به گزارش صبح مهریز به نقل از یزدرسا، سید مجید میررکنی، استادیار بخش فیزیک فضا دانشگاه یزدT با اشاره به گرمی هوا در فصل پائیزگفت: وضعیتی که در حال حاضر شاهد آن هستیم سابقه تقریبا 300 ساله دارد. از آغاز انقلاب صنعتی، تمرکز کربن‌دی‌اکسید در جو همواره در حال افزایش است. این گاز یکی از گازهای گلخانه‌ای است. همانطور که می دانید رفتار گازهای گلخانه‌ای مانند پتو است. انگار که در جو پتویی داریم که اجازه نمی‌دهد مازاد گرمای جو زمین به فضای لاینتاهی انتقال یابد.

وی افزود: هم‌زمان با افزایش تمرکز گازهای گلخانه‌ای در جو، میانگین دمای کرۀ زمین در حال افزایش است. حبس گرما در سامانۀ جو زمین سبب افزایش دما می‌شود، که آنرا "گرمایش جهانی" (Global Warming) نام‌گذاری کرده‌اند.

وی بیان داشت: به بیان دیگر کرۀ زمین مانند انسان تب‌داری است که به دور خود پتویی پیچیده است؛ خوب مسلم است که تشنج خواهد کرد. زمستان‌های گرم یکی از ویژگی‌های بارز تشنج کرۀ زمین است. شایان ذکر است، خورشید، یعنی تنها منبع انرژی در سامانۀ خورشیدی (Solar System)، همراه با افزایش فعالیت انسانی بر فعالیت خود افزوده است. سامانۀ جو-زمین از یک‌سو، به‌دلیل افزایش فعالیت خورشیدی، گرمای بیشتری دریافت می‌کند و از سوی دیگر، به دلیل افزایش فعالیت انسانی، گرمای کمتری از دست می‌دهد.

میررکنی عنوان کرد: برخی از دانشمندان معتقدند که تشدید فعالیت خورشیدی، عامل اصلی رخداد "تغییر اقلیم" (Change Climate) است. به‌هر حال، روز به روز بر گرمای سامانۀ جو-زمین افزوده می‌شود و درجۀ تب زمین افزایش پیدا می‌کند. زمستان‌های گرم، خشکسالی، بارش‌های سنگین، سیلاب‌های سهمگین از آثار این تغییر اقلیم هستند. در حالی‌که در برخی از مناطق شاهد زمستان‌های گرم و خشکسالی هستیم، مناطقی از کرۀ زمین رخداد بارش‌های سنگین و سیلاب‌های سهمگین را تجربه می‌کنند.

استادیار بخش فیزیک فضا دانشگاه یزد خاطر نشان کرد: به‌طور کلی، پدیده تغییر اقلیم سبب تشدید پدیده‌های هواشناختی و اقلیم‌شناختی می‌شود. روندهای معمول در هر سرزمین از حالت عادی خارج می‌شود و ‌بی‌هنجاری‌ها در پدیده‎‌های معمول روی می‌دهد. در حال حاضر، اکثر پژوهشگران و دانشمندان بهترین واکنش در برابر تغییر اقلیم را سازگاری با آن می‌دانند، که خوشبختانه از سال‌ها پیش در یزد رایج بوده است. نمود بارز سازگاری با اقلیم و تغییر آن را می‌توان در معماری یزد به‌وضوح دید.      ‌    

چه باید کرد؟

وی با تشریح راه های مقابله با این پدیده اظهار کرد: خوشبختانه یا متاسفانه، انسان در فعالیت خورشیدی نقشی ندارد. اما در فعالیت انسانی، انسان نقش اول را بازی می‌کند. با توجه به پژوهش‌های انجام شده و در حال انجام در بخش‌ها و دانشکده‌های مختلف در دانشگاه یزد به نظر می‌رسد، بهترین راهبرد برای مواجهه با رخداد "گرمایش جهانی" یا به عقیده برخی از دانشمندان رخداد "تغییر اقلیم"، راهبرد "تغییر در برابر تغییر" است.

وی اضافه کرد: مردم و مسئولین دست در دست هم به‌ناچار مجبور به پذیرفتن تغییر هستند. بنیان راهبرد پیشنهادی یعنی راهبرد "تغییر در برابر تغییر"، "تغییر در الگوی مصرف" است. تغییر در بخش‌های صنعت، کشاورزی و شرب اجتناب‌ناپذیر است. صاحبان صنایع سنگین در آینده نزدیک، مجبور به پذیرش تغییر هستند. کشاورزان برای بقا مجبورند، الگوی کشت، آبیاری و ... را تغییر دهند. مردم در بخش شرب مجبور به تغییر الگوی مصرف هستند. اما مهم‌تر از همه مسئولین در سه قوه مجریه، مقننه و قضاییه هستند که باید با وضع قوانین جدید و اجرای آنها، تغییر در الگوی مصرف را نهادینه کنند.   

هواشناس یزدی بیان داشت: افزایش دمای جو به‌دلیل پدیده گرمایش جهانی سبب افزایش ظرفیت جو برای دریافت بخار آب و در نتیجه، اخلال در چرخۀ آب شده است. آبی که باید در سطح زمین جاری شود در حال حاضر به‌صورت بخار آب در جو سرگردان است. به‌منظور بررسی چالش آب و ارائه راهکارهای مناسب، چندی است که "کانون تفکر آب" در دانشگاه یزد با همکاری سازمان‌ها و ادارت مرتبط مانند شرکت سهامی آب منطقه‌ای شکل گرفته و تا کنون اولین بیانیه کانون در مورد تغییر اقلیم تنظیم و ارائه شده است.

وی تصریح کرد: این وظیفه ما  انسان‌ها است که مسئولیت‌پذیر باشیم و با توجه به پیشرفت در علم و فناوری، برای مواجهه با چالش آب، راهکارهایی را پیشنهاد دهیم که کمترین عوارض جانبی را داشته باشد.

انتقال آب به تنهایی کافی نیست

میررکنی با اشاره به طرح های انتقال آب به استان یزد گفت: اگر هر مقدار آب را به یزد بیاوریم ولی سیاست‌ ما برای مصرف آن در قالب تغییر الگوی مصرف نباشد، هیچ اتفاق خوبی روی نخواهد داد. تا زمانی که ‌صاحبان صنایع، کوچ از صنایع پر آب‌خواه، پر هزینه و کم درآمد به صنایع کم آب‌خواه، کم هزینه و پر درآمد، کشاورزان، تغییر الگوی کشت، آبیاری و ... و مردم تغییر در الگوی مصرف را نپذیرند، نمی‌توان انتظار بهبود وضعیت را داشت.

وی اضافه کرد: چالش آب که به عقیده برخی از پژوهشگران، دولتمردان و سیاستمداران چالش قرن است. بسیار فراتر از آن است که بتوان به سادگی بر آن غلبه کرد. در این راستا، همگرایی، همدلی و همکاری تمام سازمان‌ها، ادارات، نهادهای دولتی و غیر دولتی و تلاش تمام اقشار جامعه ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. بنا بر توصیه سازمان‌های بین‌المللی، آموزش می‌تواند اولین گام برای غلبه بر این چالش باشد. در این راستا، چه آموزش‌های سازمان یافته و چه آموزش‌های عمومی بسیار راهگشا است.       

انتهای پیام/ج