به گزارش یزد رسا، روستاي توت از توابع بخش خرانق و در 75 كيلومتري شهرستان اردكان واقع شده است.اين مكان بواسطه يك باور مذهبي سال ها است كه در دهه پاياني صفر مكاني براي برگزاري مراسم تعزيه و آيين هاي مذهبي است. فراگيري و معروفيت اين مراسم سبب شد كه ايين هاي مذهبي اين منطقه در فهرست ميراث معنوي كشور به ثبت برسد و امروزه در ايام دهه صفر نه تنها شهروندان اردكاني كه از اقصا نقاط كشورمان براي حضور در اين مراسم مسافت زيادي را مي پيمايند و خود را به اين روستاي تاريخي مي رسانند.در سال هاي اخير اين منطقه علاوه بر صبغه مذهبي خود تبديل به مكاني تفريحي شده و بسياري از شهروندان اردكاني اتاق ها و گاه حتي خانه هاي مجللي را در اين روستا برپاي داشته اند و امروزه اين روستا بواسطه هم نگرش و باور مذهبي و هم علايق تفريحي مردم، تبديل به روستايي نسبتا وسيع شده است.

گسترش بي ضابطه اين روستا و نبود يك شيوه مناسب و درخور ساخت وساز روزبه روز منظر سنتي و اصيل اين روستا را بيشتر در خطر تهديد قرار مي دهد. بسياري از بخش هاي قديمي با معماري مردم وار و روستايي تخريب شده و به جاي آن الونك هايي روييده اند كه نماي آن را مصالحي بي ارزش و بي كيفيت و بسيار دور از شان اين مكان مقدس تشكيل داده است.

امروزه تنها نشان اصالت اين روستا شامل سه بنا است كه اگر با اين روند سريع ساخت و ساز پيش برود هيچ بعيد نيست كه اين سه مجموعه كه شناسنامه روستا محسوب مي شوند نيز صاف شده و اين كلني ها قارچ وار اتاقك هاي زشت و مهوع جايگزين آنها شود. اين سه بنا عبارتند از برج تاريخي روستا، كاروانسراي زيباي روستا و مجموعه آب انبار آن است. البته تا دو سال پيش مجموعه قديم عمارت عباسيه هم وجود داشت كه با كج سليقگي و بي رحمي تمام از بين رفت تا ساختمان جديد عباسيه ساخته شود.

در حالي كه مي شد با كمي تدبير و اخذ مجوزهاي لازم بخشي از فضاي اطراف را تسطيح نمود و با ساختن ساختمان جديد در كنار ساختمان تاريخي و قديمي روستا ارزش هاي نهفته اين ساختار قديمي را برملا كرد.
در اين ميان شايد معتبرترين و اصيل ترين اثر تاريخي روستاي توت كاروانسراي اين روستا باشد. بنايي به سبك مرسوم رباط ها و كاروانسراها به شيوه چهار ايواني و تويزه هاي پنج و هفت صفوي كه متعلق به اوائل دوره قاجار است. اين بناي معظم در حال حاضر در وضعيت اسفناكي است. جبهه غربي آن تخريب شده و بخشي از حريم آن طعمه اتاقك سازي هاي مبتذل شده است. در ساير جبهه ها ديگر اتاقك ها و خانه هاي بدفرم لب به لب بنا رسيده اند و در اين هياهو اين كاروانسرا هر روز بيشتر آب مي رود و هيچ كس هم دلي برايش نمي سوزاند.

در قضيه كاروانسرا اصلا قصد ندارم وارد مقوله ميراث شوم. ميراث به كنار، آيا اين روستا براي نشان دادن هويت مذهبي و آييني و تاريخي اش احتياج به يك نشان و سمبل ندارد؟ آيا با اين حجم وسيع ساختارهاي مبتذل و اتاقك هايي كه بيشتر ياداور حلبي آباد ها هستند ديگر مي توان زائران و مسافران را مجاب كرد كه اين روستا تاريخي است و قدمت مراسم آن به حدود 200 سال مي رسد.ايا نبايد المان ها و نشانه هايي وجود داشته باشد تا مسافر، زائر و يا حتي گردشگر را اقناع كند كه اين روستا پيشينه تاريخي دارد؟

آيا اگر حسينه قديمي و اصيل ان برجاي مانده بود و يك طرح توسعه اي همگون با فضاي قديمي در كنار مجموعه تاريخي آن احداث شده بود، يك شناسنامه و تاريخ زنده از روندهاي عزاداري در دهه صفر فراروي مان بودند؟

آيا اين روستا با اين همه اهميتي كه در باور مذهبي و حتي تفريحي شهروندان اردكاني و چه بسا يزدي پيدا كرده بايد اينگونه لگد مال شود. نگوييم كه پول وجود ندارد و امكانات وجود ندارد كه دروغي محض است. الان برخي از خانه ها و مجموعه هاي ساخته شده در اين روستا با خانه هاي مركز شهر برابري مي كند و اين واقعا در شان اين روستا نيست كه نفيس ترين اثر تاريخي اش كه بسياري از شهرهاي بزرگ و تاريخي كشور حسرت داشتن يك همچين بنايي را در شهرشان دارند اينگونه مورد بي مهري قرار گيرد.

دهيار محترم توت و شوراي محترم چرا شما در خصوص مرمت و باززنده سازي اين اثر معطل ميراث فرهنگي هستيد. فرض كه اصلا اداره ميراث فرهنگي وجود نداشت شما بايد دست روي دست بگذاريد و اين مايه آبرو و حيثيت روستاي خود را ذره ذره نابود كنيد. مگر قبل از اينكه اين سازمان كه عمرش به 30 سال هم نمي رسد تاسيس شود مردم با هويت و تاريخ خود چگونه رفتار مي كردند؟

در دهه پاياني صفر و حتي بيشتر روزهاي تعطيل خيل عظيمي از شهرونداني اردكاني و ميبدي و حتي يزدي به اين روستا مي ايند و به صورت نابسامان و نابهنجاري در اطراف روستا بيتوته مي كنند، ايا اين كاروانسرا و مرمت آن نمي تواند يك مكان مناسبي براي اسكان و درامدزايي روستا باشد. مضاف بر ان در آخرين جلسه اي كه با حضور بخشدار محترم خرانق در محل روستا برگزار شد، محل برگزاري نشست تخصصي مشكلات روستا آنقدر حقير و سخيف بود كه گنجايش مدعوين را هم نداشت و ديوارها و سقف ان همه در حال شكستن بودند. مرمت و بازسازي اين كاروانسرا با توجه به مركزيت و مكان مناسب استقرار آن در قلب روستا مي تواند مكان مناسبي براي برگزاري نشست هاي هيات امناء و جلسات شوراي اداري شهرستان باشد و بر وزانت و اصالت جايگاه روستاي مذهبي و تاريخي توت بيفزايد.

اين كاروانسراي زيبا با سبك شاه عباسي از نمونه هاي نادر فضاهاي استقراري در روستاهايي با اين وسعت است و اين موضوع اهميت راهبردي و مذهبي اين روستا را دست كم از دو قرن پيش به اثبات مي رساند.خوشبختانه طرح مرمت و بازنده سازي اين مجموعه توسط اداره ميراث فرهنگي اردكان تهيه شده و مي توان با اتكاء به اين طرح مرمتي يك بازسازي شكيل و مبتني بر اصالت و ارزش اين بنا انجام داد. با توجه به دخل و تصرف هاي فراواني كه در پيرامون و حريم اين كاروانسرا بوقوع پيوسته و وضعيت خطير سلامتي بنا بويژه در جبهه غربي ان لزوم تسريع در عنايت و توجه مسئولين به اين ميراث ماندگار روستاي آييني توت بيش از پيش اهميت دارد.باشد تا با مشاركت و تشريك مساعي ميان دهيار محترم روستاي توت، شوراي محترم روستا و بذل توجه بخشدار محترم خرانق اين مهم هرچه زودتر تحقق پيدا كند و روزگاري نه چندان دور با ساماندهي مناسب و مرمت اصولي اين مجموعه يك زيرساخت ماندگار و شكيل براي استقرار زائران و گردشگران و همچنين مكاني آبرومند براي برگزاري جلسات اداري شهرستان فراهم ايد.

منبع: انجمن حاميان ميراث كهن اردكان

برای دیدن سایز اصلی تصاویر بر روی آن ها کلیـــــــــــــک کنید