یزد رسا؛ پاره‌ای از سیاستمداران امروز ، یکی از طرق سیاستمداری را این می دانند که در برابر تقاضاها وعده دروغ بدهند ، پیمان ببندند و بدان پایدار نباشند و این کار را نشانه زیرکی و عقل می دانند.

«یا ایها الذین آمنوا لم تقولون ما لا تفعلون. کبر مقتا عند الله ان تقولوا ما لا تفعلون» . (صف، 2- 3) «ای کسانی که ایمان دارید! چرا چیزی می گوئید که نمی کنید. نزد خدا سخت مبغوض است که آنچه نمی کنید بگوئید»

با توجه به اهمیت صداقت در زمامداري حضرت علي ( ع ) به مالك اشتر توصيه مي‌كند كه با مردم صادقانه برخورد نموده و از وعده و شعارهايي كه همراه عمل نيست پرهيز كند. زيرا كه وعده هاي بدون عمل و نشان دادن غيرواقع را به صورت واقع ؛ موجب خشم خدا و مردم مي شود.

حضرت خطاب به مالك اشتر فرمود: از منت نهادن بر رعيت به جهت احساني كه نموده اي و يا بيش از حد جلوه دادن آنچه كرده اي بپرهيز و نيز از دادن وعده اي كه خلف مي كني احتراز كن ؛ چه منت نهادن ، احسان را بي ارزش مي كند و زياده نگري روشنايي حق را مي برد و خلف وعده موجب خشم خدا و مردم مي شود . خداي تعالي فرمود : گناه بزرگي است از نظر خداوند كه بگوييد آنچه را عمل نمي كنيد . اعتماد مردم به دولتمردان بزرگترين سرمايه كارگزاران است.

با وجود اهمیت و تاکیدات دین مبین اسلام و امامان معصوم بر عدم خلف وعده بویژه از سوی مسئولین اما متأسفانه مسئولین به راحتی از وعده‌های خود می‌گویند و مردم نیز به امید گشایش در امور به این وعده‌ها دل می‌بندند.

در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 حسن روحانی وعده‌های متفاوتی نسبت به سایر رقبای خود داشت و وعده‌های متعددی در حوزه های مختلف داد که محوریت آن با توجه به شرایط کشور، وعده های اقتصادی بود. تا جایی که حتی مذاکرات هسته‌ای نیز از منظر وی، راهی برای "چرخیدن چرخ زندگی مردم و کارخانه‌ها" توصیف می‌شد که مشخصا اشاره‌ای به اوضاع تورم و بیکاری فزاینده آن روزهای کشور بود.

بیش از دو سال از دولت یازدهم می‌گذرد، در طی این دو سال روحانی به کرات درباره اوضاع اقتصادی کشور از منظر انتقادی سخن گفته است و دولتمرادن در هر حوزه‌ای کوتاهی‌های خود را به عملکرد دولت قبل مربوط دانستند. پس از روی کار آمدن دولت یازدهم مردمی که منتظر تحقق وعده‌های خوش منتخب خود بودند صحبت‌هایی جدیدی را از دولتمردان شنیدند. مقصر بودن دولت قبل در همه حوزه‌ها که نقل همه محافل شده بود و جالب‌تر این که دولت تحقق همه وعده ها و بهبود اوضاع کشور را منوط به توافق دانست.

هر چند روحانی در انتخابات بیشتر بر وعده‌های اقتصادی خود تاکید کرد اما در این دو سال فقط بر بحث سیاست ‌خارجی اهتمام ورزید و به جرأت می‌توان گفت سایر امورات کشور را رها کرده و در وین به دنبال کلید حل مشکلات کشور بودند. چنان جوی در کشور بوجود آمده بود که اگر کسی نسبت به عدم توافق حرفی می‌زد باید جواب‌گوی همه مشکلات از جمله آب خوردن مردم می‌بود. مردمی که چشم انتظار بهبود اوضاع بودند باید منتظر توافق هسته‌ای و نتیجه مذاکرات می ماندند.

اما دولتمردان باید بدانند مردم هوشیار، وعده‌های آنان را فراموش نکرده‌اند و همچنان چشم انتظار تحقق آن‌ها هستند. زمانی مردم می‌پذیرند که آثار توافق بر زندگی روزمره آنها قابل مشاهده و ملموس باشد.

اگر دولت می‌خواهد پایگاه اجتماعی خود را پس از توافق حفظ و تعمیق کند، لاجرم باید بتواند وعده‌هایی را که تحقق‌‌شان را به پس از توافق موکول کرده بود، جامه عمل بپوشاند.

بخش مهمی از وعده‌های اقتصادی دولت تاکنون مغفول مانده است. انتقادی که پیش از این نیز بارها مطرح شده بود و پاسخ دولت، حواله کردن حل مشکلات اقتصادی، حتی آب خوردن، به بعد از توافق بود.

جالب این جاست که دولت به جای سیاست‌گذاری برای بهبود اوضاع اقتصادی باز با بی تدبیری بسته‌ای را طراحی می‌کند که نه تنها کمکی برای خروج از رکود نمی کند بلکه به هدف‌گذاری نابه‌جایی که در اعطای تسهیلات به بخش صنعت خودرو می‌شود علاوه بر از دست دادن اعتماد بیشتر مردم، بخش عظیمی از صنایع دیگر از بسته حمایتی دولتی بی‌نصیب می‌مانند به عبارتی دولت همچنان برای خروج از وضعیت بحرانی بسیاری از صنایع کشور برنامه و سیاست‌گذاری ندارد.

افزایش بیکاری جوانان بویژه جوانان تحصیلکرده، تعطیلی گسترده کارخانجات، کاهش شدید شاخص بورس و ادامه روند افت آن، ناتمام ماندن مسکن مهر و بی‌برنامگی در مسکن، و از همه مهمتر رکود بی‌سابقه در کشور آن چیزی است که مردم آن‌ها را لمس می‌کنند و منتظرند تا ببینند با لغو تحریم‌ها آیا درصدی از وعده‌های دولت عملی می‌شود یا خیر!

وعده‌های دولت برای دوران بدون تحریم و پسا توافق از یاد مردم نرفته است. امیدواریم با باز شدن فضای اقتصادی کشور، دولت برنامه مدونی برای بهبود شرایط معیشتی و اقتصادی در دوران پسا توافق داشته باشد.

به زودی با اجرای توافق، مطالبات مردم از دولت درباره بهبود اوضاع اقتصادی، روند فزاینده‌ای به خود خواهد گرفت و دولت از هم‌‌اکنون باید خود را برای اجرای برنامه‌های دقیق و درست اقتصادی و نیز پاسخ‌گویی جدی به مطالبات معیشتی مردم آماده کند.

متاسفانه پس از توافق نیز همچنان مشکلات به قوت خود باقی است و از سوی دولت نیز برنامه‌ و سیاست قوی برای حل این مشکلات دیده نمی‌شود. دولتی که مردم رادر دو سال با وعده‌های خود سر کار گذاشته‌ است دیگر بعد از توافق هیچ بهانه‌ای ندارند و به واقع مردم دیگر بهانه‌ای از آن‌ها را نمی‌پذیرند.

تا قبل از توافق همه مشکلات کشور به تحریم‌ها وابسته بود اما با توافق هسته‌ای رویکرد و صحبت‌های دولتمردان به کلی تغییر یافت به گونه‌ای که روحانی در گفت و گوی تلویزیونی صراحتاً از مردم درخواست کرد که منتظر اثرات آنی و فوری دستاوردهای مذاکرات در اقتصاد نباشند و این تاثیر را به بلند مدت موکول کرد و شاید تناقض و یا چرخشی از صحبت های پیش از اتمام مذاکرات دولت بود.

اما در کل باید گفت شرایط پسا تحریم به مراتب برای دولت روحانی سنگین‌تر و سخت‌تر از ما‌قبل آن خواهد بود و در صورتی که دولت اقدامات اساسی برای بهبود اوضاع اقتصادی مردم انجام ندهد تبعات گسترده‌ای را برای دولت و جریان حامی آن‌ها خواهد داشت.

هر چند تا قبل از برجام بسیار در مورد پسا تحریم صحبت شد و افرادی از سر ذوق‌زدگی در پوست خود نمی‌گنجیدند، همایش و سخنرانی در مورد پسا برجام برگزار شد؛ اما دریغ از برنامه‌ و سیاستی درست برای بهره بردن حداقلی از این فضای ایجاد شده در پسا برجام.

دولتمردان باید بدانند اگر به فکر مردمی که تحت فشارهای اقتصادی‌اند نیستند باید بدانند شرط و لازمه ادامه فعالیت گسترده آنان در عرصه‌های مختلف سیاسی اقتصادی اعتماد مردم است؛ اعتمادی که در این دو سال به شدت آسیب دیده و برای بازگرداندند اعتماد مردم به این طیف خاص تحقق وعده ها است.

نویسنده: میلاد غفوری