به گزارش  عصر فرهنگ؛ تعیین‌نشدن نیازهای شغلی جامعه و مدرك‌گرایی خانواده‌ها در دهه‌های گذشته باعث شده كه امروزه نه تنها در برخی از حرفه‌های مهارتی فاقد نیروی انسانی مورد نیاز كشور باشیم، بلكه بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی كه سال‌ها با سرمایه‌های این كشور در یك رشته‌ تحصیلی آموزش دیده‌اند، ‌اكنون در حرفه‌هایی متفاوت از تحصیلات خود مشغول به‌كار باشند.
این روند و منطبق نبودن رشته‌های دانشگاهی با نیاز بازار کار در سال‌های اخیر به یك مشکل جدی در حوزه اشتغال کشور تبدیل شده است.
در حالی كه کارآمدی فرآیند تولید دانش به ثروت متاثر از مدیریت بهینه نیروی انسانی است و هر فرد از جامعه باید در چرخه تولید دانش و تبدیل دانش به ثروت در جایگاهی قرار گیرد كه بیشترین تناسب را با استعدادها و علایق واقعی وی داشته باشد.
ایسنا نوشت: موضوع هدایت تحصیلی كه این روزها به یك مساله مبتلا به آموزش و پرورش کشور تبدیل شده است نیز از این نظر، حائز اهمیت است چرا كه از یك سو، پیشرفت کشور به نیروی انسانی کارآمد نیاز دارد و تدارک این نیروی انسانی در گرو شناسایی و هدایت استعدادهای تحصیلی و شغلی است و از طرف دیگر هر یک از افراد جامعه برای حرکت به سمت کمال فردی، کسب آرامش روانی و رضایت شغلی، در تعیین حرفه تخصصی‌شان نیازمند هدایت‌ هستند.
به همین دلیل در میزگردی تخصصی، موضوع ضرورت‌های هدایت تحصیلی دانش‌آموزان براساس نیازها و علائق شغلی در حضور كارشناسان و صاحب‌نظران مورد بررسی قرار گرفته است كه مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

یزد در میان استان‌های با نرخ بیکاری بالا
سرپرست مدیریت کارآفرینی و اشتغال اداره کل تعاون، کار ورفاه اجتماعی استان در این نشست با اشاره به نرخ بالای بیكاری میان فارغ التحصیلان كشور و استان، تصریح كرد: طبق آخرین آماری که در سال‌93 مرکز آمار ایران منتشر کرده،‌ نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان برای کل کشور 18/5درصد است که 13‌درصد آن متعلق به مردان است و 5/5 درصد به زنان اختصاص دارد.
«فریبا آیت‌‌الهی» بیشترین نرخ بیکاری را مربوط به رشته‌های حفاظت محیط زیست با 49/1درصد،‌ علوم کامپیوتر با 39/2درصد و صنعت فناوری با 32‌درصد دانست و گفت: بالاترین نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی مربوط به استان‌های لرستان با 39/5‌درصد، کرمانشاه با 28/5‌درصد،‌ چهارمحال و بختیاری با 28/1درصد، خراسان جنوبی با 11/7درصد و استان یزد با 14‌درصد است.
سرپرست مدیریت کارآفرینی و اشتغال اداره کل تعاون، کار ورفاه اجتماعی استان افزود: بیش از 58 هزار نفر در استان یزد جزو فعالان اقتصادی شامل شاغلان و افراد جویای شغل محسوب می‌شوند که از این آمار 50 هزار نفر شاغل و مابقی در جست‌وجوی شغل هستند.

وجود بیش از 75 هزار غیرفعال اقتصادی در یزد
آیت‌الهی با اشاره به این که بیش از 71 هزار نفر در استان، افراد غیرفعال از نظر اقتصادی هستند،‌ گفت: شرایط کنونی استان در حوزه بیکاری و اشتغال در حالی ایجاد شده که نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی این استان در سال 91 معادل‌ 11/2 درصد بوده است.
این مقام مسئول با بیان این که بیشترین نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی استان مربوط به زنان است،‌ ادامه داد: منطبق نبودن رشته‌های دانشگاهی با نیاز بازار کار از جمله مشکلات جدی در حوزه کار و شرایط نابسامان اشتغال در استان است.
وی نبود آمایش سرزمینی را یکی از مهم‌ترین دلایل وجود مشکلات اشتغال و افزایش نرخ بیکاری در استان دانست و گفت: نیازسنجی ارائه رشته‌های دانشگاهی مورد نیاز برای هر شهرستان نقش مهمی در کاهش آمار بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی ایفا می‌کند.

تناسب نداشتن آموزش‌های دانشگاهی با نیاز‌های بازار کار
سرپرست مدیریت کارآفرینی و اشتغال اداره کل تعاون استان مدرک‌گرایی را از دیگر معضلات جدی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی عنوان کرد و ادامه داد: متاسفانه آموزش‌های دانشگاهی بیشتر جنبه‌ آکادمیک دارند و هیچ تناسبی با نیاز‌های فنی و مهارتی بازار کار ندارند.
آیت الهی با اشاره به نقش رشته تحصیلی متناسب با علاقه افراد در انتخاب شغل مناسب، گفت: بی‌علاقگی به رشته تحصیلی یکی از دلایل تناسب‌نداشتن مدرک دانشگاهی با شغل انتخابی افراد است. وی در بخش دیگری از سخنان خود آموزش و پرورش را از جمله نهادهای تأثیرگذار در ارائه خدمات آموزشی و تحصیلی مناسب به افراد دانست و گفت: آموزش و پرورش به دلیل نوع رسالت ذاتی و گستردگی جامعه هدف،‌ نقش مهمی در هدایت تحصیلی دانش‌آموزان و آشنایی آنها با مشاغل مختلف، قبل از انتخاب رشته دانشگاهی ایفا می‌کند.

اهمیت استفاده از ظرفیت‌های بومی در هدایت تحصیلی
این مقام مسئول با اشاره به این‌که ایجاد شرایط مطلوب برای انتخاب رشته تحصیلی، از جمله ضرورت‌های برنامه‌ریزی در نظام آموزشی محسوب می‌شود، ادامه داد: شناخت ظرفیت‌های مختلف فردی برای هدایت به سمت انتخاب رشته تحصیلی و در نهایت ایجاد اشتغال در شغل مورد علاقه مهم‌ترین نیاز فارغ التحصیلان دانشگاهی هر جامعه است. آیت‌الهی استفاده از ظرفیت‌های بومی و استانی را از جمله راهکارهای موثر در هدایت دانش‌‌آموزان و دانشجویان مشغول به تحصیل در استان یزد عنوان کرد و افزود: استان یزد به دلیل وجود ظرفیت‌های گردشگری و بهداشتی،‌ محل مناسبی برای هدایت دانش‌آموزان به سمت تحصیل در حوزه گردشگری سلامت است.

زمینه‌سازی برای‌ شناخت علایق دانش‌آموزان
معاون آموزشی دانشگاه علم و هنر و از كارآفرینان استان هم با اشاره به ضرورت ایجاد زمینه شناخت علاقه‌مندی دانش‌آموزان به مشاغل مختلف،‌ اظهار کرد: بخش عمده‌ای از دانش‌آموزان به دلیل شناخت‌نداشتن  درباره علاقه‌مندی خود،‌ نمی‌توانند آن طور که باید و شاید در مورد تعیین رشته تحصیلی کارآمد و مناسب اقدام کنند.
«محسن برزگری» معرفی ابعاد مختلف مشاغل را از جمله راهکارهای موثر برای شناخت علاقه‌مندی دانش‌آموزان دانست و گفت: آموزش و پرورش نقش مهمی در شناخت دانش‌آموزان از مشاغل و رشته‌های مختلف قبل از زمان تعیین رشته ایفا می‌کند.
این کارآفرین یزدی، استعدادیابی در چند مرحله‌ مجزا به همراه معرفی دوره‌ای مشاغل مختلف از دوران ابتدایی تا دبیرستان را یکی دیگر از اقدامات موثر برای شناخت علاقه‌مندی دانش‌آموزان دانست.
برزگری تربیت مهندس کارآمد و مدیر خبره را از نیازهای جدی بازار کار امروز عنوان کرد و ادامه داد: تجربه و مهارت کافی نداشتن برخی از مدیران و مهندسان فنی،‌ مهم‌ترین معضلات اقتصادی و صنعتی حوزه اشتغال در عصر حاضر است.
وی با اشاره به ضرورت شناخت ظرفیت افراد در راستای کنترل و هدایت بازار کار، افزود: اولیا و مربیان نقش مهمی در شناخت علاقه‌مندی فرزندان و هدایت آنها به سمت مشاغل مورد نظر ایفا می‌کنند.

نقش موثر والدین در هدایت تحصیلی دانش‌آموزان
معاون آموزشی دانشگاه علم و هنر یزد، کم‌شدن طاقت و تغییر نگاه نسل امروز در مقایسه با نسل گذشته را از جمله ویژگی‌های دانش‌آموزان و دانشجویان نسل امروز دانست و ادامه داد: والدین نباید فرزندان خود را به سمت تحصیل در رشته‌هایی که فرایند به ثمر رسیدن آن طولانی است، هدایت کنند. برزگری در ادامه شناسایی، انتخاب و معرفی کوتاه‌ترین فرایند رسیدن به موفقیت علمی و شغلی با آگاهی کامل را از جمله رسالت‌های والدین در هدایت دانش‌آموزان برای انتخاب رشته تحصیلی دانست. وی با تأکید بر ضرورت انجام نظارت دقیق و مستمر تحصیلی توسط والدین در طول مدت تحصیل دانش‌آموزان از ابتدایی تا دانشگاه، گفت: ایجاد فضای کسب و کار متناسب با رشته تحصیلی از موثرترین راهکارهای ایجاد انگیزه و علاقه بین دانش‌آموزان، قبل از زمان رسمی تعیین رشته تحصیلی است.

اهمیت آشنایی مشاوران تحصیلی با نیازهای شغلی
یکی از مشاوران تحصیلی نیز شناخت و آگاهی از مشاغل مختلف و مورد نیاز استان را از مهم‌ترین نیازهای مشاوره تحصیلی دانست و بیان کرد: ایجاد رشته‌های تحصیلی و مشاغل متناسب با استعداد و توانایی افراد از جمله ضرورت‌های هدایت تحصیلی افراد است.
«قاسم ناظم‌پوران» در مورد روند مشاوره تحصیلی در استان نیز گفت: مشاوره گروهی،‌ مشاوره فردی مرحله اول و مشاوره فردی مرحله دوم سه‌دوره‌ مشاوره و هدایت تحصیلی دانش‌آموزان در استان است. ناظم‌پوران با اشاره به نقش استادان و فارغ التحصیلان دانشگاهی در هدایت تحصیلی دانش‌آموزان، افزود: ایجاد زمینه مشورت دانش‌آموزان با فارغ‌التحصیلان رشته‌های مختلف دانشگاهی از جمله راهکارهای مفید در این حوزه است.

انتخاب رشته تحصیلی متناسب با علاقه
این مشاور تحصیلی در بخش دیگری از سخنان خود رشته تحصیلی را تأمین کننده آینده افراد دانست و بیان کرد: انتخاب آگاهانه در رشته تحصیلی یکی از ضرورت‌ها برای رسیدن به رغبت‌های شغلی محسوب می‌شود. وی شناخت علایق و انگیزه افراد برای انتخاب رشته تحصیلی را از دیگر عوامل تأثیرگذار در انتخاب شغل آینده عنوان کرد و ادامه داد: علاقه، استعداد و هدایت تحصیلی سه رکن اصلی انتخاب رشته تحصیلی متناسب با شغل مورد علاقه است.
ناظم‌پوران ایجاد اعتماد به نفس و قدرت تصمیم‌گیری در دانش‌آموزان را ضروری دانست و گفت: شناخت ارزش‌های فردی،‌ محدودیت‌های فردی و ظرفیت‌های تحصیلی جامعه، از دیگر عوامل تأثیرگذار در انتخاب رشته تحصیلی مناسب و متناسب با شغل دلخواه است.

لزوم مهارت‌آموزی دانش‌آموزان قبل از انتخاب رشته
كارشناس معاونت صنایع كوچك شهرك‌های صنعتی یزد در این میزگرد نداشتن مهارت لازم بعد از فارغ‌التحصیلی را از جمله معضلات دانشگاهیان دانست و گفت: در شرایط کنونی رشته‌های تحصیلی، انتخاب رشته دانشگاهی مقدمه‌ای برای انتخاب شغل نیست.
«محسن بهجت» افزود: انتخاب رشته و گرایش شغلی در کشورهای توسعه یافته از دوران دبستان آغاز می‌شود و طی چند مرحله ادامه خواهد داشت.
بهجت مهارت‌آموزی را از جمله ضرورت‌های تقویت آموزشی و مهارتی دانش‌آموزان قبل از انتخاب رشته تحصیلی در دوران متوسطه و دانشگاه عنوان کرد و ادامه داد: شناسایی توانایی‌های مختلف افراد از دیگر ضرورت‌های هدایت تحصیلی است.
وی تصریح کرد: دانشگاه‌ها باید فرصت‌هایی را برای بازنگری و تغییر گرایش تحصیلی دانشجویان بعد از سپری کردن ترم دوم دانشگاه برای دانشجویان علاقه مند فراهم کنند، چون اغلب بعد از آشنایی با مشاغل با رشته تحصیلی و شغل مناسب خود آشنا می‌شوند.

انتهای پیام/س*