به گزارش یزدرسا ، منابع دیپلماتیک در تهران می گویند ارزیابی آنها این است که مذاکرات درباره توافق جامع میان ایران و 1+5 بسیار دشوار خواهد بود و کند پیش خواهد رفت.

در حالی که مقام های غربی بویژه امریکایی ها از اراده این کشور برای «آغاز هر چه سریع تر» مذاکرات درباره توافق جامع خبر می دهند، به نظر می رسد گفت وگو در این باره به زودی آغاز نخواهد شد.

یک منبع در تهران به «ایران هسته ای» گفت: «فعلا اگر هم مذاکره ای انجام شود، درباره تفسیر توافق ژنو و نحوه اجرای آن خواهد بود و بعید است که به این سرعت بتوان وارد مذاکره درباره گام نهایی شد».

وی ادامه داد: «فعلا دو طرف باید میزان پای بندی طرف مقابل را به مفاد توافق ژنو بسنجند. هر میزان که این پای بندی جدی تر باشد، فضای مثبت تری برای مذاکره درباره توافق جامع ایجاد خواهد شد».

با این حال، کارشناسان در تهران عقیده دارند، دستور کارهای مذاکره درباره گام نهایی تقریبا روشن است.

به عقیده این کارشناسان با توجه به اینکه ایران در توافق ژنو پذیرفته است که برنامه غنی سازی که در گام آخر تعریف می شود باید منطبق بر نیازهای عملی، و از لحاظ گستره، سطح، ظرفیت، مکان و ذخایر محدود باشد، مذاکرات بر سر جزئیات این موارد متمرکز خواهد شد.

از دید این کارشناسان، مسائل زیر در مذاکره درباره توافق نهایی، در اولویت بحث ها خواهد بود:

1- نخست اینکه بدون شک بحثی دراز دامنه درباره مفهوم نیاز عملی رخ خواهد داد و اگر طرف غربی بخواهد این عبارت را به گونه ای تفسیر کند که برنامه غنی سازی برای ایران قابل تعریف نباشد یا به شدت محدود شود، آن وقت مذاکرات به دشواری های بسیار جدی برمی خورد.

2- دوم، دو طرف باید درباره اندازه تاسیسات غنی سازی ایران بحث کنند. دیوید آلبرایت رییس موسسه علوم و امنیت بین المللی که درباره مسائل فنی برنامه هسته ای ایران به دولت امریکا مشاوره می دهد، عقیده دارد تعداد ماشین های ایران نباید بیش از 5000 عدد باشد در حالی که از دیدکارشناسان در ایران اتخاذ چنین موضعی به معنای شکست مذاکرات در همان روز اول است.

3- سومین مسئله، سطح غنی سازی در ایران خواهد بود. اگرچه ممکن است اینگونه به نظر برسد که دو طرف می توانند به سادگی درباره بالاتر نرفتن غنی سازی از 5 درصد توافق کنند، ولی کارشناسان ایرانی می گویند ایران باید حق غنی سازی در سطوح بالاتر در صورت نیاز را برای خود محفوظ نگه دارد.

4- مسئله چهارم ظرفیت غنی سازی در ایران به معنای استفاده از ماشین های نسل های بالاتر است. مسلما غربی ها تاکید خواهند کرد که ایران فقط باید از ماشین های نسل اول در تاسیسات خود استفاده کند ولی طرف ایرانی در موقعیتی نخواهد بود که چنین ایده ای را بپذیرد.

5- مسئله بعدی مکان تاسیسات غنی سازی ایران است. طرف های غربی تا کنون به صراحت گفته اند که تمایل دارند تمام تاسیسات غنی سازی ایران در نطنز مجتمع شود. این دقیقا به این معناست که تاسیسات فردو باید تعطیل شود و این امر با خط قرمز ایران مبنی بر عدم تعطیلی تاسیسات مغایرت دارد.

6- ششمین موضوع میزان ذخایر مواد 5 دصد ایران است. منابع غربی می گویند ایران باید یک سقف محدود را برای این ذخایر بپذیرد. هنوز درباره عدد معینی بحث نشده اما کارشناسان ایرانی به طور جدی هشدار می دهند که پذیرش سقف انباشت برای مواد 5 درصد عملا غنی سازی در ایران را بی معنا خواهد کرد.

7- موضوع هفتم زمان گام نهایی است. در توافق ژنو آمده است که اقدامات گام آخر باید برای یک دوره زمانی مشخص توافق شود. دیوید آلبرایت زمان 20 ساله را پیشنهاد داده است اما به نظر می رسد ایران زمانی بیش از یک سال را به معنای محرومیت دائمی خود از حق غنی سازی صنعتی تلقی کرده و در مقابل آن مقاومت خواهد کرد.