به گزارش یزدرسا، مهاجرت؛ پدیده‌ای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است که از دیرباز در علوم مختلف انسانی و اجتماعی به عنوان مسأله‌ای مهم برای کشور مطرح است.

وجود موقعیت‌های خوب کاری در استان های صنعتی و در حال توسعه، بستر مناسبی برای اشتغال در این استان ها را ایجاد کرده است به گونه ای که این امر نه تنها مسیر مهاجران داخلی، بلکه حتی مسیر مهاجرت اتباع خارجی را هموارتر از قبل کرده است.

از طرفی وجود دانشگاه‌های مختلف نیز شرایط را برای ادامه تحصیل مهاجران به شهرها فراهم کرده است و هر روز بر آمار آنها می‌افزاید.

استان یزد به عنوان یک شهر مساعد برای مهاجرت علاوه بر ویژگی هایی که مطرح شد با فرهنگ خاص خود، بخصوص زندگی مسالمت آمیز یزدی‌ها، به کانون خوبی برای زندگی کم دغدغه مهاجرین خارجی و داخلی بدل شده است.

از سویی آمار غیر رسمی نشان می دهد یزد یکی از استان‌هایی است که شاید بیشترین آمار مهاجران نخبگان از آن وجود دارد به گونه ای که نیروهای متخصص از استان خارج می‌شوند و نیروهای غیرمتخصص کارگر وارد استان می‌شوند.

استان صنعتی یزد با وجود فعالیت واحدهای صنعتی، معادن و کارخانه‌های تولیدی، بیشترین مهاجران کارگر را به خود جذب می‌کند و بخش قابل توجهی از نیروی انسانی مورد نیاز صنایع را از خارج از استان تامین می‌کند.

***قریب 30دردصد افزایش جمعیت یزد مربوط به مهاجرت

بر اساس گزارش روابط عمومی سازمان مديريت و برنامه ريزي استان يزد در سال گذشته، 29 درصد از افزايش جمعيت استان یزد طي 5 سال گذشته یعنی از سال 92 تا سال 96 مربوط به مهاجرت بوده است.

محاسبات مهاجرفرستي و مهاجر پذيري نشان مي دهد 38 هزار و 725 نفر بطور خالص از سال 1390 تا 1395 وارد استان يزد شده و يزد در اين مدت مهاجرپذير بوده است.

بر اساس نتايج اعلام شده، 62 هزار و 260 نفر طي 5 سال گذشته به استان وارد شده اند، درحالي كه در همين مدت 23 هزار و 535 نفر از استان مهاجرت كرده اند.

همچنین بنابر نتايج سرشماري 19 هزار و 884 نفر در داخل استان و بين شهرستان هاي استان محل سكونت خود را تغيير داده اند.

بنا بر اظهارات مدیرکل وقت امور اتباع و مهاجرین خارجی استان یزد بیشتر اتباع ساکن استان یزد اتباع افغانی هستند که عمدتا در صنایع ساختمان سازی، تیرچه بلوک، موزاییک سازی، کشاورزی، دامداری و حناسایی فعالیت دارند.

***جمعیت اتباع بیگانه؛ بالغ بر8درصد جمعیت استان یزد!

هر چند کاهش ارزش پول ملی سبب شده کشور با افزایش 15 درصدی مهاجرت معکوس اتباع از کشور روبرو شود اما جمعیت اتباع خارجی در استان یزد در سال 97 حدود ۵۳ هزار نفر یعنی بالغ بر 8 درصد جمعیت این استان رسید.

شاید زندگی مهاجران با مهاجرت به استان‌های صنعتی و کارآفرین، دچار تغییرات مثبتی از بعد اقتصادی می‌شود اما در قبال، ازبین رفتن فرصت های شغلی برای بومیان منطقه، رفاه اقتصادی، تغییر فرهنگ ساکنان بومی ‌و از دست رفتن داشته‌های فرهنگی، رهاورد منفی مهاجرت است.

مهاجرت امروز در کشور موضوعی است که حتی تناسب جنسیتی در شهرها را برهم زده و در برخی شهرها مانند قزوین، رشت، البرز و یزد شاهد افزایش تعداد زنان نسبت به مردان هستیم که این خود مشکلاتی در پی دارد.

***۶۰ درصد مردان مهاجر وارد شده به استان یزد در بهترین سن کار هستند!

هرم سنی حدود ۸۲ هزار نفر مهاجر وارد شده به استان یزد طی سال های ۹۵-۹۰ به خوبی نشان می دهد مردان مهاجر با آگاهی از فرصت های شغلی به یزد آمده اند.

حدود ۶۰ درصد مهاجران مرد وارد شده به استان در گروه سنی ۱۵ تا ۳۴ سال هستند بنابراین هرم سنی مهاجران وارد شده به استان، به‌ ویژه مردان به روشنی نشان می دهد چرا استاندار یزد دائما بر ایجاد فرصت های شغلی برای بیکاران بومی تاکید دارد!

***صنایع  کشور نیازی به نیروی متخصص ندارند

عباس علوی راد، کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با خبرنگار یزدرسا، بابیان این‌که صنایع ما به نیروی انسانی متخصص نیازی ندارند گفت: صنعت کشور یک صنعت درون‌گرا است به این معنی که محصولاتش را بیشتر باهدف فروش در بازار داخلی تولید می‌کند و با توجه به سیاست‌های تعرفه‌ای و حمایتی که وجود دارد صنایع برای فروش در بازار داخل دچار مشکل نیستند ازاین‌رو دیگر نیازی ندارند که با به کاری گیری نیروی متخصص و به‌واسطه بهره‌گیری از دانش آن‌ها کالاهای متفاوت‌تری را تولید کنند و این مشکل صنعت کل کشور است و صنایع استان یزد نیز از این امر مستثنا نیست.

وی تصریح کرد: در استان یزدعمده سرمایه‌گذاری‌ها بیشتر بر روی صنایعی  انجام‌گرفته که نیاز چندانی به نیروی انسانی متخصص و همچنین نیروی زن ندارند؛ نه این‌که این صنایع مشکلی داشته باشند اما سنخیتی زیادی بافرهنگ، وضعیت بازار نیروی کار و ... ندارند و نتوانسته‌اند راه‌حلی برای مشکل استان را که بیکاری بالای زنان و  فارغ‌التحصیلان باشند.

***کارگران بدون تحصیلات دانشگاهی سازگاری بیشتری دارند

عضو انجمن اقتصاددانان ایران ادامه داد: اغلب این صنایع دارای دستگاه‌های کاملاً مجهزی هستند که برای ساپورت سالیانه آن‌ها باید از خارج از کشور فردی بیاید و اساساً افرادی در این صنایع کار می کنندکه سطح تحصیلات خیلی بالا ندارند چراکه نیازی به آن ندارند و از سوی دیگر به‌کارگیری کارگران دیپلم و زیر دیپلم و راحت‌تر بوده و توقعات و اعتراضات کمتری دارند  و درمجموع سازگاری بالاتری دارند.

علوی راد بابیان این‌که  فارغ‌التحصیلان دانشگاهی استان یزد به دلیل این‌که صنایع غالب استان نیازی به نیروی متخصص ندارند نمی‌توانند در صنایع جذب شوند ادامه داد: در مقابل به دلیل موقعیت‌های ذاتی استان یزد مانند امنیت، فرهنگ و سایر مسائل و همچنین وجود فرصت‌های شغلی باعث می‌شود که مهاجرپذیری در استان یزد بالا برود و عمدتاً نیروی انسانی یدی و بدون تحصیلات بالا به یزد وارد شود.

وی با اشاره به این‌که استان یزد یک استان صنعتی و معدنی است عنوان کرد: طبق آخرین آمارهای منتشرشده از سوی مرکز آمار کشور فقط 18 درصد از کل شاغلین کشور تحصیلات دانشگاهی دارند و فقط 28 درصد از شاغلین کشور در بخش صنعت مشغول هستند با این حساب بدنه بخش صنعت کشور نیز در دست افرادی بدون تحصیلات دانشگاهی است و این مشکل کل کشور است که یزد هم  از آن مستثنا نیست.

***وجود 28 هزار فارغ‌التحصیل بیکار در استان یزد

علوی راد با تأکید بر این‌که صنایع مستقر در استان یزد همگام باعرضه بازار کار پیش نرفته‌اند خاطرنشان کرد: این‌که گفته می‌شود باید آموزش عالی را درست کرد تا این میزان فارغ‌التحصیل نداشته باشد و بر اساس نیاز بازار کار نیرو تربیت کند درست است اما این صحبت‌ها برای امروز نیست اکنون در استان یزد 28 هزار فارغ‌التحصیل بیکار وجود دارد که نتوانسته‌اند در صنعت استان جذب شوند ازاین‌رو ابتدا باید برای اشتغال آن‌ها اقدامی شود و در کنار آن نیز باید آموزش عالی را اصلاح کرد.

***مهاجران در حال تغییر توازن های جمعیتی استان یزد

وی عنوان کرد: صنایع استان یزد فقط به نیروی کار یدی نیاز دارند و ازاین‌رو فرصت اشتغال‌زایی این صنایع  به افرادی غیربومی می‌رسد و عاملی می‌شود که اکنون بافت فرهنگی شهرهای صنعتی استان مانند اردکان، اشکذر و .... تغییر کرده و چهر شهر متفاوت شده است.

این مدرس دانشگاه با اشاره به تبعات مهاجرپذیری در استان یزد تصریح کرد:  هرچند مهاجران هم‌وطنان ما هستند اما ازنظر فرهنگ، اعتقادات، و ... تفاوت‌هایی وجود دارد و به هر صورت در حال تغییر توازن‌های جمعیتی در استان یزد هستند.

***نیروهای غیربومی فرصت‌های شغلی استان یزد را تصاحب کرده‌اند

علوی راد بابیان این‌که اشتغال غیربومی‌ها در یزد دلیل بر این نیست که اگر این فرصت‌ها را به آن‌ها نمی‌دادیم  تحصیل‌کرده‌های بومی به سرکار می‌رفتند اظهار داشت: درواقع نوع سرمایه‌گذاری‌های که انجام‌شده برای آن‌ها جاذبه ایجاد کرده است ازاین‌رو باید تغییراتی را همسو با مشکلات درونی استان در نوع سرمایه‌گذاری‌ها و تسهیلات بانکی که وجود دارد داشته باشیم.

وی با اشاره به درک مسئولین استانی از وضعیت موجود و مشکل اشتغال استان گفت: اگر قرار باشد در استان یزد برای سایر استان‌ها شغل ایجاد شود  حداقل باید در بودجه‌هایی که به استان تخصیص می‌یابد و حمایت‌هایی که انجام می‌شود نگاه متفاوتی به استان یزد وجود داشته باشد.

علوی راد با تأکید بر این‌که نمی‌توان از ورود افراد جویای کار به استان جلوگیری کرد افزود: می‌توان باسیاست‌گذاری این روند را معکوس کرد به این صورت که باسیاست گذاری‌های صحیح و تشویقی، سرمایه‌گذاری‌ها و فرصت‌های شغلی متناسب با نیروهای متخصص  ایجاد کرد  تا بتوان روند مهاجرتی فعلی را تا حدودی کندتر کرد.

***روند خطرناک مهاجرپذیری استان یزد

با همه این تفاسیر روند فعلی مهاجرپذیری بسیاری از شهرهای کشور به ویژه استان یزد بسیار خطرناک است زیرا استان یزد ازنظر خالص مهاجرپذیری رتبه سوم کشوری را دارد و فقط در دوره پنج‌ساله حدود 82 هزار نفر به استان یزد مهاجرت کرده‌اند که در مقایسه با جمعیت یک‌میلیون و صد هزار نفر استان یزد رقم بسیار بالایی است که اگر برای آن تدبیری اندیشیده نشود استان دچار مشکلات پیچیده‌ای خواهد شد.

انتهای یپام/س*