به گزارش یزدرسا، از ابتدای دولت یازدهم و همان زمانی که حسن روحانی توانست در انتخابات ریاست‌جمهوری به پیروزی برسد، سخنانی از زبان رئیس‌جمهور بیان شد یا اینکه وی و اعضای کابینه‌اش وعده‌هایی به مردم دادند که در برهه‌های بعدی یا محقق نشد یا اقدامی خلاف قول یا وعده اولیه صورت گرفت که با واکنش کارشناسان، رسانه‌ها و افکار عمومی مواجه شد. این تناقضات در ایام بعدی حتی جدی‌تر هم شد؛ به این معنا که رئیس‌جمهور بعضا در کلام سخنی می‌گفت و چندی بعد در تریبون دیگری آن را نقض می‌کرد. از ماجرای وعده صدروزه روحانی در ایام تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری برای رفع مشکلات اقتصادی گرفته تا وعده‌هایی که در جریان مذاکرات هسته‌ای به مردم داده شد و از آمار و ارقام اقتصادی تا مساله انتخابات مجلس و چندین مساله دیگر، چالش‌های خودساخته‌ای برای دولت پدید آمد که شاید با اندکی تامل و پرهیز از ارائه وعده‌های بزرگ برای همراه کردن افکار عمومی و حفظ سبد رای انتخاباتی، پیش‌تر می‌شد که از آنها جلوگیری کرد. این تناقضات همان‌طور که گفته شد، در موضوعات مختلفی طی پنج سال گذشته بروز یافته، ولی حالا در ماجرای پررفت و برگشت تلگرام دوباره اوج گرفته است؛ جایی که روحانی حرفی می‌زند و منصوبانش یا کار دیگری می‌کنند یا اظهارنظر متفاوتی دارند. به بهانه همین ماجرا برخی از پارادوکس‌های دولت یازدهم و دوازدهم مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین نظرات برخی کارشناسان در ماجرای تلگرام نیز در ادامه همین موضوع از نظر می‌گذرد.

ماجرای پرپیچ و خم تلگرام

روحانی جمعه‌شب در حالی در اینستاگرام به محدودسازی شبکه اجتماعی تلگرام تاخت و نوشت: «سیاست دولت یازدهم و دوازدهم مبتنی‌بر ایجاد فضای امن مجازی بوده و نه امنیتی و تاکنون هیچ شبکه اجتماعی یا پیام‌رسان «توسط این دولت» مسدود نشده و نخواهد شد» که 29 فروردین، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور در بخشنامه‌ای متذکر شده بوده: «کلیه دستگاه‌ها موظفند ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ این بخشنامه هرگونه فعالیت و ارائه خدمات خود را از طریق پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی انجام دهند.» و آذری جهرمی، وزیر ارتباطات در دیدار با اعضای شاخه جوانان برخی احزاب اصلاح‌طلب و اصولگرا گفته بود موافق فیلترینگ تلگرام است. اظهاراتی که البته بعدا تکذیب شد. در همین زمینه فیروزآبادی، دبیر شورای‌عالی فضای مجازی هم پیش‌تر از دستور رئیس‌جمهور در دی‌ماه گذشته برای رفع انحصار تلگرام در کشور خبر داده بود.

تعامل با سپاه پاسداران

حسن روحانی ۲۵ شهریور ۹۲ در جمع فرماندهان سپاه با حمایت سفت و سخت از سپاه پاسداران گفته بود برخی می‌خواهند سپاه را رقیب مردم قرار دهند؛ سپاه باید وارد عمل شود و سه، چهار پروژه بزرگ ملی را برعهده بگیرد، سپاه باید آستین را بالا بزند و بخشی از بار دولت را بر دوش بگیرد.» این اظهارات در حالی بیان شد که بعدها اخباری متناقض درخصوص نظر روحانی نسبت به سپاه به گوش رسید تا سرانجام وی اول تیرماه 96 در ضیافت افطار با فعالان اقتصادی با شدت هرچه تمام‌تر از سخنان قبلی خود عبور کرد و گفت: «بخشی از اقتصاد دست یک دولت بی‌تفنگ بود که آن را به یک دولت با تفنگ تحویل دادیم. این اقتصاد و خصوصی‌سازی نیست. از آن دولتی که تفنگ نداشت، می‌ترسیدند، چه برسد به اینکه اقتصاد را به دولتی دادیم که هم تفنگ دارد و هم رسانه را در اختیار دارد و همه چیز دارد و کسی جرأت ندارد با آنها رقابت کند.»

رفتار با منتقدان

حسن روحانی از ابتدای ورود به انتخابات ریاست‌جمهوری شعار ملاطفت با منتقدان سر می‌داد و بیان این شعار را بعدها و حتی تا تابستان 96 ادامه داد؛ جایی که در اولین روز تیرماه گفت: «یکی از ارزشمندترین مصادیق صبر، تحمل در برابر اندیشه مخالف است.» این اظهارات روحانی البته در تمامی این ایام یعنی از اولین روزهای حضور در پاستور نقض شد. روحانی 20 مرداد 93 در همایش روسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور گفت: «یک عده به ظاهر شعار می‌دهند، ولی بزدل سیاسی‌اند. هروقت می‌خواهد مذاکره شود، عده‌ای می‌گویند ما هم داریم می‌لرزیم. خب به جهنم، بروید یک جای گرم برای خود پیدا کنید. چکار کنیم خداوند شما را ترسو و لرزان آفرید.» او هم در 13 اسفند 96 در اجلاس مجمع سالانه بانک مرکزی تاکید می‌کند: «وقتی حساب می‌کنم، می‌بینم کسانی که با دولت مخالفت می‌کنند، بیشتر بر مبنای کمبود عقل است.»

انتخابات مجلس و دولت مستقر

خردادماه 94 دکتر روحانی از ضرورت عدم ورود دولت و مجموعه تحت امرش به انتخابات مجلس و خبرگان سخن گفت و تاکید کرد دولت باید پایش را از رقابت‌های سیاسی کنار بکشد. این ادعا و دستورالعمل درحالی بود که پیام نوروزی رئیس‌جمهور در همان سال خالی از کنایه به انتخابات مجلس و خبرگان نبود و روحانی در این پیام تاکید کرده بود: «دست به دست هم دهیم، مجلسی را بسازیم که شایسته این ملت بزرگ ایران است و مجلس خبرگانی را به وجود آوریم که ثبات بیشتر برای کشور و آرامش بیشتر برای افکار عمومی جامعه ما به وجود آورد.» علی یونسی، دستیار ویژه رئیس‌جمهور هم در جمع اعضای ستاد انتخاباتی حسن روحانی از راکد شدن این ستادها گلایه کرده و گفته بود: «ستادهای انتخاباتی دکتر روحانی از هم‌اکنون برای انتخابات بعدی مجلس فعالیت خود را آغاز کنند.» جهانگیری  در جلسه شورای مرکزی حزب کارگزاران هم تاکید کرد که باید به دنبال یک مجلس معتدل بود و هشدار داد که اگر مجلس خوبی شکل نگیرد، کار دولت ناتمام خواهد بود.

چرخ سانتریفیوژ، ترک و آب خوردن

دکتر روحانی که در تبلیغات انتخاباتی از ضرورت چرخیدن چرخ سفره مردم در کنار چرخ سانتریفیوژ سخن گفته بود، 23 تیرماه سال 94 که برجام امضا شد، در مقابل دوربین‌های تلویزیون ظاهر شد و خطاب به مردم گفت: «در روز اجرای توافق، تمامی تحریم‌ها حتی تحریم‌های تسلیحاتی- موشکی هم به صورتی که در قطعنامه بوده، لغو خواهد شد. تمام تحریم‌های اقتصادی شامل مالی، بانکی، بیمه، حمل‌ونقل، پتروشیمی و فلزات گرانبها به‌طور کامل لغو خواهد شد و نه تعلیق و حتی تحریم تسلیحاتی هم کنار گذاشته می‌شود. برای پنج سال نوعی محدودیت و پس از آن لغو خواهد شد.» کمتر از دو هفته بعد روحانی بار دیگر تصریح کرد: «پایه‌های هرگونه تلاش برای برگرداندن همان فضای امنیتی نیز فروریخته و دیگر نمی‌توانند آن فضا را برگردانند.» در طول اجرای توافق هسته‌ای اگرچه مردان دیپلماسی نیز از عهد‌شکنی طرف‌‎های غربی و بی‌اثری برجام سخن گفتند، ولی روحانی همزمان با دومین سالگرد اجرای برجام نیز تاکید کرد که آثار برجام تا قیامت باقی خواهد ماند. این ادعاهای رئیس‌جمهور در حالی است که سخنان دولتمردان درخصوص برجام چنان صریح است که دیگر نیاز به بازخوانی ندارد... .

برجام سایه جنگ را برداشت یا...؟

حسن روحانی و دیپلمات‌های وزارت خارجه دولت یازدهم در جریان، پیش و بعد از مذاکرات هسته‌ای مدام گفته‌اند این مذاکرات سایه جنگ را از سر کشور و منطقه برداشت و نگذاشت آتش جنگ دیگری در منطقه افروخته شود. رئیس‌جمهور در این زمینه و در گفت‌وگو با مردم می‌گوید «مهم‌ترین دستاورد برجام این است که سایه شوم تهدید از سر ما رفع شد... . هر زمانی ممکن بود کشور ما وارد یک آتش ناخواسته و جنگ ناخواسته شود. این تهدید از سر ما رفع شد.» مجید انصاری، معاون وقت رئیس‌جمهور نیز در این زمینه می‌گوید: «رئیس‌جمهور فرانسه در دیداری که با آقای روحانی داشته است، رسما گفته قرار بود به ایران حمله نظامی انجام شود و این حمله قطعی شده بود و تنها در زمان اجرای آن اختلاف نظر وجود داشت که انتخابات سال 92 در ایران و مذاکرات هسته‌ای، سایه جنگ را از سر ایران برداشت.» در مقابل این سخنان اما وزیر دفاع دولت یازدهم در کنفرانس امنیتی تهران می‌گوید: «احتمال رویارویی و درگیری مستقیم جمهوری اسلامی ایران با آمریکا در خلیج‌فارس و دریای عمان وجود دارد.»

مردم بدانند یا ندانند؟

#شفافیت و #محرمانه_نداریم از روزهای نخست از هشتگ‌های پرتکرار در سخنان روحانی با مردم بود؛ تا آنجا که رئیس‌جمهور گفت: «همه دولت در اتاق شیشه‌ای می‌رود.»  

قرارداد محرمانه پژو: در دولت یازدهم توافق میان ایران و طرف فرانسوی یعنی پژو محرمانه خوانده شد؛ تا آنجا که وزیر سابق صنعت گفت: «همه قراردادهای خارجی از جمله قرارداد پژو محرمانه هستند.»

قرارداد محرمانه هواپیما: یکی از دستاوردهای دولت یازدهم که پس از برجام به‌عنوان یک اتفاق مهم در مسیر حرکت دولت تلقی شد، اگرچه در آن ایام هرچه کارشناسان تلاش کردند به جزئیات این توافقات دست یابند، موفق نشدند و تنها با آمارها و اطلاعات ضد و نقیض روبه‌رو شدند.

عدم انتشار آمارهای اقتصادی: نرخ رشد اقتصادی برای چندین فصل منتشر نشد. آمار چک‌های برگشتی که برای مدت‌ها از سوی بانک مرکزی اعلام نشد، آمار فروش مرکز مبادلات ارزی، مصوبه برداشت 1/4 میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی و چندین و چند عدد و رقم دیگر هم در دولت یازدهم محرمانه ماند.

ادامه حصر به نفع کیست؟

شعار رفع حصر همواره از سوی رئیس دولت تدبیر و امید در تبلیغات انتخاباتی استفاده شد؛ رفع حصری که مبنایش جلسه شورای‌عالی امنیت ملی در سال 89 بوده و امضای حسن روحانی به‌عنوان عضو این شورا پای این حکم است. البته در این سال‌ها تمام نزدیکان حسن روحانی و رسانه‌های حامی دولت تلاش کرده‌اند این امضای مهم را از منظر افکار عمومی به دور نگه ‌دارند.

مصوبه حصر البته همان مصوبه‌ای است که روحانی علاوه‌بر تبلیغات انتخاباتی، گاه و بیگاه از آن استفاده می‌کند، ولی در برخی موارد هم از بازوان بسته‌اش در این حوزه سخن می‌گوید.

در این بین اما نظر حامیان سیاسی حسن روحانی چیز دیگری است. برای مثال، الیاس حضرتی، نماینده مردم تهران و عضو فراکسیون امید مجلس می‌گوید خبر موثق دارد که تصمیم‌گیری در این زمینه با اذن مقامات عالی کشور به شورای‌عالی امنیت ملی واگذار شده و رئیس‌جمهور به‌عنوان رئیس شورای‌عالی امنیت ملی در این زمینه اختیاردار است!

بالاخره رکود هست یا نیست؟

ماجرای دنباله‌دار «رکود» اگر مکتوب شده بود، مثنوی هفتاد منی می‌شد که اول تا آخر آن پر بود از پارادوکس‌های اعضای دولت‌های یازدهم و دوازدهم. در همین موضوع محمدباقر نوبخت 24 بهمن 92 گفت که «اقتصاد ایران سال 93 از رکود خارج می‌شود.» و چندی بعد یعنی 15 شهریور 93 هم حسن روحانی رسما به ملت ایران اعلام کرد که «ما خوشبختانه از رکود عبور کردیم»، اما این فقط یک طرف ماجرا بود، چراکه اسحاق جهانگیری 19 بهمن همان سال گفت که «در تلاش هستیم تا از رکود خارج شویم» و کمی بعدتر در هشتم شهریور 94 طیب‌نیا، وزیر وقت اقتصادی هم تاکید کرد که «در حال خروج از رکود هستیم.»

این ماجرا به همین جا ختم نشد، چراکه روحانی 18 مهر 94 گفت: «ما از رکود خارج شدیم» و در بهمن‌ماه هم بر این گفته اصرار ورزید و اظهار داشت «معضل رکود را حل کردیم»، اما سال بعد از آن، یعنی 27 تیرماه 1395 به رسانه‌ها گفت که «ما امروز در ایران مشکلی به نام رکود داریم.»

وعده 100 روزه روحانی!

در حالی‌که حجت‌الاسلام حسن روحانی در اولین برنامه تبلیغاتی‌اش در رسانه ملی در هفتم خرداد سال 92 مقابل دوربین برنامه‌ای به اسم «با دوربین» قرار گرفت و گفت که «راه‌حل‌های کوتاه‌مدت یک ماه و 100روزه برای حل مشکلات و معضلات اقتصادی، اجتماعی و سیاست داخلی و خارجی در دولت تدبیر و امید پیش‌بینی شده است که با این برنامه ما می‌توانیم در یک فرصت کوتاه شاهد تحول اقتصادی باشیم»، چند سال بعد و در فروردین 96 اظهار کرد: «من حافظه‌ام کم نیست، من می‌دانم چه گفتم، من گفتم در پایان 100 روز اعلام می‌کنم چه‌کار کردم. مگر مشکلات در 100 روز حل می‌شود؟ کسی این را می‌گوید که عقل نداشته باشد. مشکلات اقتصادی 100 سال دیگر هم حل نمی‌شود. یک دروغ بزرگ در برخی روزنامه‌ها و سایت‌ها پخش می‌شود که دروغ است. من کی گفتم مشکلات را 100روزه حل می‌کنم؟ من گفتم اگر در انتخابات موفق شوم، کارهایی را که در 100 روز حل کردم، اعلام می‌کنم. کسی که می‌گفت مشکلات را یک‌شبه حل می‌کنم، یکی دیگر بود، نه من.»

فرهیختگان