به گزارش یزدرسا؛ موزه آب یزد هم زمان با برگزاری نخستین همایش بین المللی قنات در اردبیهشت ماه سال ۱۳۷۹ هجری شمسی در شهر یزد افتتاح شد. این موزه محل مناسبی برای شناخت آثار و ابنیه تاریخی مربوط به آب است.

این موزه در شمال میدان امیر چخماق شهر یزد قرار دارد. در این موزه لوازم مختلف حفر قنات، ابراز و ادوات اندازه گیری حجم آب، وسایل تامین روشنایی در قنات، اسناد و مدارک خرید و فروش آب و وقف نامه های قدیمی، کتابچه میراب ها و اسناد توزیع آب، ظروف نگهداری و حمل آب و بسیاری لوازم و اشیاء ارزشمند دیگر نگهداری می شود. این موزه در خانه تاریخی کلاهدوز ها برپا شده است.

خانه کلاهدوزها که در زمینی به مساحت ۷۲۰ مترمربع و به درخواست حاج سید علی‌ اکبر کلاهدوز (یکی از بازرگانان عصر قاجاریه) در سال ۱۲۶۶ هجری قمری بنا شده، یک هنر معماری شگفت‌ آور است که از ۵ اشکوب (طبقه) تشکیل یافته است. از سطح اول یا پایین‌ ترین طبقه این خانه، انشعاب دو کاریز رحیم‌ آباد و زارچ می‌گذرد که در حال حاضر یکی از این دو قنات همچنان فعال می‌ باشد. فضای سطح دوم که در عمق ۱۰ متری زمین قرار دارد، به شکل هشت ضلعی است که به دلیل برخورداری از دمای ثابت و فضای مطلوب، محل مناسبی برای نگهداری و ذخیره نمودن خوراکی‌ ها بوده است. در این قسمت حوضی قرار دارد که با عبور آب قنات از آن، هوای آن همیشه خنک و مطبوع است. سطح سوم که همان زیرزمین خانه به شمار می‌رود، دارای اتاق و دالان‌ های متعدد می‌ باشد که در روزهای گرم تابستان محل سکونت اهالی خانه بوده است. سطح چهارم که طبقه همکف می‌ باشد، از بخش‌ های مختلفی همچون اتاق‌ های پنج دری، تالار، اتاق ارسی، آشپزخانه و محل زندگی خدمه خانه تشکیل یافته است. طبقه پنجم، پشت بام خانه است. در این طبقه چاه‌ خانه‌ ای وجود داشته که با استفاده از چرخ چاه، از چاه‌ های معروف چهل گز، آب برداشت و آب‌ انبار را که در طبقه همکف قرار داشت پر کرده و برای آشامیدن و نظافت استفاده می‌ کردند.

موزه آب یزد در حال حاضر یکی از بی‌ نظیر ترین موزه‌ های آب در دنیا می‌ باشد.