به گزارش خبرنگار یزد رسا از میبد، به بهانه 12آذر روز جهانی معلولین گفتگویی با فلاح رئیس اداره بهزیستی شهرستان میبد انجام داده ایم که در زیر می خوانید:

یزد رسا: معلولیت را تعریف کنید؟ به چه کسانی معلول گفته می شود؟

به هرنوع نواقصی چه مادر زادی چه در حین زندگی شامل حوادث ترافیکی یا حوادث محیط کار، که در بدن فرد رخ دهد، آن فرد دچار معلولیت می شود و قطعاً کارش تحت تاثیر این معلولیت قرار می گیرد.

معلولین  5 دسته تقسیم می شوند: جسمی حرکتی، نابینا، ناشنوا، ذهنی و روانی مزمن.

آماری که در سازمان جهانی در بحث معلولیت وجود دارد این است که هر جامعه ای 2 تا 5درصد جمعیت آن احتمال معلولیت دارند(مادر زادی). که معلولیت های محیط کار و ترافیکی بعضاً به این معلولین اضافه می شود.

یزد رسا: تعداد معلولین شهرستان میبد چقدر است؟

بهزیستی شهرستان میبد در حال حاضر 1480 پرونده به ثبت رسیده معلولیت دارد که از این تعداد 915 مورد مرد و 565 نفر زن هستند. همچنین از این تعداد 318 نفر چند معلولیتی و 1162 نفر تک معلولیت هستند.

از 451 نفرمعلول زن 107نفر معلول جسمی حرکتی، 69 نفر شنوایی، 43 نفر بینایی، 128 نفر ذهنی و 100 نفر روانی مزمن و 23 نفر سالمند هستند یعنی بالای 60 نفر سال سن دارند.

از 711 نفر مرد؛ 262 نفر جسمی حرکتی، 100 نفر شنوایی، 94 نفر بینایی، 171 نفر ذهنی و 84 نفر روانی مزمن و 35 سالمند هستند.

از کل 1480 نفر معلول 318 نفر معلول دلیل معلولیتشان نامعلوم است و 231 نفر مورد؛ بعلت بیماری بوده، 308 نفر مورد ژنتیکی و مادرزادی و 108 نفر سانحه (حوادث ترافیکی) و 15 عوارض حین زایمان که ناشی از محیط کار است.

در بحث های ترافیکی در میبد از 1480 پرونده 108 مورد مربوط به سوانح می باشد که سالانه بصورت متوسط چیزی حدود 10-12 نفر مورد به آمار معلولین اضافه می شود و حدود 5 نفر نیز در محیط کار معلول می شوند که این تعداد کم نیست. حتی یک مورد نیز زیاد است .

یزد رسا: دستگاه های متولی ارائه خدمات به معلولین هستند را معرفی کنید؟

ارائه خدمات و ثبت معلولین در بانک اطلاعاتی و به طور کلی متولی امور معلولین بهزیستی می باشد. اما دستگاه هایی هم هستند که در این امر درگیر هستند مثلا در خصوص مناسب سازی شهرداری ها، بخشداری ها، نظام مهندسی، شورای ترافیک، راهنمایی و رانندگی ، بهداشت و درمان و ... .

یزد رسا: بهزیستی چه خدماتی به معلولین ارائه می کند؟

بهزیستی میبد به معلولین کمک هزینه خدمات توانبخشی و حمایتی ارائه می دهد  که در حال حاضر بالغ بر 360 نفر از این خدمات به صورت مستمر استفاده می کنند.  همین طور خدمات توان پزشکی از قبیل فیزیوتراپی، کاردرمانی، بینایی سنجی، گفتار درمانی، امور مناسب سازی، امور CBR، امور معافیت سربازی و وسایل بهداشتی که  به 4600 مورد در 8ماه گذشته خدمات نامبرده ارائه شده است.

لازم به ذکر است که خدمات دیگر بهزیستی شامل : کمک هزینه تحصیلی، کمک هزینه پرستاری معلولین نخاعی، کمک هزینه ایاب و ذهاب معلولین، کمک هزینه سوخت و پذیرش مراکز شبانه روزی و روزانه می باشد.

یزد رسا: یکی از دغدغه های معلولین عبور و مرور در سطح شهر برای امور اداری و ... می باشد. شما در این زمینه چه اقداماتی انجام داده اید؟

در بحث مناسب سازی شهرستان میبد بعنوان شهر بدون مانع به کشور معرفی شده است و در استان یزد نیز به عنوان اولین شهرستان بدون مانع جهت معلولین و سالمندان نام گذاری شده است. در دستور کار مسئولین شهرستان است که ظرف 6 ماه تا یک سال آینده با توجه به همکاری هایی که از سال89 توسط امام جمعه در همان سال انجام شده میبد بعنوان شهر بدون مانع برای معلولین و سالمندان نامگذاری شده بود کلید خورد. جلسات متعددی هم توسط کمیته مناسب سازی شهرستان با ترکیب فرمانداری، شهرداری، بهزیستی بعنوان دبیر، امام جمعه و نماینده و ... تشکیل شد.

یزد رسا: آیا طرح CBR (راهبرد توسعه اجتماعی برای بازتوانی برابرسازی فرصتها و یکپارچه سازی اجتماعی برای کلیه افراد معلول ) در میبد اجرا شده است؟

تفاهم نامه طرح CBR در روستاهای ندوشن، بفروئیه و دهستان شهدا با بخشداری آن در حال اجرا می باشد. همچنین در بفروئیه، ندوشن و دهستان شهدا نیز معلولین جدید شناسایی می شوند.

قبلاً این طرح را در شهر میبد انجام گرفته است.

یزد رسا: آیا معلولین میبد تشکل خاصی دارند؟

هم اکنون بیش از 10 سال از فعالیت تشکل جامعه معلولین شهرستان می گذرد که ظرف 2 سال گذشته این انجمن دارای دفتر و همچنین سالن های فرهنگی شده است. تا حدی نیز در کارهای اقتصادی ورود پیدا کرده است و خدماتی مانند اخذ مجوز تاکسی تلفنی، خدمات پیش گیری از طریق سامانه پیام کوتاه، برگزاری کارگاه ها و دوره های خاص پیشگیری از معلولیت ها و مهارت زندگی توسط این تشکل برگزار شده است. که هدف از برگزاری این دوره ها و کلاس ها آگاه ساختن جامعه هدف بهزیستی است.

یزد رسا: این تشکل چند عضو دارد؟

قطعاً همه معلولین شهرستان باید عضو جامعه معلولین باشند، اما تا الان نزدیک به نیمی از معلولین عضو شده اند.

جامعه معلولین یکسری برنامه های ورزشی را دنبال می کند، بحث اردوها و به طور کلی بحث اوقات فراغت را جامعه معلولین پیگیری می کند.

یزد رسا: چند مرکز غیردولتی زیر نظر بهزیستی میبد به معلولین خدمات ارائه می کنند؟

در دو سال گذشته بهزیستی میبد برآن بوده تا چرخه های توانبخشی را با استفاده از پتانسیل خیری و بخش خصوصی در شهرستان کامل کند. از این چرخه ها در 2 سال گذشته 2مرکز ویزیت در منزل ایجاد شده، 3مرکز روزانه سالمندان، و مرکز بیماران روانی مزمن و روزانه جسمی حرکتی فعال است.

در حال حاضر ما مرکز شبانه روزی معلولین ذهنی شقایق و مرکز شبانه روزی معلولین روانی محبت را داریم. همچنین بخش ویزیت در منزل بیماری های روانی مزمن نیز در شهرستان فعال است. مرکز روزانه بیماران روانی مزمن که جهت بهتر انجام شدن کارهای پزشکی و روانپزشکی تا به حال 100 پرونده بیماران روانی را به مراکز شبانه روزی ارجاع داده اند.

مرکز طنین در بخش خدمات تخصصی جسمی حرکتی فعال می باشد و مرکز روزانه سالمندان حبیب ابن مظاهر که ویزیت در منزل انجام می دهند.

یزد رسا: آیا نظارت خاصی بر این مراکز صورت می گیرد؟

بله. در این موارد هم کارشناس ناظر داریم که تقریبا هر 20 الی 30 روز یک بار نظارت انجام می دهد و هم خود رئیس شهرستان سالی 3-4 دفعه از این مراکز بازدید دارد. کارشناسان استانی هم سالی 2 دفعه یا بیشتر که امسال تا به امروز6 دفعه از مراکز زیر نظر ما بازدید داشته اند. بازدید های کشوری و منطقه ای هم سالی یکبار انجام می شود.

یزد رسا: هزینه این مراکز چگونه تامین می شود؟

در این مراکز نیمی از هزینه ها به صورت یارانه دولتی است و نیمی دیگرش از بودجه های خیرین تامین می شود. خصوصاً مراکز شبانه روزی. ولی تمام هزینه مراکز روزانه از یارانه دولتی است؛ مانند مراکز طنین، رشد و حبیب ابن مظاهر.

یزد رسا: به نظر شما بزرگترین نقاط ضعف و قوت این مراکز چیست؟

بزرگترین نقطه قوت این است که پرسنل این مراکز با انگیزه مشغول فعالیت هستند. همین طور سعی مردم و خیرین شهرستان این است که از این مراکز حمایت کنند؛ که تا به حال ما راضی بودیم. لازم به یادآوری که سعی مسئولین شهرستان بر این است با توجه به این که خیلی از معلولین بومی شهرستان نیستند از آنها حمایت کنیم.

لکن اگر خواسته باشم به نقطه ضعفی اشاره کنم می توانم بگویم؛ با اینکه در چند سال اخیر اقدامات پیشگیرانه و ژنتیکی انجام شده است ولی باز هم معلولیتی این چنینی ایجاد می شود و این آزاردهنده است.

بیماری های روحی روانی شهرستان نسبتاً بالا است. قبلا کمتر شناسای شده بودند. الان با توجه به مشکلاتشان که به بهزیستی مراجعه می کنند متوجه می شویم که دچار مسائل روحی روانی هستند.

یزد رسا: مهمترین علت بروز بیماری های روحی روانی به نظر شما چیست؟

متاسفانه در ازدواج فامیلی، بیماری روحی و روانی وجود دارد و تکان دهنده است. ما در میبد هم نخبگان خیلی بالایی داریم و درکنارش متاسفانه از لحاظ روحی و روانی و ذهنی هم آمارمان نگران کننده است.

بعضی آمارها پنهان است. مثل بیماری های روحی و روانی. تا زمانی که اظهار نشود و در جایی ثبت نشود پنهان است، ولی در فرد وجود دارد و هیچ کاری هم نمی تواند انجام دهد. خصوصاً بعضی از موارد در بزرگسالی خودش را نشان می دهد.

یزد رسا: بیماری روانی در کدام گروه بیشتر دیده می شود؟

از دید بهزیستی در اقایان بیشتر است. خانم ها دچار افسردگی می شوند ولی مزمن شدن در آقایان بیشتر دیده می شود.

یزد رسا: کدام یک از این 5 گروه معلولین بیشترین بار را برای خانواده و جامعه تحمیل می کنند؟

همه معلولیت ها. در چند سال اخیر معلولین ناشنوای ما از حالت مستمری خارج شده اند و تقریباً کمترین هزینه را ناشنوایان دارند و بعضی از عوارض فقط عوارض مادی نیست.

یزد رسا: کدام نوع معلولیت ها امکان جذب در ادارات را دارند؟

در گروه معلولین ما معمولاً نابینایان بعنوان اپراتور در ادارات و کارخانه ها مشغول به کار شده اند که در این کار هم موفق بوده اند. معلولین جسمی حرکتی نیز مشکل خاصی ندارند یعنی از نظر ذهنی می توانند همه کارهایی که افراد عادی انجام می دهند را انجام دهند، مگر در موارد خاصی که نیاز به حرکت های اندامی داشته باشند ولی ما پزشکان و مهندسان معلول داریم که موفق هستند.

در بقیه موارد نیز به نسبتی که توان دارند می توانند کار کنند.

از تعداد1480نفر معلول میبدی به غیر از معلولین ذهنی و روانی های مزمن و جسمی حرکتی های شدید اکثراً در جامعه مشغول به فعالیت هستند.

یزد رسا: تحصیلات معلولین در میبد در چه سطحی است؟

سطح سواد در میبد نسبتاً خوب است و بالاتر از شهرستان های دیگر است. ما در حال حاضر نابینایی با مدرک دکترا از دانشگاه تهران داریم. چند مورد نابینایی زیلوباف داریم و ... حافظ قرآن و قاری قرآن داریم. در مجموع سطح سواد در میبد در جایگاه خوبی قرار دارد.

یزد رسا: در ارائه خدمات به معلولین چه جایگاهی در استان دارید؟

ما در بین ادارات بهزیستی استان مقام اول را در 2 سال گذشته داشتیم. در ارزیابی عملکرد در 2 سال متوالی در کلیه مباحث رتبه اول را دارا بوده ایم.

یزد رسا: بیشترین نقش را در کمک به معلولین چه کسانی می توانند ایفا کنند؟

به نظر من مهمترین نقش را خانواده فرد داراست، که معلول را باور و درک کنند. بعد از خانواده خود فرد معلول است، در مرحله سوم بهزیستی است که در بحث ارجاعات و توجه و نظارت می تواند نقش مفیدی داشته باشد. و بعد مردم نقش زیادی دارند با احترام گذاشتن و همین طور مناسب سازی معابر عبور و مرور را برای معلولان راحت می کنند. نگاه ترحم انگیز نداشته باشند بلکه نگاهشان نگاه راهبردی و مساعدت باشد، چرا که معلول اصلاً نیاز به ترحم ندارد. اگر مسئولیت ارگانها و مردم خوب انجام شود برای معلول کافی است، ما نمی خواهیم درب پارک زنجیر باشد که مردم ترحم کنند و سر ویلچر را بگیرند ما می خواهیم درب پارک بدون زنجیر باشد آن وقت مردم انتظار داشته باشند تا معلول خودش بتواند به پارک بیاید.

یزد رسا: مشارکت و حضور معلولین درجامعه چگونه می بینید؟

متاسفانه حضورشان خوب نیست. که این مسئله دو علت دارد: یکی عدم خود باوری خودشان است، دیگری عدم مناسب سازی است.

یزد رسا: سخن آخر

مردم ما باید مشاوره ژنتیک را جدی بگیرند و در کنار جدی گرفتن مشاوره ژنتیک به چیزهایی که باعث معلولیت می شود مثل معلولیت های ترافیکی و محیط کار توجه بیشتری داشته باشند. نبستن کمربند، استفاده نکردن از کلاه ایمنی خودش می تواند فردی را معلول و سال های سال از اجتماع دور کند.

مسئولین معلولین را باور کنید. ترحم نکنید. معلولین به ترحم نیاز ندارند. باور کردن معلول و ایجاد بستر و محیطی برای آنها حداقل در حد افراد عادی نه بیشتر تنها خواسته یک معلول است.

یزد رسا: آقای فلاح از اینکه پاسخگوی جواب های ما بودید از شما متشکریم.