نمایش نمایش

ID : 24983532
در ذم قبيله‌گرايي سیاسی؛

حکایت «زيدالنار» هاي زمان ما


موضوعيت داشتن فردي به اين دليل كه او مثلا فرزند و يا نوه بزرگان انقلاب است، مصداقي از همين نوع ارزشگذاري جاهلي است.

به گزارش عصر فرهنگ، قبيله‌گرايي و تعصبات قبيله‌اي و ارزش نهادن انسان‌ها بر اساس وابستگي آن‌ها به قبيله، از نشانه‌هاي بارز عصر جاهليت است. منطق اسلام در مغايرت آشكار با اين نوع ارزشگذاري است به طوري كه از نظر قرآن تنها تقوا معيار برتري افراد است: «ان اكرمكم عندالله اتقيكم».

هرچند انتظار مي‌رود مرور زمان موجب رشد آگاهي جوامع شود و ديگر چنين ارزشگذاري‌هايي قابل قبول نباشد، با اين وجود در همين جامعه خودمان و در قرن بيست و يكم همچنان عده‌اي سعي مي‌كنند براي اغراض سياسي‌شان به اين سبك ارزشگذاري اهميت و موضوعيت بدهند.

موضوعيت داشتن فردي به اين دليل كه او مثلا فرزند و يا نوه بزرگان انقلاب است، مصداقي از همين نوع ارزشگذاري جاهلي است. آيا اگر مثلا فلان فرد، فرزند آن شخصيت برجسته انقلاب نبود، اينچنين حاشيه امني براي اين همه حاشيه‌سازي و مانور عليه ارزش‌ها را داشت؟ و آيا واكنش هيجاني و سياست‌زده رئيس‌جمهور به لغو يك سخنراني او دليلي غير از همين ارزشگذاري قبيله‌اي دارد؟ چطور می‌شود که در طول سه سال ونیم عمر دولت یازدهم بیش از 60 مورد سخنرانی شخصیت‌های برجسته‌ی فرهنگی و سیاسی کشور لغو شده و در قبال هیچ کدام، کوچکترین موضع‌گیری از سوی رئیس‌جمهور و دیگر دولت‌مردان شاهد نبودیم، اما به یک باره واکنش هیستریک وی به لغو سخنرانی فلان فرد به موضوع اول کشور تبدیل می‌شود؟! مگر غير از اين است كه اين نوع برخوردها، خود مصداقي بارز از همان ارزش‌گذاري‌هاي قبيله‌اي عصر جاهليت است؟!

در واقع موضوعیت یافتن لغو سخنرانی یک فرد حاشیه‌ساز در کشور معلول دو عامل است که هر دوی آن‌ها نوعی رفتار قبیله‌گرایی است. اول اینکه این فرد به این جهت موضوعیت و حاشیه امن برای مانور دارد چون وابسته به یک شخصیت برجسته‌ی اول انقلاب است و در واقع وابستگی ژنتیکی وی به یک چهره‌ی روزهای آغازین انقلاب، چنین بستری را برای او به وجود آورده است. از سوی دیگر اما این جنجال‌ها که موجب می‌شود تا رئیس‌جمهور کشور نیز به آن تا این میزان ضریب دهد، خود معلول نوعی دیگر از قبیله‌گرایی است و آن هم مربوط می‌شود به قرابت رویکرد سیاسی وی با رئیس‌جمهور. یعنی جناب رئیس‌جمهور به این دلیل به این مسئله ضریب می‌دهد و سعی در بزرگ کردن آن می‌کند، چون فرد یاد شده از منظر سیاسی هم طیف و در واقع هم قبیله او است!

رهبر معظم انقلاب در ذم رفتارهای قبیله‌ای سیاسیون می‌فرمایند: «رفتار قبیله‌ای معنایش این است که تخطئه یا تأییدی که نسبت به کار کسی می‌کنم، ناشی نباشد از ماهیت عمل او؛ ناشی باشد از نحوه‌ی ارتباط او با من. اگر از قبیله‌ی ما کسی کار خطائی انجام داد، راحت قابل اغماض باشد؛ اما از قبیله‌ی مقابل اگر همان کار را انجام داد، این قابل پیگیری و تعقیب می‌شود. کار خوب اگر از کسی که مربوط به قبیله‌ی ماست، انجام گرفت، قابل تحسین و تشویق باشد؛ اگر از قبیله‌ی دیگر بود، نه. رفتار قبیله‌ای این است. این رفتار، اسلامی نیست، انقلابی نیست. ما متأسفانه اینگونه رفتار را در میان خودمان داریم. نمی‌گویم همه‌گیر است، فراگیر است؛ اما وجود دارد.»

اين در حالي است كه ائمه اطهار نيز چنین برخوردي را به شدت نفي كرده‌اند. علاوه بر جعفر كذاب فرزند امام هادي(ع) كه طرد شده از سوي امام(ع) است، نمونه‌ی ديگر بردار تني امام رضا(ع) به نام "زيدالنار" است كه رفتارهاي او موجب برخورد تند امام رضا(ع) با او شد و برخورد حضرت(ع) با او مي‌تواند الگوي مناسبي براي امروز جامعه ما و مبناي خوبي براي ارزشگذاري‌هايمان باشد. زيد كه ملقب شدنش به "زيدالنار" به دليل خشونت‌هايش عليه مردم بصره بوده، اين نوع رفتارهايش مود اعتراض شديد امام رضا(ع) قرار گرفت.

در صفحه 234 جلد دوم عيون أخبارالرضا سخن توبيخ‌آميز امام رضا(ع) خطاب به زيد اين‌گونه آمده است: «اى زيد! آيا تو را سخن مردم نادان اهل كوفه مغرور نموده است كه روايت كنند «فاطمه عفّت خود را نگه داشت پس خداوند آتش را بر ذريّه‏‌اش حرام ساخت»؟ اين سخن، فقط مخصوص حسن و حسين است. اگر گمان مي‌بري كه تو با معصيت خداوند عزّ و جلّ به بهشت روى و پدرت موسى بن جعفر(ع) اطاعت خدا كند و او نيز به بهشت داخل‏ شود، در اين صورت تو در نزد خداوند گرامي‌تر از او خواهى بود! به خدا سوگند هيچ‌كس جز از راه طاعت به آنچه نزد خدا است نخواهد رسيد و تو مي‌پندارى با معصيت بدان مي‌رسى، پس گمان تو گمان بدي است».

زيد گفت: من برادر تو و پسر پدرت هستم.

حضرت در پاسخش فرمود: «تو هنگامى برادر منى كه خداوند عزّ و جلّ را اطاعت كنى.»






فرهنگی فرهنگی

جدیدترین ها جدیدترین ها