جنس چوب و سنگ و آهن می‌بینیم که معنا در آن وجود ندارد.

یزد آوا: علنی کردن مبحث «افسردگی» در یزد می تواند آسیب های جدی به بخش گردشگری، صنعت و سرمایه گذاری در این بخش ها وارد کند، آیا بهتر نیست به جای اینکه این مباحث را در جلسات عمومی مطرح کنیم در جلسات تخصصی بررسی و عملیاتی کنیم؟!

بعضی از افراد بی جهت این مسئله را بحرانی کردند و به آن دامن زدند. باید بدانیم که حساسیت‌های بیش از اندازه و بزرگ کردن مشکل که شاید منطبق بر منافع فردی باشد مشکل را بزرگ‌ترمی کند.

آیا ما مسئولان که مشکلات را رصد می کنیم و شاهد رشد بعضی از شاخص‌ها هستیم، نباید وارد عمل شویم؟ اگر ما کاری نکنیم چه کسی این کار را انجام می‌دهد؟

اولین کسانی که می‌توانند در حل این مسئله ما را یاری کنند روحانیون به عنوان یک قشر مرجع و قشری که مورد رجوع بسیاری از مردمند، هستند.

نخبگان، دومین گروهی هستند که می‌توانند به کمک دولت بیایند و شامل «نخبگان قدرت» ، «نخبگان ثروت» و «نخبگان فکر» هستند.

و هم چنین رسانه‌ها به ویژه رسانه‌های مجازی که جامعه به شدت به آنها متکی است و واسطه بین جامعه و دولت هستند، می‌توانند با امانت‌داری هم در تبیین درست موضوع، هم در بحث انعکاس و هم در بحث تحلیل و ارائه راهکار به مسئولان و دولت کمک کنند.

** گفتنی است بعد از تماس های مکرر از سوی برخی مسئولین با مدیر مسئول سایت یزد آوا مبنی بر تغییر تیتر خبرها و نپذیرفتن مدیر سایت، رسانه های زنجیره ای وابسته و افراطی به اصطلاح حامی دولت شروع به تخریب و برچسب زنی به رسانه  مسقل و آزاد «یزد آوا» کردند در حالی که مسئولین در تماس های مکرر تلفنی اقرار داشتند «متن خبر بدون هیچگونه تحریفی کار شده است» و تنها تیتر خبرها باعث آشفتگی آقایان شده است و زحمات چند وقته ایشان برای «افسرده جلوه دادن مردم دارالعباده یزد» را نابود کرده است!

حال باید دید با توجه به این که در دولت تدبیر و امید مکرراََ از واژه «آزادی رسانه ها» سخن به میان می آید ، هماهنگ کردن تیتر خبرها با افراد مصاحبه شونده قبل از انتشار، «آزادی رسانه ها» را زیر سوال نمی برد؟!

این درحالی است که مدیر کل روابط عمومی استانداری در مراسم تکریم و معارفه مدیر خبرگزاری جمهوری اسلامی در یزد بابیان اینکه مفتخرم که رسانه های استان احساس امنیت می کنند ! گفت: به عنوان خدمتگزار رسانه ها در استانداری یزد، به صراحت اعلام می کنم که تا این لحظه، هیچ رسانه مکتوب و مجازی نمی تواند ادعا کند که به خاطر نقد یا درج مطلبی در خصوص مدیران استانداری، تلفنی یا حضوری، با واسطه یا بی واسطه تذکر شنیده باشد یا بازخواست شده باشد.

یزد آوا: فایل کامل صوتی گفتگوی خبرنگار یزد آوا با مدیر کل دفتر امور اجتماعی استانداری یزد در ادامه آمده است.