به گزارش عصر فرهنگ، با گذشت کمتر از یک روز از انتشار بیانیه لوزان، برداشت‌ها و تفاسیر مختلفی از این بیانیه منتشر شده است.

عده ای از کارشناسان داخلی این بیانیه را بیشتر به نفع غرب و آمریکا دانسته و از طرف دیگر دولت و تیم همراهش، آن را یک پیروزی بزرگ تلقی می کند با این حال رسانه های خارجی علاوه بر انتشار نقطه نظرات افراد مختلف هریک به صورت جداگانه موضعی را از متن انتشار یافته از سوی کاخ سفید اتخاذ کردند.

رویترز با طرح این سوال که آیا این توافق نامه، خواسته‌های کنگره آمریکا را بر آورده می‌کند مدعی شده است: این توافق به اندازه کافی مبهم است تا ایرانی‌ها بتوانند به افکار عمومی خود بگویند به موفقیت رسیده‌اند.

در ادامه این واکنش ها اندیشکده بروکینگز، بیانیه لوزان را کلی و در مواردی مبهم دانست و مدعی شد: مساله اصلی در تهران و موافقت آیت الله خامنه ای است؛ "در اکتبر 2009 نیز بعد از دستیابی به موافقت اولیه و برگشت تیم هسته ای ایران،آنها با مخالفت شدید رهبر ایران مواجه شدند.

آتلانتیک هم پس از بررسی متن منتشر شده با تأکید بر واضح نبودن این بیانیه نوشت: جزئیات اندکی از بیانیه واضح و آشکار است و راضی کردن تندروهای داخلی در هردو کشور سخت به نظر می رسد.

شاید موضع گیری راشاتودی در این میان تیر خلاصی باشد به همه اظهار نظرها درباره موفقیت تیم هسته ای در دستیابی به این بیانیه پر از مفهوم؛ چرا که راشاتودی در این باره نوشت: آمریکا در یک توافق خارق العاده هر آنچه را که می خواست از ایران گرفت اما ایران هنوز منتظر ترحم سازمان انرژی اتمی است.

پلیتیکو هم با بازخوانی نکات مبهم در این بیانیه نوشت: نکاتی خاکستری در بیانیه وجود دارد و از این رو ظریف و کری کار سختی برای متقاعد کردن سران داخلی در پیش دارند.

در ادامه این اظهار نظرها سایت خودنویس از بیانیه لوزان با عنوان ترکمانچای نام برد و این بیانیه را شکستی برای جامعه مدنی ایران توصیف کرد.

خودنویس در این باره نوشت: تنها جمهوری اسلامی است که می تواند شکست را پیروزی جلوه دهد.

این سایت در ادامه عملکرد تیم هسته ای را ضعیف دانسته و گفته است: در کنفرانس مطبوعاتی این گونه به نظر می رسد که ایران به امید دریافت حلوای نسیه در ده سال آینده سیلی نقد خورده است.

رادیو زمانه هم از این توافق با عنوان جام زهر دوم برای ملت ایران نام برد و نوشت: در مذاکرات هسته‌ای، ایران پس از دست شستن از غنی‌سازی کلان و سطح بالا، و در عوض گرفتنِ حقِ داشتن تعدادی سانتریفوژ کم‌بازده به عنوان اسباب‌بازی برای سرگرمی مهندسانش، وامانده است که واماندگی‌اش را چگونه به عنوان پیروزی بفروشد.

یو اس ای تو دی هم به نقل از فایننشیال تایمز نوشت: عدم اشاره به تاریخ دقیق لغو تحریم ها، باعث تفسیر متفاوت و دوگانه تهران و واشنگتن از بیانیه لوزان شده است.

در همین راستا ان بی سی هم اعلام کرد تحریم ها بعد از اطمنیان از پایبندی ایران به تعهداتش لغو خواهد شد.

اگرچه تعدادی از سیاستمداران تندرو آمریکایی نیز از این توافقنامه اظهار رضایت نکرده اند اما باید دید در نهایت با ارائه ترجمه صحیح از بیانیه لوزان، کفه ترازو در مذاکرات هسته ای به سمت کدام یک از گروه ها سنگینی می کند.

گزارشی از واکنش ها به توافق هسته‌ای
عصبانیت کارشناسان هسته‌ای در داخل از این توافق/ تناقضات نگران کننده میان متن وزارت خارجه ایران و فکت شیت

باید دید در حالی که به طور واضح دیده می شود برخی از خطوط قرمز در این توافق نامه رعایت نشده است، چه آینده ای در انتظار مذاکرات هسته ای و توافق نامه های صورت گرفته خواهد بود.

به گزارش خبرنگار شبکه اطلاع رسانی راه دانا، سرانجام 15 ماه پس از توافق برنامه اقدام مشترک در ژنو، ایران و 5+1 شب گذشته (13 فروردین 1394) توانستند به بیانیه سیاسی با عنوان «مولفه‌های برنامه جامع اقدام مشترک» (Parameters for a Joint Comprehensive Plan of Action) که در واقع مبانی مورد توافق برای پایه‌ریزی متن توافق نهایی بود دست یابند.
در حالی که متن این بیانیه نشان می دهد که ایران به یک توافق دو مرحله ای تن داده است، نگرانی های زیادی درباره مواضع غربی ها به ویژه آمریکا پس از قرائت این بیانیه به دست آمده است.
ظریف در همان ابتدا اولین مواضع را داشت و در بیانیه خود که به همراه خانم موگرینی قرائت کرد گفت: اتحادیه اروپایی، اعمال تحریم های اقتصادی و مالی مرتبط با هسته ای خود را خاتمه خواهد داد و ایالات متحده نیز اجرای تحریم های مالی و اقتصادی ثانویه مرتبط با هسته ای را، همزمان با اجرای تعهدات عمده هسته ای ایران به نحوی که توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی راستی آزمایی شود، متوقف خواهد کرد.

لحظاتی پس از قرائت بیانیه پایانی و فکت شیت از سوی رسانه های غربی، باراک اوباما رئیس جمهور امریکا در سخنرانی در جمع خبرنگاران در محوطه کاخ سفید (باغ رُز) گفت: من از ابتدا مسیر دیپلماتیک را بهترین راه برای حل موضوع برنامه هسته‌ای ایران می‌دانستم.
اوباما همچنین با بیان اینکه آمریکا و ایران تاریخ دشواری داشته‌اند افزود: «نگرانیهای ما در منطقه به خاطر اقدامات ایران،‌حمایت آن از گروه‌های تروریستی و تهدید علیه اسرائیل باعث می‌شود اختلافات ادامه یابد».
وی تصریح کرد: «ایران بیش از هر کشور دیگری شاهد بازرسی‌ها خواهد بود و به عنوان عضو ان‌پی‌تی تعهداتی دارد . جامعه بین‌المللی پذیرفته مرحله به مرحله بخش‌هایی از تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند اما در همان حال تحریم‌های دیگر درباره موشک‌های بالستیک و حقوق بشر ادامه خواهد یافت».

در همین راستا روحانی هم به عنوان اولین فردی که از این توافق خوشحالی خود را ابراز کرد در صفحه توئیتر خود ضمن تشکر از تیم مذاکره کننده نوشت: «اکنون پای تلفن هستم و از محمدجواد ظریف وزیر خارجه،‌ صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی و همه مذاکره‌کنندگانمان به خاطر تلاشهای خستگی ناپذیرشان تشکر کردم».

فرانسوا اولاند رئیس جمهور فرانسه هم در بیانیه‌ای گفت: «فرانسه همانند همیشه که همگام با شریکانش بوده، مراقب خواهد بود تا اطمینان حاصل کند که توافقنامه‌ای قابل راستی‌آزمایی ایجاد خواهد شد که جامعه بین‌المللی بتواند مطمئن باشد که ایران در موقعیتی نیست که به سلاح‌های هسته‌ای دست پیدا کند.»

جان کری وزیر امور خارجه آمریکا هم در جمع خبرنگاران در لوزان سوئیس توافق ایران و 5+1 را توافقی خوب خواند و گفت: بر اساس این توافق خوب، تحریم‌ها به صورت مرحله به مرحله و در قبال عمل کردن ایران به تعهداتش برداشته خواهد شد و به محض تخطی ایران از این تعهدات، تحریم‌ها فوراً بازخواهد گشت.
وی به دوره اجرای این پارامترها هم اشاره کرد و گفت که برخی پارامترها دوره زمانی اجرای 10 ساله و برخی دوره اجرایی 15 ساله دارند.
کری در پایان با ورود به مسائل موشکی ایران گفت که هنوز جزئیاتی باقی ماده و مسائلی هست که باید حل شود؛ از آن جمله می‌توان به برنامه موشکی ایران و بحث زمان‌بندی اجرای توافق امروز خواهد بود.

لوران فابیوس همتای فرانسوی کری هم پس از قرائت بیانیه لوزان به تلویزیون فرانسه گفت: «این یک توافقنامه مرحله‌ای است که شامل تحولات مثبت است اما هنوز به اقدامات بیشتری نیاز است.»

«بان کی‌مون» دبیرکل سازمان ملل هم از رسیدن ایران و 1+5 به نقطه ای مشترک در لوزان سوئیس استقبال کرد و گفت که می توان از پتانسیل مذاکره برای حل همه مشکلات منطقه استفاده کرد.

از طرف دیگر مارتین شولتس رئیس پارلمان اروپا با صدور بیانیه‌ای دستیابی به بیاینه مشترک میان ایران و 5+1 را پس از مذاکرات سخت و طولانی با حضور نمایندگان این اتحادیه تبریک گفت و آنرا توافقی تاریخی دانست.
به گزارش فارس، آقای شولتس این بیانیه را توافقی در راستای تقویت امنیت بین المللی عنوان کرد و دلیلی بر افزایش اعتمادسازی دو جانبه و بازیابی اقتصادی ایران عنوان کرد.

واکنش های داخل کشور بر خلاف خوشحالی تیم مذاکره کننده آنچنان هم مثبت نبود به طوری که مهدی محمدی، کارشناس مسائل هسته در گفت و گویی گفت: این توافق قطعاً یک تعهد بین‌المللی برای ایران است.
وی با بیان اینکه این توافق به هیچ وجه متوازن نیست، یادآور شد: درباره فردو فاجعه رخ داده است.
این کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه زمان بندی برداشتن تحریم‌ها کاملاً مبهم است، اظهار داشت: همچنین خبری از رشد برنامه غنی سازی در زمان 10 ساله نیست.

از طرف دیگر حسین شریعتمداری سردبیر روزنامه کیهان هم با انتقاد از دو مرحله ای شدن توافق و زیر پا گذاشته شدن خطوط قرمز ایران گفت: نام توافق دو مرحله‌ای را بیانیه مطبوعاتی گذاشتیم.
وی افزود: در یک کلمه باید گفت که اسب زین شده را داده‌ایم و افسار پاره تحویل گرفته‌ایم.

یاسر جبرائیلی هم در این میان به طور کامل (اینجا ببینید) بررسی اختلافات متن ترجمه شده توسط وزارت خارجه و متن وزارت خارجه آمریکا پرداخت و گفت: نکته مهم تر و نگران کننده تفاوت های متن ارسال شده توسط وزارت خارجه با متن قرار گرفته روی خروجی سایت وزارت خارجه آمریکاست که در ادامه تنها و تنها به «مهم ترین موارد» این تفاوت ها اشاره می شود. قبل از ورود به بررسی دو سند ایرانی و آمریکایی، تاکید می شود که سند وزارت خارجه آمریکا که در زیر بررسی می شود، FACT SHEET نیست، بلکه آنچه منتشر شده، خود متن اصلی است.
جبرائیلی در متنی کامل به بررسی تناقضات متن ها پرداخت و گفت: در متن اصلی تصریح شده است که اگر ایران به تعهدات خود عمل کند، در تحریم ها تخفیف (Relief) شامل حالش می شود؛ ساختار تحریم های آمریکا باقی می ماند؛ تحریم های شورای امنیت سازمان ملل درباره موضوع هسته ای همزمان با پایان همه مباحث مرتبط با هسته ای از جمله غنی سازی، ابعاد احتمالی نظامی(PMD)، فردو، اراک و شفاف سازی، لغو می شود.

مخالفان توافق با ایران در داخل خاک آمریکا هم بیکار نبوده و انتقادات زیادی را به این توافق نامه وارد کردند، هرچند بیشتر آنها به جای انتقاد خواستار رسیدگی به متن توافقنامه قبل از امضا شدن آن بودند.
باب منندز از سناتورهای ارشد دموکرات گفت: «اگر دیپلمات‌ها می‌توانند 2 سال روی پرونده هسته‌ای ایران کار کنند، کنگره هم حق دارد دوره‌ای را برای بررسی این توافق درنظر بگیرد.»

صهیونیست ها هم که از ابتدا خواستار برچیده شدن تمام تاسیسات هسته ای ایران بودند و همواره منافع خود را در خاورمیانه با وجود فعالیت های هسته ای ایران در خطر می دیدند، سیلی از انتقادات را روانه این توافق کردند.
یک مقام صهیونیست که نام فاش نشده بود درگفت‌وگو با روزنامه هاآرتص با اشاره به اینکه «اشتباه تاریخی»روی داده که جهان را به جایی خطرناک‌تر بدل خواهد کرد، گفت: «بیانیه لوزان، چارچوبی بد را برای مذاکرات مشخص کرد که به توافقی بد منجر می‌شود» و «این چارچوب، به برنامه هسته‌ای ایران مشروعیت می بخشد، برنامه‌ای که فقط به سمت ساخت سلاح هسته‌ای سوگیری دارد.»
«آیپک» لابی صهیونیست‌ها در کنگره آمریکا هم به توافق ایران و 1+5 در لوزان واکنش نشان داد و تاکید کرد که سند نوشته شده در لوزان باید از فیلتر کنگره بگذرد.
آیپک با تکرار مواضع نخست وزیر رژیم صهیونیستی در راستای ایران هراسی تصریح کرد: توافق لوزان ایران را در آستانه تبدیل به یک دولت اتمی رها می‌کند و مسابقه تسلیحاتی را در خاورمیانه به راه می‌اندازد.

«جان بینر» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا هم پس از این به میدان آمد و اظهار داشت که توافق لوزان روگرداندن هشداردهنده اوباما از اهداف اولیه‌اش است و پیش از برداشته شدن هرگونه تحریمی، کنگره باید دقیقاً مفاد توافق را بررسی کند.
سناتور باب کروکر جمهوری‌خواه هم برای عقب نماندن از هم قطارانش در پیامی در توئیتر نوشت: «این امری مهم است که ما منتظریم جزئیات دقیق بیانیه امروز را ببینیم ... اگر توافق نهایی حاصل شد، مردم آمریکا میبایست از طریق نمایندگان منتخب خود، توافق را بررسی کنند تا ببینند که آیا توافق تهدید ایران هسته‌ای را حذف کرده است.»
سناتور جان مک‌کین در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی توئیتر نوشت که مشخصاً هیچگونه توافقی (درون آمریکا) بر روی توافق هسته‌ای وجود ندارد و با این وضع، لزوم بررسی مفاد توافق توسط کنگره بیش از هر زمانی احساس می‌شود.
سناتور بن کادرین هم با تأکید مجدد بر روی بررسی توافق لوزان گفته: «کنگره در این روند نقش خواهد داشت و من منتظر بررسی جزئیات توافق لوزان در صحن خواهم بود، توافقی که خیلی وقت بود دنبالش بودیم.»

این واکنش ها قطعاً بدون در نظر گرفتن ابعاد همه جانبه این توافق بوده است و واکنش های دیگری نیز ا روشن شدن متن اصلی توافق نامه در انتظار تیم مذاکره کننده خواهد بود.

باید دید در حالی که به طور واضح دیده می شود برخی از خطوط قرمز در این توافق نامه رعایت نشده است، چه آینده ای در انتظار مذاکرات هسته ای و توافق نامه های صورت گرفته خواهد بود.

منبع:دانا