یزد رسا به نقل از سرو ابرکوه؛ در فرهنگ مهدویت مسائل گوناگون و مختلفی وجود دارد ، امکان ندارد در یک مقاله ، حتی به سرفصل مطالب آن اشاره کرد ، اما نکته ای را که توجه به آن برای منتظران فرج بسیار حیاتی و مهم است اینکه نگاه همه به امام آخِرُالزّمان ، باید جهان شمولی باشد ، و نباید منتظران، امام را فقط  در حیطه شخصی و فردی محدود نمایند ، زیرا این امام همام مانند همه اولیاالله وظیفه هدایت کل عالم را عهده دار هستند ، بنابراین نگاهی احساسی و زاهدانه نمی تواند معرف مهدی آل محمد (صل الله علیه و آله و سلم) باشد.

منتظر حقیقی چه کسی است ؟
درفرهنگ مهدويّت «منتظِ» به ‏انساني گفته مي شود که با تمام وجود ، در انتظار آمدن آخرين حجّت الهي به سر مي برد ، در روايات معصومين‏ عليهم السلام به «منتظِر» از دو بعد توجه شده است: ابتدا وظايف او مورد توجه قرارگرفته ، و در برخي روايات ، به فضايل و برتري هاي او اشاره شده است.

پاره ‏اي از وظايف منتظران:

1 . صبر بر سختي ‏ها
امام حسين ‏(ع) فرمود: « اَما اِنَّ الصَّابِرَ فِي غَيبَتِهِ عَلَي الاَذي وَالتَّکْذِيبِ بِمَنزِلَةِ المُجاهِدِ بِالسَّيْفِ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ‏ صلي الله عليه وآله »« ... اما صبر کننده بر اذيّت و تکذيب در غيبت او ، بسان مجاهدي است که با شمشير در رکاب پيامبر اکرم (ص) با دشمنان مبارزه کند ». [1] .

2 . دست‏گيري از ضعفا و فقيران
امام باقر(ع) فرمود: « لِيُعِنْ قَويُکُم ضَعيفَکُم وَلْيَعْطِفْ غَنِيُّکُمْ عَلي فَقيرِکُمْ وَلْيَنْصَحْ اَلرَّجُلُ اَخاهُ النَّصيحَةَ لِنَفْسِهِ وَاُکْتُمُوا اَسْرارَنا... وَاِذا کُنتُم کَما اَوْصَيْناکُمْ لَمْ تَعْدُوا اِلي غَيْرِهِ فَماتَ مِنکُم قَبْلَ اَنْ يَخْرُجَ قائِمُنا کانَ شَهيداً...» [2] « هر آينه کمک نمايد قوي شما ضعيفتان را و عطوفت نمايد ثروتمندتان بر فقيرتان و خيرخواهي نمايد فرد براي برادر ديني خود ...  پس اگر شخص دراين حال از دنيا رفت ، قبل از آنکه «قائم» ظهور نمايد ، شهيد از دنيا رفته است ».

3 . پايداري بر حبّ اهل بيت ‏عليهم السلام
پيامبر اکرم (ص) فرمود: «... وَلَيَکُونَنَّ في آخِرِ الزَّمانِ قَومٌ يَتَوَّلَوْنَکَ يا عَليُّ يَشْنَأُهُمْ اَلنَّاسُ وَلَوْ اَحَبَّهُمْ کانَ خَيْراً لَهُمْ لَوْ کانُوا يَعلَمُون يُؤثِرُونَکَ وَ وُلْدَکَ عَلَي الآباءِ وَالاُمَّهاتِ وَالاِخْوَةِ وَالاَخَواتِ وَعَلي عَشائِرِهِم وَالقُرُباتِ صَلواتُ اللّهِ عَلَيهِمْ اَفْضَلَ الصَّلَواتِ اُولئِکَ يُحْشَرُونَ تَحتَ لِواءِ الحَمدِ يُتَجاوَزُ عَن سَيِّئاتِهِمْ وَيُرْفَعُ دَرَجاتُهُمْ جَزاءً بِما کانُوا يَعمَلُون »[3]« اي علي! هرآينه در آخِرُالزّمان گروهي خواهند بود که به جرم دوست داشتن تو، مورد سرزنش مردمان قرار ميگيرند... تو را و فرزندان تو را بر پدران ، مادران ، برادران و خواهران خودترجيح ميدهند و بر عشيره و نزديکان خود. پس بهترين صلوات‏هاي خداوند بر آنها باد! آنان فرداي قيامت ، زير لواي حمد محشور خواهند شد ».

4 . دوستي با دوستان و دشمني با دشمنان حضرت مهدي‏ (عج)
امام باقر(ع) از رسول خدا (ص) روايت کند که فرمود: « طُوبي لِمَنْ اَدْرَکَ قائِمَ اَهْلِ بَيتي وَهُوَ يأتَمُّ بِهِ في غَيْبَتِهِ قَبْلَ قِيامِهِ وَيَتَوَلّي اَوْلِياءَهُ وَيُعادِي اَعْداءَهُ، ذلِکَ مِنْ رُفَقايي وَ ذَوِي مَوَدَّتي وَاَکْرَمُ اُمَّتي عَلَيّ‏يَوْمَ‏القِيامَةِ »؛ « خوشا بر احوال کسي ‏که قائم ‏اهل ‏بيت مرا درک ‏کرده و درغيبت و پيش از قيامش پيرو او باشد ، دوستانش را دوست بدارد و با دشمنانش دشمن باشد ، چنين کسي در روز قيامت از رفقا و دوستان من و گرامي‏ ترين امت من خواهد بود ». [4] .

5 . دعا براي فرج حضرت مهدي (عج)
خود آن حضرت در بخشي از توقيع شريف فرمود: « وَاَکثِرُوا الدُّعاء بِتَعجيلِ الفَرَجِ » [5] ؛ « وبراي تعجيل ‏فرج ‏، بسيار دعا کنيد ».

6 . پرهيزگاري و تقواي الهي
امام صادق‏(ع) فرمود: « همانا براي صاحب ‏الامر غيبتي‏ هست ، پس بنده ، تقواي الهي  پيشه نمايد و به دين او چنگ زند ». [6] .

7 . پيروي از دستورات ائمه ‏عليهم السلام
امام صادق ‏(ع) در جواب کسي که گفت: شنيده ‏ايم که صاحب الامر غايب خواهد شد ، پس چه کنيم؟ فرمود: « چنگ بزنيد به آنچه [ از ائمه قبل ] در دستتان است ، تا اينکه امـر بر شما آشکار گردد ». [7] .

8 . انتظار شبانه روزي
امام صادق‏(ع) فرمود: «... وَانتَظِرِ الفَرَجَ صَباحاً وَمَساءً »؛ « و صبح و شام منتظر فرج باش ». [8] .

9 . شناخت امام‏ عليه السلام
امام صادق‏(ع) فرمود: « اي فضيل! امام خود را بشناس که اگر امام خود را شناختي ، دير و زود اين امر ، آسيبي به تو نخواهد رسيد... ». [9] .

10 . خواندن دعا
از امام صادق‏(ع) منقول است که اين دعا در دوران غيبت خوانده شود: « اَللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَکَ فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْني نَفْسَکَ لَمْ اَعْرِفْ نَبيَّکَ اَللّهُمَ عَرِّفْنِي رَسُولَکَ فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفني رَسُولَکَ لَمْ اَعرِف حُجَّتَکَ، اَللَّهُمَّ عَرِّفْني حُجَّتَکَ فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْني حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ ديني ».[10] البته اين دعا به گونه‏ اي ديگر نيز روايت شده است.


الهی و ربی و مولای ... دستانمان را به نشانه تسلیم در برابر ربوبیتت و در مقابل تنها باقی مانده از اولیائت بالا میبریم و با تواضع و التماس از درگاهت مسئلت می نمائیم فرج آل محمد (ص) را بر ما سهل و سریع قرار ده و توفیق جانفشانی صادقانه در رکابش را روزی ما و ذریه ما و دوستان محمد و آل محمد (ص) فرما.

  ...............................................
پی نوشت ها:
[1] کمال‏الدين ، ج 1، ص 317، ح 3؛ عيون اخبار الرضا، ج 1، ص 68، ح 36.
[2] بشارة المصطفي ، ص 113.
[3] کتاب الغيبة ، ص 136، ح 100.
[4] کمال‏الدين و تمام النعمة ، ج 1، ص 286، ح 2.
[5] همان، ج 2، ص 483، ح 4.
[6] الکافي ، ج 1، ص 336؛ کمال‏الدين، ج 1، ص 51.
[7] کتاب الغيبة ، ص 159، ح 5 و 4.
[8] همان، ص 158، ح 3؛ الکافي، ج 1، ص 341، ح 24.
[9] الکافي ، ج 1، ص 371، ح 2.
[10] الکافي، ج 1، ص 337، ح 5.

آمین یا رب العالمین * اللهم عجل لولیک الفرج

نویسنده: شهلا یزدان پناه

کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی