عصرسیاست؛ «هنر این است که ما تهدید را به آسیب و آسیب را به فرصت تبدیل کنیم از این رو مذاکره با آمریکا امکان‌پذیر و شدنی است اما سخت است هرچند بنده معتقدم مذاکره با آمریکا راحت‌تر از مذاکره با اروپاست چرا که اروپایی‌ها به دنبال آقا اجازه از آمریکا هستند. از این رو دولت آینده باید بتواند رابطه ایران و آمریکا را از حالت تخاصم به مرحله تنش که یک مرحله پایین‌تر است برساند. آمریکایی‌ها کدخدای ده هستند، با کدخدا بستن راحت‌تر است.» این بخش از سخنان حسن روحانی که در اردیبهشت ماه سال 92 و دقیقا یک ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در دانشگاه صنعتی شریف بیان شد، در واقع به منزله رونمایی رسمی وی از مبنای نظری دولت آینده‌اش بود. سیاست خارجی و تعامل با کشورهای غربی اصلی ترین رویکرد حسن روحانی بوده و او در سخنرانی خود در دانشگاه شریف، صریح‌تر از همیشه از این رویکرد سخن می‌گوید و آشکارا اعلام می‌کند که منظور از دنیا آمریکا است؛ آمریکایی که به تعبیر او کدخدای ده است و بستن با کداخدا راحت‌تر است.

اما تاکید روحانی بر اینکه مذاکره با آمریکا از مذاکره با اروپا راحت‌تر است، در حالی است که امروز بعد از گذشت سه سال و نیم از بیان آن سخنان توسط روحانی، دولت‌مردان وی از درخواست از اروپایی‌ها جهت شفاعت نزد امریکا سخن می‌گویند و به دنبال این هستند تا با استفاده از نفوذ کشورهای اروپایی، ایالات متحده را وادار به انجام تعهداتش کنند! به طوری که رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد به صراحت از این تدبیر دولت سخن می‌گویند.

ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی چندی قبل در مصاحبه با روزنامه اتریشی ای‌پی‌ای گفت: «بانک‌ها و شرکت‌های اروپایی باید از نفود خود بر آمریکا به‌منظور سرعت بخشیدن به اجرای پروژه‌های تأمین مالی در ایران استفاده کنند. ما از بانک‌ها و شرکت‌های اروپایی انتظار داریم به ما کمک کنند که به مقامات آمریکا توضیح دهیم باید به توافق هسته‌ای پایبند بمانند». علاوه بر سیف، طیب‌نیا وزیر اقتصاد نیز دو روز قبل در جریان سفر برای شرکت‌ در اجلاس بانک جهانی از رایزنی با اروپایی‌ها جهت متقاعد کردن آمریکا برای عمل به مفاد برجام سخن گفت.

این نوع مواجهه دولت‌مردان با برجام و تلاش‌های آن‌ها برای واسطه قرار دادن کشورهای اروپایی برای اقناع آمریکا در انجام تعهداتش در برجام را باید بارزترین نماد شکست تئوری دولت یازدهم دانست. دولتی که رئیس آن از سهولت بستن با آمریکا در مقایسه با اروپایی‌ها سخن می‌گفت، حالا در شرایطی قرار گرفته که رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد آن از درخواست شفاعت از کشورهای اروپایی نزد همان کدخدا آن هم برای انجام تعهداتش در قبال برجام سخن می‌گویند. این سخنان سیف و طیب‌نیا بهترین دلیل بی‌نتیجه بودن برجام و دستاورد هیچ آن است.

نویسنده: حمیدرضا زارع