عصرسیاست؛ نقش اطلاعات و آمار صحیح در تصمیم گیری صحیح و بهنگام بر کسی پوشیده نیست؛ چه این‌که درسایه آمار صحیح است که می‌توان مسیر پیشرفت و اعتلای کشور در زمینه‌های گوناگون را به خوبی شناسایی و ریل‌گذاری کرد. متاسفانه به واسطه فقدان آمارپردازی‌های صحیح و بموقع در مواردی آسیب‌هایی سنگین و به دشواری جبران‌پذیر هم به ملت و نظام وارد آمده است. نمونه آن را می‌توان در موضوع کاهش نرخ جمعیت به تماشا نشست. بی‌تردید اگر آن‌هنگام که دولتمردان وقت با ذوق‌زدگی و شتاب تمام، کنترل نرخ جمعیت را در دستور کار قرار داده بودند و نتایج ملموس آن چند سال بعد به خوبی عیان شده بود، آمار دقیق و جامعی از وضعیت بغرنج ایجاد شده ارائه می‌شد، کار به جاهای باریک کشیده نمی‌‌شد و نظام برای جبران مافات، متحمل هزینه‌های سنگین نمی‌شد؛ هزینه‌هایی که با همه اوصاف معلوم نیست تا چه میزان می‌تواند مثمر ثمر باشد.

از همین روست که رهبر فرزانه انقلاب در دیدار مسئولان ستاد سرشماری عمومی نفوس و مسکن، اعضای شورای‌عالی آمار کشور و مدیران مرکز آمار ایران، «آمار و اطلاعات دقیق، متمرکز و علمی» را پایه اصلی در تصمیم‌گیری کارآمد برای کشور دانسته، همه مردم را به مشارکت جدی در این طرح مهم فراخواندند. ایشان همچنین با اشاره به مسئله «پیریِ جمعیت و استمرار نادرست سیاست‌های کاهش جمعیت» افزودند: رشد جمعیت ۴ درصدی در سال‌های دهه  60، نیاز به علاج داشت که علاج آن، همان سیاست‌های کاهش جمعیت بود اما تداوم این سیاست‌ها باید با ارائه آمار بهنگام توسط مسئولان در وقت معینی، متوقف یا کُند می‌شد، زیرا مشکل پیریِ جمعیت یکی از مشکلات بدون علاج است و امروز کشورهای پیشرفته نیز راه‌حلی برای آن ندارند.

در این میان، نکته نگران‌کننده، اختلاف در آمارهای اعلام‌شده توسط مراکز ذی‌ربط است؛ نکته تلخی که رهبری آن به درستی آن را «بلایی بزرگ» خواندند و  با اشاره به آمار متفاوت «مراکز مختلف در خصوص نرخ بیکاری یا نرخ تورم و رشد اقتصادی»، آن را «موجب ایجاد بی‌اعتمادی در مردم» دانستند. تامل در آمارهای متفاوت و گاه متناقض اعلامی توسط مسئولان دولتی درباره «رکود» و «رشد اقتصادی»، می‌تواند واقعیت تلخ این بلیه را به خوبی نشان دهد. برای نمونه، رشد اقتصادی سال گذشته توسط مرکز آمار مثبت یک درصد و توسط مرکز پژوهش‌های مجلس، منفی 0/4 درصد اعلام شد! حتی آمار رشد اقتصادی سه ماهه اول سال جاری نیز قابل تامل است. به عبارت روشن تر، در اعلام رشد سه ماهه نخست سال 95 که رئیس‌جمهور آن را 4/4 درصد اعلام کرده، رشد بخش صنعت 8/8 درصد ذکر شده است!  و این سوال مطرح می‌شود که وقتی معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، رشد صنعت در سال ۹۴ را در مجموع منفی دانسته است،  چگونه می‌توان رشد 8/8 درصدی در مدت کوتاه سه ماهه را باور کرد؟! 

نکته دیگری که متاسفانه فراوان دیده می‌شود، زیر سؤال بردن آمارهای اسلاف است که معمولا توسط دولتمردان بعدی صورت می‌گیرد و دلیل و مستندی پذیرفتنی نیز بر آمارهای قبلی و بعدی ارائه نمی‌شود. در این راستا « باید منشأ این دوگانگی‌ها مشخص شود، یعنی یا در آن دوره در بیان آمارها اشکالی وجود داشته است یا در دوره‌ پس از آن؛ و در هر صورت، دستکاری در آمارها که در معرض قضاوت مردم فهیم نیز قرار دارد، گناهی کبیره است.» بدون تردید اگر متصدیان ذی ربط به این واقعیت توجه داشته باشند که  دستکاری در آمارها نه صرفا تخلفی عادی بلکه «گناهی کبیره» هم به شمار می‌آید، می‌توان به برچیده شدن اقدام شرم‌آور دستکاری در آمارها امیدوار بود؛ اقدامی که با هدف کریه‌ جلوه دادن عملکرد دولت پیشین و موجه دادن عملکرد دولتمردان بعدی انجام می شود. 

در این باره گفتنی ها فراوان است.

نویسنده :‌فائزه شورکی