به گزارش یزد رسا، رهبر معظم انقلاب اسلامی دو روز پیش ضمن صدور احکام اعضای جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی به بیان برخی خواسته‌ها از این شورا به منظور اجرا در نظام تصمیم‌گیری و سیاستگذاری فرهنگی کشور پرداختند.

این خواست‌ها که در هفت بند ارائه شده بود به صورت خلاصه شامل تحقق و اجرای سریع و کامل تصمیمات و مصوبات و پیگیری آنها تا حصول نتیجه کامل، برخورد فعال و مبتکرانه با این جبهه بندی آشکار هواداران فرهنگ انقلابی و اسلامی و معارضان عنود با انگیزه آن، ایجاد حلقه های مکمل و تسهیل گر و الهام بخش در فعالیت های خودجوش و فراگیر مردمی عرصه فرهنگ، ایجاد ظرفیت های نرم افزاری و سخت افزاری و منابع انسانی از مهندسی ساختار فعالیت ها و مدیریت های فرهنگی، پیگیری جدی پیشرفت و شتاب حرکت علمی و فناوری کشور، بازنگری در مهندسی فرهنگی و موضوع تحول و نوسازی در نظام آموزشی و علمی کشور و تشکیل منظم و به موقع جلسات شورای عالی و حضور فعال و با مطالعه و سازنده اعضاء به ویژه رؤسای قوا در جلسات و مباحث شورا و صرف وقت و همت کافی توسط همه اعضاء بویژه اعضاء حقیقی می‌شد.

خبرگزاری مهر به همین بهانه به مرور برخی از خواست‌ها و انتظارات مقام معظم رهبری از شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال‌های اخیر پرداخته است که مرور آنها می‌تواند در آستانه آغاز فعالیت دور جدید این شورا چراغ راه ادامه فعالیت آن قرار بگیرد:

ضرورت ایجاد پیوست فرهنگی

یکی از نکاتی که رهبر انقلاب در دیدارهای گذشته خود با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی همواره تذکر داده‌اند ضرورت تدوین پیوست فرهنگی برای اجرای طرح‌ها و برنامه‌های مختلف اجرایی در کشور است که به صورت محدود در مواردی چند مورد توجه دستگاه‌های دولتی قرار گرفته است. ایشان در همین زمینه اظهار داشته‌اند:

ما گفتیم مسائل اقتصادی و مسائل گوناگون مهم پیوست فرهنگی داشته باشد، معنای آن همین است. معنای آن این است که یک حرکت اساسی که در زمینه اقتصاد، در زمینه‌ سیاست، در زمینه سازندگی، در زمینه‌ فناوری، تولید، پیشرفت علم می‌خواهیم انجام بدهیم، ملتفت لوازم فرهنگی آن باشیم. گاهی اوقات انسان در یک کاری وارد می‌شود، یک کار اقتصادی انجام می‌دهد، [اما] لوازم آن و تبعات فرهنگی آن را توجه ندارد. بله، کار کار بزرگی است؛ کار اقتصادی بزرگی است، منتها بر آن مترتب می‌شود لوازمی و تبعاتی که برای کشور ضرر دارد؛ فرهنگ این‌جوری است. باید در همه‌ مسائل آن نکته‌ فرهنگی را در نظر داشت و نگذاریم که این از یاد برود. (19/9/92 دیدار با اعضا شورا)

برنامه‌ریزی فرهنگی منسجم

مقام معظم رهبری در سال‌های گذشته همواره به ضرورت برنامه‌ریزی دقیق برای به ثمر نشستن فعالیت‌های فرهنگی تاکید داشته‌اند و بر همین مبنا نقش شورای عالی انقلاب فرهنگی را نیز در این برنامه ریزی بسیار پررنگ ترسیم کرده‌اند:

نباید انتظار داشت که فرهنگ کشور - چه فرهنگ عمومی؛ چه فرهنگ نخبگانی، دانشگاه‌ها و غیره و غیره - به خودىِ خود خوب بشوند و پیش بروند؛ نه، این برنامه‌ریزی می‌خواهد. حالا مسئله نظارت و رصد و این چیزها را عرض خواهیم‌کرد؛ نمی‌شود مسئولین کشور مسئولیتی احساس نکنند در زمینه هدایت فرهنگی جامعه.... دولت و مسئولان موظفند که توجه کنند به جریان عمومی فرهنگ جامعه؛ ببینند کجا داریم می‌رویم، چه دارد اتفاق میافتد، چه چیزی در انتظار ما است. اگر چنانچه مزاحماتی وجود دارد، آنها را برطرف کنند؛ جلوی موانع را، عناصر مخرب را، عناصر مفسد را بگیرند. (19/9/92 دیدار با اعضا شورا)

شناسایی دقیق نقاط آسیب‌رسان به فرهنگ عمومی

شناسایی و حل مسائل کلیدی و نقاط عطف آسیب‌رسان به فرهنگ عمومی به ویژه در موضوعات اجتماعی نیز از مهمترین نکاتی است که رهبر انقلاب در تذکراتشان به شورای عالی انقلاب فرهنگی همواره به آن توجه ویژه داشته اند:

یکی از وظایف نظارتی و مراقبتی دستگاه حکومت این است که متوجه مزاحمها باشد. شما فرض کنید در فرهنگ عمومی یک عامل و یک آسیب مهمی به نام طلاق مثلا وجود دارد. حالا اگر چنانچه فرض کنیم در مجموعه‌ کشور یک تبلیغاتی شروع بشود که بنیان خانواده را سست می کند و به طلاق می انجامد، خب شما مجبورید جلوی این را بگیرید. یعنی اگر چنانچه میخواهید طلاق در جامعه رواج پیدا نکند، بایستی به این معنا توجه بکنید؛ یعنی باید جلوی این چیزی که به‌طور طبیعی مردم را، جوان را، دختر را، پسر را می کشاند به بی میلی به خانواده و بی اعتنایی به کانون خانواده و بی اعتنایی به همسر، بگیرید؛ قهرا معارضه وجود دارد، مزاحمت وجود دارد(را بگیرید). (92/2/19 دیدار با اعضا شورا)

لزوم حرکت مقتدرانه و هوشیارانه دولتی در مسیر مقوله فرهنگ

رهبر معظم انقلاب اسلامی بخش دولتی را همواره به لزوم حضور هوشیارانه در بخش دولت و فعالیت مکمل با بخش خصوصی دعوت کرده اند و البته در این دعوت لزوم حرکت دقیق و هوشمندانه را همواره متذکر شده‌اند:

ورود دستگاه حکومت به مسئله‌ فرهنگ به معنای سلب فعالیت مردم نیست... فرهنگ به مردم متکی است؛ این همه مجالس عزاداری، این همه مجالس سخنرانی، این همه انجمن های ادبی، این همه انجمن های علمی، اینها را اصلا کِی دولتها می توانند به‌وجود بیاورند؟ کجا ممکن است؟ این همه نمازهای جماعت، این همه کارهای گوناگون فرهنگی که در سطح کشور انجام می گیرد. اگر فرض کنیم دولت ها بخواهند هم این کارها را انجام بدهند، نمی توانند انجام بدهند؛ کار مردم است. اما این موجب نمی شود که اگر شما یک جا دیدید که فرض بفرمایید یک حرکتی دارد در همین کارهای مردمی انجام می گیرد که دارای آسیب اجتماعی است، داخل نشوید و بگویید من دخالت نمی‌کنم؛ نه، اینجا لازم است دخالت بشود، هدایت بشود، کار بشود. (92/2/19 دیدار با اعضا شورا)

خودباوری اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی

مقام معظم رهبری با توجه به نقش موثر و حیاتی شورای عالی انقلاب فرهنگی همواره به اعضاء این شورا توصیه داشته‌اند که نقش مهم و تاثیر گذار خود را در این شورا مورد توجه قرار داده و هیچ وقت این اهمیت را از یاد و توجه خود خارج نکنند و در همین رابطه همواره حضور منظم اعضاء شورا در جلسات را خواستار بوده‌اند:

اعضای شورا بایستی این شورا را باور کنند؛ باور کنید که اینجا قرارگاه مرکزی فرهنگی کشور است؛ باور کنید که اینجا فرماندهی مسائل عمده‌ی فرهنگی کشور و سیاست‌گذاری کشور را بر عهده دارد؛ اعضا بایستی به این توجه کنند. حضور مستمر، چه حضور اعضا به‌طور استمرار، چه حضور خود شورا، یعنی شورا تعطیل‌بردار نیست. خب، رؤسای کشور طبعا مسافرت دارند، اینجا و آنجا رفت‌وآمد می کنند؛ این نباید موجب بشود که شورا تعطیل بشود، شورا باید استمرار پیدا کند؛ یعنی همین سازوکار مدیریت شورا که پیش‌بینی شده به‌خاطر این است که این شورا هرگز نباید تعطیل بشود. این هم یک مسئله است که مربوط به این شورا است. [در مورد] مصوبات؛ بله، من هم کاملا اعتقادم بر همین است که به کلیات و مسائل اهم، مسائل بنیانی و زیرساختی باید پرداخته بشود. (92/2/19 دیدار با اعضا شورا)

ایجاد و پیش بینی ضمانت‌های اجرایی برای مصوبات شورا

حضور رئیس جمهور و رئیس قوه مقننه در شورای عالی انقلاب فرهنگی یکی از بزنگاه‌هایی است که بنا بر توصیه رهبر انقلاب اسلامی می‌تواند منجر به ایجاد ضمانت‌های اجرایی برای عملیاتی شدن مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی شود. رهبر انقلاب در این زمینه به اعضاء شورا عنوان داشته‌اند:

مصوبات اینجا بایستی اجرا بشود؛ حالا سازوکاری برای ضمانت اجرا تدوین می کنید، فبها و نعمة؛ اگر فرض کنیم که یک سازوکار خاصی هم برای ضمانت اجرای مصوباتِ اینجا تدوین نمی شود، خودِ حضور رئیس جمهور و رئیس قوه‌ی مقننه برای قانون‌گذاری - آنجاهایی که احتیاج به قانون‌گذاری است - و وزرای محترم و مسئولان دستگاه‌های ذیربط، باید به معنای ضمانت اجرا باشد؛ یعنی وقتی که فرض بفرمایید نقشه‌ی جامع علمی - که واقعا یکی از کارهای بزرگ شورا تدوین این سند نقشه‌ی جامع علمی کشور بود که کار بسیار خوبی شد و سازوکار اجرایی خوبی هم برای آن تدوین شد که این جزو کارها است - تدوین می شود، دستگاه‌های اجرایی هر کدام به سهم خودشان بایستی اهتمام داشته باشند به اینکه این انجام بگیرد. (92/2/19 دیدار با اعضا شورا)

تدوین نقشه مهندسی فرهنگی

رهبر معظم انقلاب به منظور برنامه ریزی و حرکت هدفمند برای تحقق اهداف فرهنگی انقلاب اسلامی همواره ضرورت تدوین نقشه مهندسی فرهنگی برای تحقق اهداف انقلاب اسلامی را تذکر داده‌اند که این موضوع در سخنرانی ایشان در 90/3/23 در جمه اعضاء این شورا نیز مورد تاکید قرار گرفته است:

یک نقشه‌ی مهندسی فرهنگی لازم است. ما وضع فرهنگی مطلوب کشور را تصویر کنیم و اجزاء متشکل آن را در مقابل خودمان ترسیم کنیم، بعد ببینیم کجاها اولویت دارد، کجاها احتیاج به مراقبت بیشتر دارد؛ به آنجاهائی که در این مدت مغفول‌عنه باقی مانده، برسیم و مسئله را دنبال کنیم؛ یک جاهائی سرمایه‌گذاری بیشتری لازم دارد، به اینها توجه کنیم. این، مهندسی فرهنگی است؛ که خب، کار سختی است؛ از نقشه‌ جامع علمی سخت‌تر است. به همین دلیل هم که کار سخت‌تری است، کمتر پیش رفته. الان چند سال است که در شورای عالی انقلاب فرهنگی مسئله‌ مهندسی فرهنگی مطرح است؛ حالا تازه آقای دکتر مخبر گزارش می‌دهند که این موضوع، مورد بحث است! بایستی به این مسئله پرداخت؛ مسئله‌ مهمی است.

ضرورت توجه به موضوع تهاجم فرهنگی

با وجود اینکه مسأله تهاجم فرهنگی همواره مورد توجه و نگاه رهبر معظم انقلاب از زوایای گوناگون بوده است اما ایشان به شکلی خاص و در دیدارهای خود با اعضاء شواری عالی انقلاب فرهنگی نیز به آن تذکر و اشاره داشته‌اند:

من انتظار و خواهشم از شورای عالی انقلاب فرهنگی این است که مسأله‌ی تهاجم فرهنگی را بحث کنید. اصلاً این موضوع را مورد مطالعه قرار دهید. البته به نحو حمل شایع صناعی، قطعاً مسائلی هست که مربوط به تهاجم فرهنگی است و الان بحث می شود؛ شکّی نیست. مثلاً بحث در مورد همین مسأله‌ی اسلامی کردن دانشگاهها به حمل شایع، بحث از تهاجم فرهنگی است؛ ولی باید به حمل اوّلی و ذاتی درباره‌ خود تهاجم بحث کنید! آیا واقعاً آن‌که بنده در قضیه‌ تهاجم فرهنگی می فهمم، اصلاً درست است یا نه؟ این را مناقشه کنیم؛ اگر دیدیم که درست است، اگر دیدیم که حقیقتاً ارزشها، اصول، پایه‌ها و مبانی، مورد تهاجم قرار دارد، ستاد اصلی مقابله با این تهاجم، این‌جاست و این‌جا نبایستی از این قضیه و این کار غفلت کند. باید ان‌شاءاللَّه با جدّیت دنبال فرمایید.(دیدار با اعضاء شورا 76/11/4)

با توجه به اهمیت شورای عالی انقلاب فرهنگی و نقش آن در پیشبرد فرهنگ جامعه خبرگزاری مهر در روزهای آینده به ابعاد دیگری از مطالبات رهبر معظم انقلاب از این شورا خواهد پرداخت.

منبع: مهر