روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات اولین روز هفته را با تمرکز بر چگونگی حضور جریان سیاسی اصلاحات در انتخابات آتی که رقابتی نفس‌گیر برای هر دو جریان اصلی سیاسی کشور است؛ آغاز کردند

مهم‌ترین محورهای که امروز روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات به آن پرداختند، عبارت‌اند از:

1. گزارش آژانس هسته‌ای پیرامون ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران و واکنش‌های وزارت خارجه مبنی بر انتخاب پی‌ام دی یا برجام از سوی کشورهای 1+5

2. دیدار ظریف و الجبیر در وین

3. انتقاد از ذوق‌زدگی پیرامون دستاوردهای سفر پوتین

4. بررسی چگونگی واکنش تلافی‌جویانه روسیه در قبال ترکیه

5. بازتاب سخنان احمدی‌نژاد درباره مظلومیت یاران محکوم وی

6. بازتاب سخنان حجت‌الاسلام روحانی پیرامون مبارزه با بیکاری و فقر در جامعه

7. تأکید بر سهم‌خواهی جنسیتی در انتخابات مجلس شورای اسلامی

8. تأکید مجدد بر حضور حجت‌الاسلام سید حسن خمینی در انتخابات مجلس خبرگان

9. بازتاب سخنان محمدرضا خاتمی پیرامون نفوذ

· استراتژی اصولگرایان در انتخابات؛ اصلاحات هراسی برای عبور از انشقاق

اصلاح‌طلبان در رصد فعالیت‌های سیاسی اصولگرایان مدعی هستند آنان به دلیل اختلافات درونی با «اصلاحات هراسی» در حاکمیت خواهان ایجاد دو قطبی‌سازی هستند تا از این طریق به همگرایی برسند. 

روزنامه‌های اصلاحات هشدارهای تکرار مجلس ششم از سوی زعمای اصولگرایی و همچنین سخنان اخیر حجت‌الاسلام صدیقی و اسماعیل کوثری را در بستر سناریو اصلاحات هراسی جناح رقیب توصیف می‌کنند و در پاسخ با آن حجت‌الاسلام رسول منتجب‌نیا، قائم مقام حزب اعتماد به «ابتکار» گفت: این گونه حرف‌ها، حرف‌های مضحکی است که فکر می‌کنند تفکر اصلاح‌طلبان در بین مردم جایی ندارد یا مرده است. 

وی در این باره اضافه کرد: این سخنان در گذشته یعنی قبل از سال 92 هم بیان می‌شد و برخی می‌گفتند آخرین میخ به تابوت اصلاح‌طلبان کوبیده شد. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب به انتخابات ریاست جمهوری سال 92 اشاره کرد و افزود: اصولگرایان افراطی و تندور در سال 92 مشاهده کردند که چگونه یک نفر توانست 5 کاندیدای اصولگرا را پشت سر بگذارد و بیش از 50 درصد آراء را از آن خود کند. به گفته او، اشخاص تندرو به خوبی می‌دانند اصلاح‌طلبان با آراء خود توانستند حجت‌الاسلام روحانی را بر کرسی رئیس جمهوری بنشانند. منتجب نیا تأکید کرد: این افراد به دلواپس بودن شهرت دارند و این گونه حرف زدن ترس و واهمه تندورها را می‌رساند. او در ادامه تصریح کرد: اصلاح‌طلبان با اصولگرایان معتدل رقابت و رفقات دارند و اصلاح‌طلبان هیچوقت به دنبال از صحنه خارج کردن رقیب خود نیستند. قائم مقام حزب اعتماد ملی به سخنان حجت‌الاسلام صدیقی اشاره کرد و گفت: من به حجت‌الاسلام صدیقی توصیه می‌کنم تاریخ اسلام، نهج‌البلاغه و آیات قرآن را مطالعه و بعد این گونه سخنان را بیان کنند. آن وقت متوجه خواهند شد اصلاحات ریشه در پیامبران و ائمه خداوند دارد. به گفته وی، اساس و بنیان انقلاب اسلامی در اصلاح‌طلبی است.»

اما از سوی دیگر اصلاح‌طلبان به دنبال القای واگرایی در بدنه اصولگرایان هستند؛ آنان درصدد در دو خط رسانه‌ای به این تصورات واقعیت ببخشند؛ از یک سو حزب موتلفه را برای حضور در جلسات وحدت شماتت می‌کنند و آنان را عبورکننده از آموزه‌های مرحوم عسگراولادی معرفی می‌کنند و از سوی دیگر مدعی است جریان نواصولگرایی که در رأس آن جبهه پایداری قرار دارد خواهان دورزدن بزرگان اصولگرایی هست؛ در همین راستا گروه سیاسی روزنامه قانون نوشت: «طیف نو اصولگرایان هنوز با درگیری‌هایی مواجه است که سبب دوری اصولگرایان سنتی و ریشه دار از آن‌ها می‌شود. این جریان که همزمان با قدرت گرفتن احمدی‌نژاد در عرصه سیاسی ایران، چشم به جهان گشود مسبب اصلی انشقاق امروزی میان جریان بزرگ اصولگرایی در ایران است. این طیف که بدنه تندروی محافظه کار نیز در آن نفوذ چشمگیری دارد، تمام سعی خود را در این سال‌ها به کار گرفته است تا بتواند چهره‌های اصلی و سابقه‌دار در این جریان سیاسی را کنار بزند و افراد خود را وارد لایه‌های قدرت جناح راست ایران کند.»

· تردیدهای یاران لاریجانی

از «حزب» تا «جمعیت»؛ از اعضای «رسمی» تا «غیررسمی»، از تأییدها تا «تکذیب‌ها». یاران لاریجانی در هاله‌ای تردید سیاسی قرار گرفته‌اند. یکی از مهم‌ترین سؤالات برای رویش جدید یاران لاریجانی در فضای سیاسی خاستگاه سیاسی آنان است؛ روزنامه خانوادگی هاشمی رفسنجانی آن را «نواعتدالی‌ها» نام می‌نهد و گروه سیاسی آرمان‌ امروز در همین راستا نوشت: «نواعتدالی‌ها که شاید نام درستی برای توصیف منش سیاسی جبهه حامیان لاریجانی باشد، هر چند که کفه اصولگرایی‌شان سنگین‌تر است، اما نشان داده‌اند که بعضاً در ایستادن در مقابل افراط دست کمی از اصلاح‌طلبان ندارند؛ امری که ناظران را به هرچه بیشتر عقلانی شدن کنش‌ها در عرصه سیاست رسمی امیدوارتر می‌کند.»

اما روایت «تردیدها» در بدنه یاران لاریجانی خبر از یک «اختلاف» می‌دهد؛ اختلافی که حتی اصلاح طلبان را دلواپس کرده است؛ گروه سیاسی روزنامه ابتکار پیرامون اختلاف‌ها جدی یاران لاریجانی نوشت: «با وجود اینکه شورای مرکزی این فراکسیون بارها و بارها بر عدم صحت این خبر تأکید داشتند اما تعدادی از اعضای این فراکسیون با تهیه لیست متشکل از هیات مؤسس این حزب به دبیر کلی کاظم جلالی از چهره‌های نزدیک به رئیس مجلس شورای اسلامی، در صحت و سقم وجود این جمعیت یا حزب تردیدها را دو چندان کرد چراکه تجربه نشان داده است که کاظم جلالی هیچ اقدام یا اظهارنظری را بدون اذن لاریجانی ارائه نخواهد داد. همچنین ادعای برخی نمایندگان در مورد حذف نام لاریجانی از لیست کاندیداهای انتخاباتی اصولگرایان در حالی مطرح شد که اعضای شورای مرکزی این فراکسیون از اتحاد این فراکسیون با دولت برای حضور در انتخابات و حرکت منسجم در مسیر اعتدال خبر دادند. تشکیل حزب یا جمعیت رهروان ولایت بدون حضور هسته مرکزی این فراکسیون جای بسی تأمل دارد، چراکه کاظم جلالی که از وی به عنوان دبیر کل این جمعیت یاد شده در مصاحبه‌های خود تأکید کرده که اتحاد بین اعضای این فراکسیون به دلیل تمکین از علی لاریجانی بوده است بنابراین این عدم اتحاد و انسجام خبر از اتفاق‌ها و جریاناتی درون سازمانی در بین اعضای این فراکسیون می‌دهد.»

· نو اصلاح‌طلبی عبور از دولت یازدهم

«صادق خرازی» و «محمدرضا تاجیک» را باید راویان «صادق» اصلاحات در کوران خلاف واقع‌گویی این جریان سیاسی لقب داد؛ صادق خرازی بازگو کننده مگوهای جلسات درون تشکیلاتی اصلاحات است و محمدرضا تاجیک بستر را برای تحقق استراتژی اصلی و اصیل اصلاحات فراهم می‌کند.

تاجیک مبدع نو اصلاح‌طلبی است و از مرزبندی جدی میان اصلاحات و اعتدال بارها سخن گفته است؛ او در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد بار دیگر تأکید کرد که «معتقدم نامی از گفتمان اعتدال وجود دارد و هنوز هیچ تصویری ارائه نشده است تا بتوانیم جدی‌تر حرف بزنیم. در مورد آقای روحانی بارها گفته‌ام. حمایت ما از روحانی بیش و پیش از آنکه حمایت گفتمانی، منشی و روشی باشد یک حمایت عقلایی است.» همچنین تاجیک درباره تأثیر شکست دولت بر وجهه اصلاح‌طلبان نیز می‌گوید: «نمی‌توان به راحتی شکست جریان اعتدال را از جریان اصلاح‌طلبی جدا کرد. من این را نمی‌پسندم. جریان اصلاح‌طلبی از خود یک هویت دارد و این هویت را با فاصله انتقادی نسبت به جریانات دیگر مشخص می‌کند.»

وی در پاسخ به این سؤال که اگر دولت نتواند مشکلات را در دوران پسا تحریم حل کند می‌توان پیش‌بینی کرد دولت روحانی نخستین دولت چهارساله در تاریخ سیاسی بعد از انقلاب باشد؟ می‌گوید: «بعید نمی‌دانم اما این را منوط می‌کنم به اینکه چه آلترناتیوی در مقابل او شکل می‌گیرد. چهار ساله شدن دولت روحانی در صورتی است که رقیب به این زیرکی و توانمندی رسیده باشد که بعید می‌دانم اما بستگی دارد که در آستانه انتخابات چه اتفاقی بیفتد.»

به نظر می‌رسد نواصلاح‌طلبی روایت صادقانه اصلاح‌طلبان نسبت به دولت یازدهم است؛ آنان اگر بستر را برای عبور از دولت روحانی مساعد ببیند، یک لحظه هم صبر نخواهند کرد. زمزمه‌های عبور از هم اکنون شنیده می‌شود.

مشرق/