پیامد تغییر اقلیم برای استان یزد، گسترش خشکی و گرمی هوا است/ قنات و بادگیر نمادهای سازگاری مردم یزد با تغییر اقلیم
به گزارش یزدرسا، تغییر وضعیت آب و هوایی و افزایش دما و خشکی موضوعی است که طی بیش از یک دهه اخیر ذهن کارشناسان این حوزه را به شدت به خود مشغول کرده است. با این وجود، طی یکی دو سال اخیر، برخی‌ها از ورود به دوره ترسالی سخن گفته اند و مدعی شده‌اند دوران خشکسالی را پشت سر گذاشته‌ایم و به دوره ترسالی رسیده‌ایم. مطلبی که چندی قبل با واکنش مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی مواجه شد و وی در واکنش به آن گفت: «این را نمی‌دانم چه کسی بیان کرده است. این مطلب را هیچ مرجعی از سازمان هواشناسی کشور عنوان نکرده است.»
در همین ارتباط خبرنگار یزدرسا، با عضو هیئت علمی دانشگاه یزد و کارشناس آب گفتگو کرده است. گفتگویی که این کارشناس آب در بخش اول آن از گرمایش جهانی و گسترش خشکی و تغییر اقلیم سخن گفت. آنچه در ادامه می‌آید بخش دوم این گفتگو است.
سید مجید میررکنی کارشناس هواشناسی و عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه یزد در گفتگو با خبرنگار یزدرسا گفت: آن چیزی که باعث می‌شود آب به صورت هوایی انتقال پیدا کند ابر است، به عبارت دیگر، ابر ظرفی است برای انتقال هوایی آب؛ منتها اشکال این ظرف این است که سوراخ است و مثل این می‌ماند که ما با یک آبکش آب را جابجا کنیم.
دوری کشورمان از منابع آب باعث شده که ایران به یک کشور خشک تبدیل شود
وی ادامه داد: حال پدیده گرمایش جهانی موجب شده که حفره‌های این آبکش بزرگتر شود. ابرها وقتی شکل می‌گیرند و از روی دریاها و اقیانوس‌ها به سمت خشکی‌ها حرکت می‌کنند، این‌ها دارای حفره هستند و آب از آن‌ها می‌ریزد و گرمایش جهانی موجب شده که این حفره‌ها بزرگتر شود و موجب شود تا ابرها آب‌شان را زودتر از دست بدهند و اصطلاحا می‌گویند ابرها در مجاور نواحی که شکل می‌گیرند همان‌جا نیز از بین می‌روند و ما در ایران چون از منابع آب دور هستیم بنابراین ابرها به ما نمی‌رسند.
استاد دانشگاه یزد اضافه کرد: این تغییر اقلیم مثلا روی کشوری مانند ترکیه خیلی اثر نگذاشته است چون ترکیه در مجاورات دریای مدیترانه است اما روی ایران تأثیر گذاشته است چون فاصله کشور ما با دریای مدیترانه زیاد است. در واقع دوری کشورمان از منابع آب باعث شده که ایران به یک کشور خشک تبدیل شود.
میررکنی خاطرنشان کرد: از طرف دیگر تابش بیش از اندازه خورشید موجب شده که به طور کلی اقلیم کشورمان اقلیم گرم و خشک باشد و حالا تغییر اقلیم سبب شده که این خشکی و گرمی بیشتر شود. بنابراین اتفاقی که افتاده خشکسالی و ترسالی نیست و نمی‌توانیم بگوییم در یک دوره خشکالی یا ترسالی هستیم بلکه به دلیل تغییر اقلیم جهانی، گسترش خشکی‌ها را شاهد هستیم.
قنات و بادگیر نمادهای سازگاری مردم یزد با تغییر اقلیم
وی عنوان کرد: اتفاقی که در حال وقوع است گسترش خشکی و گرمی است و این فرایند اصطلاحا یک فرایند برگشت‌ناپذیر است، مثلا وقتی یک کاغذ را آتش بزنید دیگر به هیچ وجه نمی‌توان آن را به حالت اول بازگرداند. لذا در حال حاضر که در حال سیر به سمت خشکی و گرمی هستیم قرار نیست دوباره به سمت تری و خنکی بازگردیم.
کارشناس هواشناسی تأکید کرد: ما باید این موضوع را بپذیریم و دو راهبرد برای آن سازمان‌های جهانی پیشنهاد داده اند؛ یکی «سازگاری» است یعنی چاره‌ای نداریم که با این وضعیت سازگار شویم. امکان ندارد که ما به جنگ طبیعت برویم و پیروز شویم؛ در جنگ بین انسان و طبیعت همیشه انسان بازنده بوده است، به همین جهت راهبرد مواجه با پیامدهای ناگوار تغییر اقلیم جهانی، سازگاری با آن‌ها است که البته این سازکاری برای ما یزدی‌ها مورد جدیدی نیست چرا که ما طی سال‌ها و حتی قرن‌ها این سازگاری را نشان داده‌ایم و نمود بارز سازگاری ما یزدی‌ها با اقلیم یکی قنات و دیگری بادگیر است.
میررکنی با بیان اینکه راهبرد دیگری که سازمان‌های جهانی برای مواجه باشرایط جدید پیشنهاد می‌کنند تنزل است تصریح کرد: آلودگی‌هایی که حاصل از فعالیت‌های صنعتی و انسانی است باعث شده که گرمای خورشید بین زمین و بخشی از جو حبس شود و این حبس گرما موجب افزایش دما شده است.
وی یادآور شد: دما نمود و تجلی گرما است یعنی هرچه دما بیشتر شود گرما هم بیشتر می‌شود حال وقتی که دما زیاد شده یعنی انرژی که زمین و جو دریافت می‌کنند این انرژی بیشتر شده است و چون زمین و جو ظرفیت تحمل این انرژی و گرمای بیشتر را ندارند رفتار زمین و جو مجموعا با هم مثل یک انسانی شده است که تب دارد و این اتفاقی که افتاده می‌توانیم آن را «تشنج اقلیم» نامگذاری کنیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه یزد گفت: یعنی اقلیم ما از آن حالت عادی که انتظار داشتیم خارج شده؛ در واقع حالت معمول این بوده که وقتی در زمستان هوا سرد است ما شاهد برف باشیم که چند سال است چنینی چیزی را شاهد نیستیم و الگوی بارندگی حالت معمولش را از دست داده است یعنی بارندگی در پاییز آغاز می‌شد در زمستان به اوج می‌رسید و دوباره در بهار به حداقل می‌رسید اما الان این جابجا شده و این به خاطر گرمایش جهانی است و پیامد آن تغییر اقلیم کره زمین است.
پیامد تغییر اقلیم برای استان یزد، گسترش خشکی و گرمی هوا است
میررکنی اضافه کرد: لذا ما الان بجای اینکه در یکسال یک فصل تر و یک فصل خشک داشته باشیم و یا در یکسال یک فصل سرد و یک فصل گرم داشته باشیم شاهد چند فصل سرد و چند فصل گرم و چند فصل تر و خشک هستیم و همه این‌ها نشان دهنده تشنج اقلیم است و این تشنج فقط ساخته و پرداخته فعالیت‌های انسانی و خورشیدی است.
وی اظهار داشت: در چند سال اخیر فعالیت‌های خورشید افزایش یافته و باعث شده انرژی و گرمای بیشتری به زمین برسد، از طرف دیگر ما انسان‌ها با انجام فعالیت‌های مختلف در زمینه صنعت و کشاورزی و حتی فعالیت‌های روزمره‌مان به افزایش گرما و دما کمک کرده‌ایم.
میررکنی تأکید کرد: انسان و خورشید دست به دست هم داده‌ایم و سبب گرمایش جهانی شده‌ایم که پیامد آن تغییر اقلیم کل کره زمین است و پیامد تغییر اقلیم جهانی برای منطقه ما خشکی و گرمی است. ممکن است برای برخی از نواحی پیامد ناگوار تغییر اقلیم جهانی مثلا بالا آمدن سطح آب دریاها باشد اما ما چون در مرکز خشکی‌ها قرار گرفته‌ایم آن چیزی که ما در یزد و استان‌های مرکزی ایران شاهد آن هستیم گسترش خشکی و گرمی هوا است که این فرایند یک فرایند برگشت‌ناپذیر است و ما شاهد ترسالی و خشکسالی نیستم چرا که این‌ها پدیده‌های دوره‌ای هستند که تکرار می‌شوند اما چیزی که دارد اتفاق می‌افتد فرایند یکسویه است و برگشتی در آن وجود ندارد.
انتهای پیام/
