به گزارش عصر فرهنگ؛ ماجرای خلف وعده رئیس‌جمهور در مورد «بازگشت اعتبار به پاسپورت ایرانی» سریال دنبال داری شده است که متأسفانه هر روز بیشتر از گذشته بدان خدشه وارد می‌شود. قرار بود عزت به پاسپورت ایرانی باز گردد و راه بازگشت این مهم نیز دولت دیپلماتیک بود ولی متاسفانه این وعده روحانی نه تنها در سطح مردمی بلکه در سطح مقامات رسمی کشورمان نیز دچار خلل‌های بزرگ شد.

گروگانگیری مشاور ایرانی

حالا خبر بازداشت و به قول برخی از کارشناسان سیاسی گروگانگیری «احمد شيخ زاده» مشاور نمايندگي ايران در سازمان ملل از سوي دستگاه قضايي امريكا در شروع سال جدید شمسی موجب نگرانی در سطح دیپلماتیک شده است.[1]

گروگانگیری که از نظر کارشناسان، جهت آزادسازی مهره‌های آمریکایی که از بزرگترین صیدهای اطلاعاتی کشورمان بشمار می‌روند، صورت گرفته است و باب تازه و خطرناکی را در مورد عدم مصونیت مسئولان و نمایندگان ایرانی در آمریکا و مقر سازمان ملل را باز کرده است.

حالا صابون آمریکایی‌ها بعد از دعوت دولت اوباما به سبزی پلو ماهی دور سفره هفت سین کاخ سفید در سال جدید بدجوری به تن دولت یازدهم می‌خورد.[2] دولت روحانی اما تجربه‌های مختلفی از این دست در دو سال و چند ماه فعالیت خود دارد.

نماینده‌ای که آمریکایی‌ها به سازمان ملل راه ندادند

حمید ابوطالبی یکی از این زخم‌های دیپلماتیک دولت یازدهم است. در این زمینه دولت اوباما در اقدامی مغایر حقوق بین‌الملل از صدور روادید حمید ابوطالبی، سفیر پیشنهادی ایران برای سازمان ملل اجتناب کرد و دولت نیز بعد از مدتی مجبور شد فرد دیگری را بدین منظور جایگزین گزینه ابتدایی خود کند.[3]

در همین راستا عقب‌نشینی اولین فرجام تقابل دیپلماتیک دولت یازدهم با آمریکا شد. [4] موضوعی که به نظر می‌رسد سبب‌ساز اقدام گستاخانه آمریکا برای بازداشت احمد شیخ‌زاده مشاور نماینده ایران در سازمان ملل شده است.

فاجعه منا و برخورد زشت عربستان با مقامات ایرانی

ماجرای خدشه‌دار شدن پاسپورت در دولت روحانی به عدم پذیرش ابوطالبی از سوی آمریکا منحصرنشد و بعدها با عدم صدور ویزا برای وزیر ارشاد پس از فاجعه منا که به فوت بسیاری از زائران ایرانی حین ادای فرائض دینی منجر شد، ادامه یافت.

در آن زمان حسن روحانی به همراه ظریف و تیم دیپلماتیک دولت یازدهم در نیویورک به سر می بردند و آنها که عدم لغو سفرشان پس از فاجعه منا، واکنش‌هایی را در داخل کشور برانگیخته بود، در تکاپوی حل مسائل پیش‌آمده (در جریان فاجعه منا) بودند. اما تلاش‌های ظریف برای رایزنی با همتای عربستانی‌اش با شکست مواجه شد.

در آن روزها عکسی از محمدجواد ظریف منتشر شد که در مقابل امیر کویت به صورتی کاملاً غیر دیپلماتیک زانو زده و در کنار میز وی مشغول رایزنی بود که با واکنش منفی افکار عمومی کشورمان در شرایطی که فاجعه منا احساسات مردم کشورمان را جریحه‌دار کرده بود مواجه شد.

بی‌احترامی به معاون اول روحانی

دیدار اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور با رجب طیب اردوغان هم در ترکمنستان یکی دیگر از این بی‌احترامی‌ها بود. مسئولان ترکیه ای در اقدامی گستاخانه ترتیبی دادند که اردوغان روی صندلی سلطنتی جلوس کرده وبرای آقای جهانگیری یک صندلی معمولی تهیه کردند و رجب پاشا در نهایت بی شرمی حتی به رئیس محترم جمهوری ایران هم توهین کرده و وی را دروغگو خطاب می کند در حالی که حتی پرچم ایران نیز در کنار معاون اول رئیس جمهوری ایران در دیدار اردوغان و جهانگیری قرار داده نمی‌شود. [5]

از هتک حرمت به دو نوجوان تا نواختن سیلی به گوش دختر ایران

اما در سطح مردمی نیز می‌توان به هتک حرمت به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه جده که باعث خشم افکار عمومی کشورمان شد و همچنین ضرب و شتم دختر ایرانی در فرودگاه استانبول اشاره کرد. متاسفانه دولت ایران نیز در این موارد تنها به اعلام ناامنی این کشورها برای ایرانیان بعد از واقعه اطلاع رسانی می‌کند.

روزنامه دولتی ایران با بیان اینکه ترکیه برای ایرانیان امن نیست درباره سیلی پلیس ترکیه به دختر ایرانی در یکی از فرودگاه‌های این کشور می‌نویسد: « در فرودگاه استانبول مسافرانی که مقصد بعدی‌شان شهر اسلو بوده، متوجه می‌شوند که باید ۳ روز منتظر پرواز بعدی باشند. مسافران از شرکت هواپیمایی می‌خواهند که با پرواز دیگر و زودتر حرکت کنند.»

این روزنامه می‌افزاید: «صحبت‌ها بالا می‌گیرد و کارمند شرکت پگاسوس بی‌احترامی و پرخاش می‌کند که این بی‌احترامی‌ها با اعتراض مسافران همراه می‌شود و چند نفر از مسافران برای ثبت و ارائه این حرکت به مسئولان بالاتر، شروع به فیلمبرداری می‌کنند. درباره حادثه فرودگاه کارمندان پگاسوس، پلیس فرودگاه را در جریان می‌گذارند و پلیس فرودگاه بدون لباس پلیس و نشان دادن مدارک اقدام به درگیری با مسافران می‌کنند. در این میان یک دختر نروژی- ایرانی را مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند و به صورت وی سیلی می‌زنند. آنها ۳ نفر از مسافران را که خانم‌هایی جوان بودند، بازداشت می‌کنند.»[6]

تحریم پسابرجامی آمریکا برای محدودیت سفر به ایران

تحریم پسابرجامی آمریکا برای مسافران به ایران از جمله موارد مهم دیگری در راستای بی‌اعتبار کردن پاسپورت ایرانی مورد توجه است. کنگره آمریکا طرح محدودیت سفر به ایران را تصویب و این طرح با امضای اوباما به قانون بدل شد. دولت اما در برابر این موضوع عنوان همیشگی مغایرت با «روح توافق» و «روح برجام» که در حوزه دیپلماتیک هنوز معنای خاصی را متبادر نمی‌سازد را بر این کار مشترک دولت و کنگره آمریکا نام نهاد.

موضوعی که بعدها با نامه جان کری به ظریف به نوعی ماست مالی شد. اما این سئوال همواره بی‌پاسخ ماند که نامه وزیر خارجه آمریکا معتبرتر است یا قانونی که به امضای رئیس کاخ سفید درآمده؟

به هر جهت به نظر می‌رسد سئوال نهایی در این باب زمان تحقق وعده رئیس‌جمهور در اعطای اعتبار و بازگشت عزت به پاسپورت ایرانی است. پاسخی که بایستی در عمل بدان رسید و لازمه آن اقتدار در سیاست خارجه و عملکرد دیپلماتیک دولت یازدهم است.