ID : 806312
ویژه/ به مناسبت 8 آبان سالروز کورش کبیر؛
هویت ایرانی یا اسلامی؟!
شاید تا به حال این سوال به ذهن شما هم رسیده است که آیاهویت ما یک هویت ایرانی است یا یک هویت اسلامی؟این موضوع دغدغه ای است که چندین دهه ذهن ایرانیان را با خود درگیر ساخته است، در این میان ما شاهد افراطی هایی از سوی دو طرف چه طرفداران هویت ایرانی و چه هویت اسلامی بوده ایم...
یزد رسا؛ شاید تا به حال این سوال در ذهن شما هم متبادر شده باشد که هویت ما یک هویت ایرانی است یا اسلامی؟ این موضوع دغدغه ای است که چندین دهه ذهن برخی ایرانیان را درگیر خود ساخته است، در این میان شاهد افراط و تفریط هایی از سوی طرفداران دو گروه، چه طرفداران هویت ایرانی و چه هویت اسلامی بوده ایم؛ برای نمونه قبل از انقلاب، شاه با برگزاری جشن های 2500 ساله سعی در احیای هویت ایرانی به منظور به حاشیه راندن روحانیون به عنوان نماد اسلامیت و قدرت نفوذ آنان در میان مردم بود. پس از انقلاب نیز عده ای در صدد بودند تا با تخریب آثار باستانی که نمونه بارز آن تخت جمشید بود برای همیشه تاریخ و پیشینه ایرانی بودن هویت ما را پایان بخشند. طی چند سال اخیر نیز گروهی با طرح بحث هایی مانند «مکتب ایرانی» سبب شدند گروهی را به تقابل با این ایده وادار کنند. اما کدام طرز تفکر در این رابطه درست است ؟ آیا می توان به نام اسلام، آثار باستانی خود را تخریب کنیم و به مقابله با پیشنیه خود پرداخت؟ می توان با طرح بحث هایی مانند حذف برخی از قسمت های تاریخ، از اسلام دفاع کرد؟ و یا بالعکس با طرح ایده هایی « مکتب ایرانی» از اسلام فاصله گرفت؟ بهتر است قبل از این که یکی از این دو نظریه را انتخاب و دیگری را سرکوب کنیم ،مروری بر تاریخ عصرکورش به عنوان یکی از نماد های هویت ایرانی و منشور وی داشته باشیم؛ هم او که به بیان برخی مفسرین از جمله علامه طباطبایی به احتمال زیاد همان ذوالقرنین-پادشاه ستوده شده در قرآن کریم- است. در منشور کورش اینچنین آمده است: اینك كه به یاری مزدا، تاج سلطنت ایران و بابل و كشورهای جهات اربعه را به سر گذاشته ام ، اعلام می كنم که: - تا روزی كه من زنده هستم و مزدا توفیق سلطنت را به من می دهد دین و آیین و رسوم ملت هایی كه من پادشاه آن ها هستم، محترم خواهم شمرد و نخواهم گذاشت كه حكام و زیر دستان من، دین و آئین و رسوم ملت هایی كه من پادشاه آن ها هستم یا ملت های دیگر را مورد تحقیر قرار بدهند یا به آن ها توهین نمایند. -من از امروز كه تاج سلطنت را به سر نهاده ام، تا روزی كه زنده هستم و مزدا توفیق سلطنت را به من می دهد، هرگز سلطنت خود را بر هیچ ملت تحمیل نخواهم كرد و هر ملت آزاد است، كه مرا به سلطنت خود قبول كند یا ننماید و هر گاه نخواهد مرا پادشاه خود بداند، من برای سلطنت آن ملت مبادرت به جنگ نخواهم كرد. -من تا روزی كه پادشاه ایران و بابل و كشورهای جهات اربعه هستم، نخواهم گذاشت، كسی به دیگری ظلم كند و اگر شخصی مظلوم واقع شد، من حق وی را از ظالم خواهم گرفت و به او خواهم داد و ستمگر را مجازات خواهم كرد. از مزدا خواهانم ، كه مرا در راه اجرای تعهداتی كه نسبت به ملت های ایران و بابل و ملت های ممالك اربعه عهده گرفته ام، موفق گرداند - من تا روزی كه پادشاه هستم، نخواهم گذاشت مال غیر منقول یا منقول دیگری را به زور یا به نحو دیگر بدون پرداخت بهای آن و جلب رضایت صاحب مال، تصرف نماید. - من تا روزی كه زنده هستم، نخواهم گذاشت كه شخصی، دیگری را به بیگاری بگیرد و بدون پرداخت مزد، وی را بكار وادارد - من امروز اعلام می كنم، كه هر كس آزاد است، كه هر دینی را كه میل دارد، بپرسد و در هر نقطه كه میل دارد سكونت كن، مشروط بر اینكه در آنجا حق كسی را غضب ننماید، و هر شغلی را كه میل دارد، پیش بگیرد و مال خود را به هر نحو كه مایل است، به مصرف برساند، مشروط به اینكه لطمه به حقوق دیگران نزند. -من اعلام می كنم، كه هر كس مسئول اعمال خود می باشد و هیچ كس را نباید به مناسبت تقصیری كه یكی از خویشاوندانش كرده، مجازات كرد، مجازات برادر گناهكار و برعكس به كلی ممنوع است و اگر یك فرد از خانواده یا طایفه ای مرتكب تقصیر میشود ، فقط مقصر باید مجازات گردد، نه دیگران -من تا روزی كه به یاری مزدا، سلطنت می كنم، نخواهم گذاشت كه مردان و زنان را بعنوان غلام و كنیز بفروشند. و حكام و زیر دستان من، مكلف هستند، كه در حوزه حكومت و ماموریت خود، مانع از فروش و خرید مردان و زنان بعنوان غلام و كنیز بشوند و رسم بردگی باید به كلی از جهان برافتد و از مزدا خواهانم، كه مرا در راه اجرای تعهداتی كه نسبت به ملت های ایران و بابل و ملت های ممالك اربعه عهده گرفته ام، موفق گرداند." با نگاهی گذرا به شرایط امروز حاکم بر عرصه بین المللی و هجمه ی عظیم تبلیغات رسانه ای علیه ایران، می توان از گنجینه های تاریخی و فرهنگی خود که یکی از نمونه های بارز آن کورش است استفاده کرد و با ساخت فیلمی در خور شأن این اسطوره ی تاریخی،جهت معرفی تمدن بزرگ ایاسلامی ایرانی گام های مثبتی را بر داشت؛ زیرا از جمله اتهامات وارده علیه ایران، عدم پایندی به حقوق بشر است! با ساخت یک فیلم ،می توانیم نه تنها فرهنگ و تمدن عظیم خود را به جهان معرفی کنیم؛ بلکه از هجمه ی رسانه ای غربی علیه این نظام بکاهیم. در عرصه داخلی نیز می توان با معرفی یک الگو و اسطوره ی ایرانی، از تبدیل شدن اسطوره های دروغین اروپائی و جنوب شرق آسیا برای جوانان خود مانند «جومونگ» و «دونگ یی» جلوگیری کرده، نقش ایرانیان را در پیشبرد اسلام به نمایش بگذاریم، که این کار نیازمند همت صدا و سیما و مسئولین است. بهتر است قبل از اینکه یکی از این ایده ها را انتخاب و دیگری را سرکوب کنیم به روایتی از امام علی (ع) توجه کنیم که :«خیر الامور اوسطها». درواقع هویت ما هویتی ایرانی و اسلامی است؛ اگر تاریخ را مرور کنیم می بینیم در کنار خدمات بسیار ارزنده اسلام به ایران، ایرانیان هم در برهه هایی از تاریخ به واسطه ی فرهنگ غنی خود که تجانسی با اسلام نداشته، در راه نشر و بسط اسلام تلاش قابل توجه ای داشته اند. حتی آنچه از پیشینه تاریخی ملت ایران در تاریخ ثبت شده، دعوت به خوبی ها و فاصله گرفتن از بدی ها است. بنابراین اوج گیری ما در عرصه بین المللی به خاطر وجود دو بال است ؛ یک بال آن اسلام و دیگری ایران و ایرانی است. و این دو از حیث نقش پیشبرندگی، در یک راستا هستند. این نظر که می بایست یکی را انتخاب و دیگری را طرد کنیم قابل تامل است!
summary-address :