عصر فرهنگ، آیت‌الله سید جمال‌الدین دین پرور در تاریخ 8/12/1317 در تهران متولد شد. وی از محضر اساتیدی چون آیت‌الله بروجردی، مرحوم امام و علامه طباطبایی کسب فیض کرده است. هرچند آیت‌الله دین پرور برای تبلیغ اسلام ناب محمدی به هندوستان هم سفر داشته است، ولی شاید مهم‌ترین و پربارترین فعالیت وی را بتوان تأسیس بنیاد نهج‌البلاغه دانست. متنی که در ادامه می‌آید حاصل گفت و گوی صمیمانه با این روحانی برجسته است.

استاد، مسیر پر فراز و نشیب تأسیس بنیاد نهج‌البلاغه را چگونه طی کردید؟ اصلاً چطور به چنین ایده‌ای رسیدید؟
این مسیر دشوار با یک عشق و اعتقاد برخاسته از عنایت الهی هموار شد. انگیزه این فعالیت را سال‌ها قبل از مرحوم علامه امینی گرفتیم. در جلسه‌ای که در خدمت ایشان بودیم، علامه از تألیف کتاب الغدیر صحبت می‌کردند. اینکه چرا به فکر تألیف الغدیر افتادند، وی گفت که ما سال‌ها در نجف درس می‌خواندیم و درس می‌دادیم یک روز حرم حضرت امیر رفتند و به ایشان گفتند که ما سال‌ها خدمت شما هستیم و درس می‌خوانیم و درس می‌دهیم، خودتان «یک کاری دست ما دهید»، گفتند از حرم که بیرون آمدند فکر تألیف الغدیر در ذهنشان افتاد و پیگیری کردند و نتیجه این پیگیری تألیف کتاب گران سنگ الغدیر بود.

با شنیدن این موضوع با خود گفتم، چه خوب است که حضرت امیر (ع) هم یک کاری دست ما دهند. اینکه بتوانیم کاری که خلأ آن احساس می‌شده را انجام دهیم. به این ترتیب فکر کار علمی در زمینه نهج‌البلاغه در سال 1350 در ذهن من شکل گرفت.

تأسیس بنیاد بین‌المللی نهج‌البلاغه تا امروز چه اثرات و ثمراتی داشته است؟
نگارش 180 کتاب و رساله و برگزاری 16 کنگره داخلی و بین‌المللی بخشی از برکات راه‌اندازی این مرکز است. همچنین نهج‌البلاغه در بخش آموزش در حوزه و دانشگاه به عنوان یک بحث اصلی مطرح شد.

فعالیت بنیاد، تنها معطوف به شرح و تفسیر نهج‌البلاغه است یا فراتر از آن هم عمل می‌شود؟
تفسیر و تأویل نهج‌البلاغه بدون توجه به شخصیت و سیره حضرت نمی‌تواند کامل باشد. قهراً نهج‌البلاغه پژوهان در خلال کار باید به سیره و شخصیت این بزرگوار هم آشنا باشند و الا کار ناقص است. علاوه بر محتوای نهج‌البلاغه به مناسبت‌های مختلف و به فراخور نیاز در مورد خود امیرالمؤمنین و سیره عملی ایشان هم مطالعاتی انجام شود.

تأسیس بنیاد نهج‌البلاغه خروجی عملی هم داشته است؟
بخش اصلی کار ما کار علمی است. سعی کرده‌ایم کلمات و سخنان حضرت را بشناسانیم و شرح و تفسیر کنیم تا بتوانیم این منبع عظیم را در اختیار مردم بگذاریم. قطعاً هر جامعه‌ای بخواهد در مسیر پیشرفت گام بگذارد حرکتش باید متکی به یک بینش و فرهنگ باشد. نمی‌توان در این مسیر با چشم بسته گام برداشت.

سخنان گهربار امام در همه زمینه‌ها، چه اخلاق چه مسائل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی به مخاطبان راهکار نشان می‌دهد. کار فرهنگی که مبتنی بر این راهکارها انجام بشود خواه ناخواه حرکت مردم را به سمت و سویی می‌برد که این فکر و فرهنگ راه را نشان بدهد.

برای عملی شدن این راهکارها در جامعه و حتی تعیین هنجار حکومت‌ها چه اقداماتی صورت گرفته است؟
یکی از اهداف اصلی بنیاد این است که نهج‌البلاغه و به ویژه عهدنامه مالک اشتر (که دستور حکومتی امیرالمؤمنین است) را به شکل طرح و یا لایحه دربیاوریم. الان هم در این رابطه کار پژوهشی انجام می‌شود. انشا الله سال 94 قرار است همایشی در مورد راهکارهای عملی و قرار گرفتن عهدنامه در بستر قانون‌گذاری و اجرایی شدن، در شهر مقدس قم برگزار شود.

در دانشگاه‌ها چه کارهایی انجام شده است؟
خوشبختانه از حدود 8 سال قبل تدریس نهج‌البلاغه به عنوان یک رشته دانشگاهی در مقطع فوق‌لیسانس به تصویب وزارت علوم رسیده است. سال‌هاست که تمام دانشگاه‌ها می‌توانند رشته نهج‌البلاغه را در دانشگاه خود داشته باشند. برای مثال اکنون دانشگاه‌های پیام نور، یزد، کاشان و دانشگاه حدیث نمونه‌هایی از مراکز علمی هستند که نهج‌البلاغه به صورت تخصصی در آن تدریس می‌شود.

همچنین حدود 3 سالی هم بنیاد نهج‌البلاغه در مقطع دکتری دانشجو می‌پذیرد.

به عنوان کسی که عمر خود را در راه نشر معارف نهج‌البلاغه صرف کرده است چه راه‌های دیگری در جهت تحقق اهداف بنیاد می‌شناسید؟
جامعه ما نیازمند این است که در مدارس و دانشگاه بیشتر به این امر توجه شود. آموزش و پرورش باید برای شناساندن نهج‌البلاغه در قالب تدریس در مقاطع تحصیلی، فعالیت‌های فوق‌برنامه و مسابقات برنامه داشته باشد.

قبلاً چنین برنامه‌ای داشتیم که با همکاری آموزش و پرورش مسابقات میلیونی برگزار می‌شد؛ ولی متأسفانه 10 سالی است که این حرکت تعطیل‌شده و ما موفق نشدیم دوباره این امر را احیا کنیم.

علت توقف این طرح چه بوده؟
زمان دولت اصلاحات وقتی معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش منحل شد، این امر هم متوقف شد به طوری که تا کنون موفق به احیای آن نشده‌ایم.

شهر یزد برای کمک به نشر این معارف ارزشمند چه کاری می‌تواند انجام دهد؟
شهر یزد از آنجا که به علت تدین مردمش به دارالعباده معروف شده است، زمینه مساعدی برای این کار دارد. منتها نیازمند سرمایه‌گذاری است، اگر یک بودجه حداقلی برای پشتیبانی از هیئت علمی و سایر هزینه‌ها وجود داشت، خیلی مناسب بود. پیشرفت بنیاد نهج‌البلاغه یزد هم بستگی به حمایت مسئولین و متمکنین شهر یزد دارد. چرا که خود بنیاد از ابتدای تشکیل قصد انجام کار اقتصادی و تجاری نداشته و از ابتدا مقید بوده‌ایم که وارد این حوزه نشویم.

سخن پایانی؟
ما یک گنج بسیار ارزشمندی در اختیار داریم که باید از آن استفاده کنیم. مثل ما مثل افرادی شده که الماس‌های گران‌بهای خود را در گاوصندوق می‌گذارند و افتخار می‌کنند که ما چنین چیز گران‌بهایی داریم. باید مردم را با این گنج آشنا کنیم. کاش همان مقدار که برای چیپس و پفک تبلیغ می‌شود، به نهج‌البلاغه هم پرداخته می‌شد. عقیده راسخ دارم که با پرداختن به نهج‌البلاغه جامعه از نظر اخلاقی متحول می‌شود. انشا الله.