ممکن نیست با خانواده از منزل خارج بشوید و با چند اتباع بیگانه (افاغنه) مواجه نشوید و تاکنون با صحنه‌هایی از نگاه نامهربانانه به اتباع افغانی مواجه شده باشیم ولو اینکه  صورت موردی و اندک اتفاق افتاده باشد.اما این تمام مشکلات نیست.

با توجه به اینکه مروست هم مانند بسیاری از شهرستانهای 17 استان دیگر ایران ممنوعیت حضور افاغنه را دارد ولی مشاهده می کنیم که افاغنه در طرحی جدید به صورت خانوادگی به مروست سفر می کنند تا هم از نگاه های نامهربانانه دور باشند و هم بتوانند به راحتی مکان و سرپناهی برای خود جفت و جور کنند .

خانواده های افغان در مروست با تعداد زیاد فرزند و با وضع بد بهداشتی زندگی می کنند و هر روز رشد پیدا می کنند و نسل سوم افاغنه با نام های فارسی و تیپ ایرانی در بین ما زندگی می کنند، آری اینها بزرگ شده اند و کاری بهتر از پدرانشان می خواهند، مسکن و همسر می خواهند و با شرایطی که بزرگ شده اند بدون سواد و امکانات لازم تهدیدی خاموش برای تغییر فرهنگ در مروست خواهند بود.

معضل حضور خانواده های افاغنه آنقدر زیاد است که دکترمحمد رضا علیمردانی استاد جامعه شناسی دانشگاه به تذکر در این رابطه پرداخته: «خبر بدتر اینکه نسل سوم افغانیها که ظاهری کاملا ایرانی دارند تحت نام ایرانی با ناموس و دختران ایرانی ایجاد رابطه میکنند و در گاهی مواقع کار به جاهای باریک می رسد و موجب بروز مشکلات اجتماعی و خانوادگی می شود.

با وجود فرقه ی ضاله ی داعش بسیاری از این میهمانان ناخوانده چراغ خاموش طرفدار این گروه هستند و این تا زمانی که اتفاقی نیفتد مهم نیست ولی اگر خدای ناکرده پای این گروه به منطقه ما برسد اینها اولین کسانی هستند که با شناختی که از مردم دارند سردمدار جنایت وانتقام خواهند بود.»

افاغنه مروست بدون هیچ کارت تردد و یا شناسایی در شهرمان زندگی می کنند و به محض به وجود آمدن مشکلی شهر را ترک می کنند و اگر هم بمانند هیچ مدرکی دال بر شناسایی آنها وجود ندارد مثال غم انگیزش تصادف مرگبار مرحوم غریبعلی قانع. پس باید کاری کرد؛ یا اینکه به طور رسمی عذر افاغنه را بخواهیم تا هم فرصت شغلی برای اهالی فراهم کرده باشیم و هم از بروز چنین مشکلی جلوگیری کنیم و یا اینکه خانواده هایی که در مروست هستند را کنترل جمعیت کنیم و کاری کنیم که بچه های افغان حساب شده و هدایت شده رشد کنند.

و چه زیبا رهبر انقلاب در این زمینه فرمودند که: «هیچ کودک افغانستانی، حتی مهاجرینی که به‌ صورت غیرقانونی و بی‌ مدرک در ایران حضور دارند، نباید از تحصیل باز بمانند و همه آنها باید در مدارس ایرانی. ثبت‌نام شوند» چرا که با تحصیل آنها بستر نفوذ فرهنگ ایران و ایرانی را در فرهنگ افغانها جا انداخته و از پیوستن آنها به گروهک های منحرف جلوگیری می کنیم .

چنانچه اکنون می بینیم کودکان افغان در کوچه و خیابان های مروست اعلام می کنند که ما داعشی بالقوه هستیم و این خطر بزرگی است. با هدایت و آموزش فرهنگ خودمان می توانیم جلوی بسیاری از این تهدیدات را بگیریم  با تمام این تفاسیر در اینکه افغان‌ها مردم زحمتکشی هستند که در سازندگی منطقه هم بعضاً نقش دارند و ضمن اینکه شاهد حضور افغان‌های شیعه در مقابله با گروه‌هایی مثل داعش نیز هستیم بحثی نیست، پس باید راهی جست تا جمعیت خانواده های افاغنه را در مروست کنترل کرد و به رشد آنها در این جامعه سمت و سو داد، تا بتوان در آینده نزدیک از پتانسیل حضور آنها استفاده مفید کرد نه اینکه بخواهیم بهای کم کاری خودمان را با معظلات فرهنگی که برای منطقه پیش خواهد آمد جبران کنیم.