سجاد کلانتر در گفتگو با خبرنگار یزد آوا، در تحلیلی از بازار بورس گفت:  تقریبا از ابتدای سال 99 شاهد روند کاملا افزایشی در بورس ایران بودیم و شاخص از عدد حدود 500 هزار تا دو میلیون و 100 هزار واحد رسید که نشاندهنده افزایش بیش از 6 برابری شاخص در کمتر از یک سال است.

وی ادامه داد: با این روند افزایشی تا حدودی افسار گسیخته عمده تحلیلگران بازار این پروسه را پیش بینی کردند که بازار باید اصلاح شود اما نکته‌ای که در این میان اتفاق افتاد هجوم غیر برنامه‌ریزی شده و غیر کارشناسی کاربران جدید به بازار بود به طوری که تعداد کاربران بازار به دلیل شرایط خاص و سود دهی بالایی که اتفاق افتاد به شدت افزایش پیدا کرد و تعداد کاربران به بالای 50 میلیون کاربر رسید.

ناکارآمد شدن مکانیزم‌های متعارف برای مدیریت بازار سرمایه

وی ادامه داد: لشکری از کاربران جدید که مدیریت نقدینگی و مدیریت رفتار آنها بسیار سخت بود وارد بازار شدند و می‌توان گفت که بازار از اواسط اردیبهشت ماه تبدیل به گلوله برفی شده بود که با هیچ مکانیزمی اعم از مکانیزم‌های متعارف بازار، عملکرد دولتی‌ها، عرضه و تقاضا و ... نتوانستیم آن را مدیریت کنیم و این گلوله برفی در مسیر خود هر چیزی را نابود می‌کرد و هیچ کس قادر به مدیریت آن نبود.

کلانتر ادامه داد: روند ورود کاربران جدید و رشد شاخص ادامه یافت تا نهایتا اصلاح بازار که امری طبیعی است اتفاق افتاد و وجود تقاضای بالای سفته بازی، تعداد زیاد کاربران با حجم کم نقدینگی و عدم اطلاع از مکانیزم‌های بازار باعث شد که اصلاح بازار فرایندی طولانی را طی کند و دلیل آن این است که کاربران جدید عملا نگاهشان به بورس بسیار کوتاه مدت بود و بلافاصله درخواست خروج از بازار را داشتند.  

کاهش قیمت 50 درصدی برخی سهام‌ها

وی ادامه داد: ادامه روند درخواست کابران برای خروج از بازار به معنای تمدید روند اصلاح بازار بود و طولانی شدن روند اصلاح بازار، شاخص بورس را به کانال یک میلیون و 400 هزار واحد رساند و بازار بیش از 30 درصد اصلاح قیمت خورد و حتی برخی از سهم‌ها به کاهش بیش از 50 درصدی و به کمتر از از نصف قیمت خود رسیده است.

کلانتر گفت: صندوق پالایشی یکم نیز به عنوان ابزاری برای جمع آوری نقدینگی و دادن سهم خرد به مردم آنچنان موفقیت آمیز نبود و به نظر می‌آید در شرایط کنونی مکانیزم‌های بازار و ابزارهای نظارتی و همچنین تعدیل بازار خیلی کارایی آن چنانی ندارند و نشان دادیم که در مدیریت بازار سرمایه ابزاری چندانی در اختیار نداریم.

وی ادامه داد: سازمان بورس نشان داد که نمی تواند چابک عمل کند و به نظر می‌آید که دولت هم وعده‌های فاقد پشتوانه می‌دهد و دولت مکانیزم‌های جدی برای مدیریت بازار سرمایه، مدیریت سازمان بورس و وزرات اقتصاد در اختیار ندارد که بتواند از آنها برای تعدیل در بازار استفاده کند عملا با برخی وعده‌ها تلاش داشتند تا از خروج سرمایه از بازار سرمایه جلوگیری کنند اما این ها عملا فاقد مکانیزم جدی بودند.

ازدست رفتن بخشی از سرمایه سهامداران خرد/ حقوقی‌ها به دنیال انتفاع بیشتر

این مدرس دانشگاه در خصوص رفتار حقوقی‌ها در بازار با بیان اینکه بنابراین عملکرد حقوقی‌ها مبتنی بر کسب سود بیشتر است و نه تمکین از درخواست‌های دولت گفت: عملکرد حقوقی‌ها در بازار به معنای عملکرد دولت نیست هیچ موقع حقوقی‌ها در بازار مشخصا از راهبرد دولت پیروی نمی‌کنند بنابراین این خلط بحث هست که فکر کنیم چون در بازار حقوقی‌هایی داریم آنها می‌توانند براساس درخواست و نظر دولت عمل کنند و یک مکانیزمی از طرف دولت برای مدیریت بازار و مدیریت نقدینگی باشند چرا که خود حقوقی‌ها عملا در بازار سرمایه به دنبال انتفاع بیشتر هستند و رفتار خودشان را مبتنی برکسب سود مدیریت می‌کنند.

کلانتر ادامه داد: لذا به نظر می آید که افزایش قیمت‌هایی که در بازار سرمایه اتفاق افتاد عملا منجر به سوزاندن بخشی از نقدینگی افسار گسیخته و تقاضای سفته بازی شد، این اتفاق برای کاربران و برای سهام داران خرد امری نامبارک بود و بخشی ازسرمایه آنها از دست رفته است اما می‌تواند برای کل اقتصاد مثبت شد.

 وی اضافه کرد: بخشی از نقدینگی که می توانست به هر بازاری ورود کند و باعث ایجاد تورم افسارگسیخته و ایجاد عدم تعادل در آن بازار شود در بازار سرمایه سوخت شد که به نظر تعامد در این موضوع بود و کنشگران حقوقی و بلند مدت در بازار از موضوع اصلاح بازار کاملا مطلع بودند اما این جا سهامداران خردی متضرر شدند که در همین بازه زمانی کوتاه وارد بازار سرمایه شدند و بخشی  از سرمایه خود را از دست دادند.

شاخص دو میلیون و 100 هزار واحد سقف تاریخی بورس ایران

کلانتر در خصوص آینده بازار سرمایه تصریح کرد: سقف دو میلیون و 100 هزار واحد سقف تاریخی بورس ایران تا مدت زمان طولانی خواهد بود و اینکه فکر کنیم بازار دوباره در کوتاه مدت به سقف تاریخی خود بر می‌گردد همچنین تحلیلی نمی‌توان داشت و اعتقادم بر این است که الان دیگر بازار روند منطقی و بعضا حتی با روند نزولی ادامه مسیر خواهد داد و عملا هر روز خروج از بازار سرمایه داریم و این مسیر تا جایی ادامه پیدا میکند که عملا تقاضای سفته بازی که توسط سرمایه گذاران خرد در بازار ایجادشده تعدیل شود و بازار به حالت تعادلی خود برگردد.

وی ادامه داد: در این میان عرضه و پذیرش شرکت‌های جدید می‌تواند نفس تازه‌ای را به بازار بدهد و بازار را وسیع‌تر و امکان تبادل سهام را بیشتر کند و تجربه عرضه سهام‌های جدید نشان داده است که عملا استقبال خوبی از عرضه این سهام‌ها می شود و تشکیل بازار هدف نیز باید با جدیت بیشتری و با سرعت بیشتر اتفاق بیفتد و عملا می‌توان تنوع بیشتری در بازار داشت و سازمان بورس نیز باید با نگاه وسیع‌تری اقدام به پذیرش شرکت‌های سود ده با قید فویت در بازار کنند.

این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: ورود به بازار سرمایه نیاز به آموزش‌های اولیه دارد و قاعدتا در تمام دنیا بیشتر سهامداران خرد از طریق خرید صندوق‌های سرمایه‌گذاری با ریسک مشخص وارد بازار می‌شوند و اینگونه نیست که خودشان اقدام به خرید و فروش سهام کنند و عملا صندوق‌ها برای آنها سبد گردانی می‌کنند.

کلانتر ادامه داد: متاسفانه عملا خیلی سهم جدی از این صندوق‌های سرمایه گذاری نداریم و سرمایه‌گذاران خرد و مردم اقدام به دریافت کد بورسی می‌کنند و با توجه به سیگنال‌هایی که از کانال‌های مختلف و فضای مجازی دریافت اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنند که خود فضای التهابی و امکان فضای سفته بازی را در بازار بالا می‌برد.

وی گفت: به مردم و سهامداران خرد پیشنهاد می‌شود که اصل سرمایه خود را تا جایی که امکان دارد برداشت کنند و اقدام به خرید سهام‌هایی کنند که ریسک کمتری دارد، عجله‌ای برای خروج از بازار نداشته باشند اما سهام‌های بنیادی خصوصا سهام‌های عرضه اولیه که روند افزایشی و کاهشی قیمت آنها روند مناسبتری هست را انتخاب کنند.

انتهای پیام/