نقش روشنفکران داخلی در مصیبت دنیای اسلام
یزد رسا به نقل از عصرسیاست؛ رهبر معظم انقلاب در بخشی از سخنان خود در جمع خانواده‌های شهدای فاجعه‌ی منا به سکوت نخبگان کشورهای اسلامی در قبال این فاجعه اشاره کردند و آن را گرفتاری بزرگ امت اسلامی نامیدند: «چرا در کشورهای دیگر، دولتها، خانواده‌ها، ملّتها عکس‌العمل نشان ندادند نسبت به این حادثه؟ این چه بلای بزرگی است که جان امّت اسلامی را فراگرفته؟ این، مصیبتِ بزرگ است. دولتها دچار رودربایستی سیاسی‌اند، دولتمردان کشورهای مختلف احیاناً اسیر پول و قدرت و روابط سیاسی و مانند اینها هستند، [امّا] دانشمندانشان چرا ساکت ماندند؟ علمایشان چرا حرف نزدند؟ فعّالان سیاسی چرا صحبت نکردند؟ روشنفکرانشان چرا مقاله ننوشتند، اعتراض نکردند، حرف نزدند؟ البتّه در کشورهای دیگر، به تعداد شهدای ما شهید نبود امّا صد نفر، دویست نفر در کشورهایی مثل مصر، مثل مالی، مثل نیجریه و دیگر کشورها به شهادت رسیدند. خب حالا رؤسای کشورها دچار معادلات سیاسی و معادلات قدرتند، آنها [اعتراض] نمیکنند، انسان از آنها خیلی هم توقّعی ندارد با این وضعی که متأسّفانه دولتها دارند، انسان نمیتواند خیلی هم انتظار داشته باشد؛ لکن آحاد برجسته‌ی جامعه چرا حرف نزدند، چرا سکوت کردند؟ برای دنیای اسلام، بلا این است، مصیبت این است؛ حسّاس نبودن در مقابل یک حادثه‌ی به این عظمت در خانه‌ی خدا که در جوار بیت الهی، کسانی با پررویی و با وقاحت تمام، یک حادثه‌ی سنگینِ ننگین را از سر بگذرانند، بدون اینکه از دنیای اسلام حتّی عذرخواهی هم بکنند.»
انتقاد اصلی رهبر انقلاب نه از دولتها –که با توجه به وضعیت تاسف‌بار این دولتها خیلی توقعی از آنها نیست- بلکه از نخبگان و علما و روشنفکران کشورهای اسلامی است که در قبال این فاجعه سکوت کردند. اظهار تاسف ایشان از این مسئله در واقع بیانگر مصیبت و بلایی است که امت اسلامی به آن دچار شده، یعنی بی‌تفاوتی در قبال مسائل مهم و حیاتی مربوط به جهان اسلام. مسائلی که فاجعه‌ی منا یکی از آنها است و موارد مهم‌تری چون مسئله‌ی فلسطین و جنایتهایی چون تجاوز آل‌سعود به یمن و فجایعی که در سوریه و در عراق در حال وقوع است، نمونه های دیگری از آن است. مواردی که هیچ کدام آنگونه که باید با واکنش‌های نخبگان و روشنفکران در کشورهای اسلامی همراه نشدند.
جمهوری‌اسلامی هرچند با قاطعیت در قبال این فاجعه برخورد کرد و همان اول به سعودی‌ها هشدار داد، اما نباید از یاد برد که اقدامات و هشدارهای انقلابی جمهوری‌اسلامی در قبال فاجعه‌ی منا از سوی رهبر معظم انقلاب بود و ایشان بودند که قاطعانه در قبال این مسئله موضع‌گیری کردند. این در حالی است که مسئولان دولت یازدهم و همچنین روشنفکران و نخبگان و علمایی که از آنها انتظار می‌رفت نسبت به این مسئله واکنش نشان دهند، آنگونه که باید عمل نکردند. دولت یازدهم که اصلا عملکردش در قبال این فاجعه، خود فاجعه بود. اما روشنفکران و علما و نخبگان هم آنگونه که باید نسبت به این مسئله واکنش نشان ندادند. بر این اساس، هرچند رهبر معظم انقلاب انتقادشان را بیشتر متوجه دیگر کشورهای اسلامی کرده‌اند اما تردیدی نیست در خود ایران هم به جز خود رهبر انقلاب، از سوی دیگران آنگونه که باید موضع‌گیری درخوری صورت نگرفت و دولت یازدهم و همچنین بخشی از نخبگان داخل کشور نیز مخاطب این انتقاد رهبر معظم انقلاب هستند.
نویسنده: ارسلان پورذهبی
