به گزارش یزدبانوبه نقل از پایگاه خبری تحلیلی طنین یاس،  اکثر پدر و مادر ها بر این باور هستند که با عبور فرزندان از مرحله کودکی به نوجوانی دیگر نیازی به مراقبت و توجه خاصی نیست، در حالی که این دوران مرحله حساسی است. زیرا نوجوان بعلت دسترسی به اینترنت وارد دنیای مجازی می شوند و والدین با این تصور که فرزندانشان در منزل و در کنارشان هستند، احساس امنیت می کنند.

از سویی والدین بعلت عدم شناخت کافی و یا به عبارتی نداشتن سواد اطلاعاتی دیجیتالی از محیط مجازی و کارکرد آن نمی دانند که در دنیای مجازی خاطراتی به مراتب بیشتر از دنیای واقعی فرزندان آنها را تهدید می کند. از اینرو برای مواجه خردمندانه با زندگی سایبری نیاز مبرم است که خانواده ها سعی کنند، دانش و مهارت رفتاری و ذهنی خود را افزایش دهند.

سواد سایبری حلقه مفقوده تعامل والدین با فرزندان می باشد. همانطور که تا یک دهه قبل این ذهنیت وجود داشت که عامل اصلی برای اضمحلال خانواده ها، شبکه های ماهواره ای است که با نمایش فیلم های مستهجن و ترویج فرهنگ غربی تأثیرات مخربی بر روی فکر و سلوک نوجوانان و جوانان - این قشر آسیب پذیر جامعه - می گذارد، اما اکنون به طور قاطع می توان گفت که تلفن همراه هوشمند و اینترنت، قوی ترین ابزارها در جهت انتقال ارزش های مثبت یا منفی اخلاقی هستند که بطور گسترده در اختیار همگان بخصوص نسل جوان و نوجوان است عضویت در شبکه های اجتماعی من جمله تلگرام و اینستاگرام به اعتقاد بعضی از کاربران حرفه ای، کانال های غیراخلاقی تهدیدی جدی برای نوجوانان محسوب می شوند.

وجود چهل و پنج میلیون کاربر تلگرام نشان از اهمیت و توجه موضوع تأثیرگذاری این شبکه و برنامه های اینگونه بر خانواده های ایرانی است، قابل ذکر اینکه بسیاری از آسیب های رفتاری ، روانی و جسمی دهه اخیر نسل جوان از پیامدهای شبکه های اجتماعی است که جامعه کنونی نفوذ و رسوخ پیدا کرده است.

نوجوانی که برای اولین بار برای جستجوی مبحثی وارد وب سایت می شود، با وارد کردن یک حرف اشتباه و یا به طور تصادفی، با تصاویر ناجور و نامناسب رو برو می شود. البته بعضی از مفسدان اینترنتی به ارسال تصاویر نابهنجار به این گروه یعنی همان قربانیان احتمالی خود می کنند و به علت عدم محدودیت سنی در اینترنت، نوجوانان به راحتی وارد هر سایتی شده و با توجه به اینکه در فضای مجازی شخصیت، سن  و جنس افراد ناشناخته است، افراد متخلف به سوء استفاده می پردازند.

نوجوانان بعد از ورود به اتاق گفت وگو یا سایت های هرزه بینی با دیدن صحنه های بد هجیان زده می شوند و احتمالا آنها را به عنوان الگوی رابطه ی عاشقانه تلقی می کنند و در مواردی حتی می توانند رفتارهای جنسی نظیر استمنا را به دنبال داشته باشد ک این عمل موجب افزایش ذاتی میل جنسی می شود، لذا به والدین توصیه می شود که به نوجوانان و  کودکان خود درباره اینترنت و نحوه استفاده توضیحاتی بدهند و آنها را تشویق کنند که تجارب اینترنتی خود را با آنها در میان بگذارند، همچنین پدر و مادرها باید به فرزندان خود بیاموزند که نباید با دوستان اینترنتی خود ملاقات های شخصی داشته باشند از دیگر نکات مهم این است که والدین باید به نوجوانان خود تذکر دهند که اطلاعات شخصی و عکس های خود را در اینترنت و در اختیار دیگران نگذارند و در خصوص موضوعات و مطالب و عکس هایی که در اینترنت می بینند با آنها صحبت کنند و ابهام های ذهنی خود را بر طرف سازند.

پژوهش ها و تحقیقات بعمل آمده حاکی است نوجوانانی که ساعت‌های متمادی از فضای غیراخلاقی در تلگرام و اینستاگرام استفاده می کنند و در واقع به آن معتاد می شوند نتایج زیر را در خود حس کرده و به مرور اختلالات روانی و رفتاری پیدا می کنند. بی حوصله شدن و کاهش عملکرد تحصیلی منجر به افت تحصیلی خواهد شد.

سیاه بینی و نگرش غیراخلاقی ذهنی نوجوان به فضاهای غیراخلاقی منجر به این خواهد شد که اطرافیان خود را به نوعی درگیر همان شرایط دیده و به همه به نگاه غیر اخلاقی می نگرد.

دور شدن از زندگی واقعی و اولویت های تعریف شده در زندگی نوجوان، این تغییر سبک زندگی را می توان بر ساعت و مدت زمان خواب شبانه، اندازه ورزش و سلامت جسمی و نیز نشاط و طراوت روانی و رفتاری تفسیر نمود.

میل به گوشه گیری و دور شدن از محیط خانواده تا آنجا پیش می رود که فرد درگیر با تلفن همراه یا برنامه های خصا در اینستاگرام یا تلگرام ذهن او را از جسم وی دور می کند، نوجوان ظاهرا در کنار هم نشسته و در جمع حضور دارد اما در عمل هیچ نقشی در گفت وگو و ایجاد فضای صمیمی خانواده ایجاد نمی کند. این موارد تنها بخش هایی از نتایج و عملکرد منفی این فضاهای غیر اخلاقی است .

سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که اگر نوجوانی معتاد شد، چه باید کرد؟

کامپیوتر به یک مکان باز در منزل انتقال یابد و استفاده از اینترنت تا حد ممکن کاهش یابد و در صورت نیاز به استفاده آنلاین تنها در زمان حضور افراد دیگر خانواده صورت پذیرد. علل روانی و شخصیتی و دلایل روی آوردن نوجوانان به فضاهای غیراخلاقی شناسایی گردد و سعی در درمان آنها شود. تشویق نوجوان به استفاده از رسانه های داخلی و برنامه های مناسب بجای اینترنت می تواند راه حل مناسبی باشد .

قابل توجه اینکه استفاده صحیح و مسئولانه پدرها و مادرها از اینترنت ، از جمله اموری است که خانواده می تواند با استفاده از آن به نوجوان خود کمک کند.

به والدین توصیه می شود جهت کاهش آسیب های احتمالی به نکات ذیل توجه نمایند:

1- یکی از دلایل چاقی و اضافه وزن نوجوانان بی تحرکی ذهنی و رفتاری آنهاست .لذا سعی شود به دلیل ورزش کردن یا هر تفریح دیگر ساعت کار با تلفن همراه و یا رایانه های اختصاصی فرزندان را کمتر کنند.

2- به هیچ وجه سراغ برخورد آنی و یک شبه نروید

3- بهترین روش کاهش هزینه های روان شناسایی، مراکز معتبر مشاوره و روانشناسی در سراسر کشور است.

4- هر چه فاصله مدرسه و خانه کمتر باشد امکان مطلع شدن والدین از رفتار نوجوان بیشتر است.

5- ترتیب دادن برنامه مدون تفریحی جهت پر کردن اوقات فراغت نوجوان

6- در کلانتری نزدیک به خانه شما مراکز رایگان مشاوره وجود دارد و عبارت اینکه پای من به کلانتری گشوده نشده را کنار بگذارید.

7- سایت پلیس فتا اطلاعات منطقی و کاربردی فراوانی را در اختیار شما قرار می دهد، همچنین کتب بسیار مفیدی در طی سال های اخیر در این زمینه چاپ شده است.

8-حریم شخصی خود و خانواده تان را با دانش و مهارت افزایی افزایش دهید.
در خاتمه توجه خوانندگان را به آیه 91 سوره نور جلب می کنم: « کسانی که دوست داشته باشند در میان مسلمانان فحشاء اشاعه داده شود، به عذاب دردناک هم در دنیا و هم در آخرت دچار خواهند شد.

منابع:

اسفندیار، سرور، خانواده در کوچه پس کوچه های اینترنت، پیام زن

محمدی، صابر، آسیب شناسی استفاده کودکان از اینترنت ، خطر در دنیای مجازی ، جام جم

نشریه آرامش برتر، سال 94

نقش رسانه های جمعی در به انحراف کشاندن جوانان، شمیم یاس

انتهای پیام/ص