به گزارش عصرسیاست؛ توافق هسته ای ایران و 1+5، به سرعت وارد مرحله چانی زنی و فرسایشی رسیده و هرباره ایران برای انجام بند بند تعهدات طرف مقابل باید به پایتخت های غربی دیپلمات و وزیر بفرستد و به چانه زنی بپردازد. 

در طول مذاکرات و در زمان اعلام توافق هسته ای در تیرماه سال گذشته، بسیاری از منتقدان و ناظران سیاسی در ایران هشدارهایی به دولتمردان یازدهم مبنی بر بدعهدی های احتمالی آمریکا و غرب داده بودند اما گوش شنوایی در دولت نبود تا اینکه با شروع زود هنگام فصل دبه درآوردن واشنگتن، در حال حاضر مسئولان خود نیز به کند بودن روند اجرای تعهدات اذعان دارند. 

جان کری وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه ای با فارن افرز اعلام کرده است که ایران برای بهره برداری از سیستم های مالی جهانی باید دست از حمایت از حزب الله و اسد بکشد. او با بیان اینکه مهم‌ترین مسئله‌ این است که واشنگتن به تعهداتش پایبند بماند، در پاسخ به این سؤال که آیا آمریکا تاکنون تعهداتش را اجرایی کرده یا نه، مدعی شد: «بله. ما حتی از آنها هم فراتر رفته و تلاش کردیم که مطمئن شویم که بانک‌هایی که به دلایل مختلف نسبت به کار کردن با آنها بی‌میل هستند، با آنها کار کنند. ...به واسطه درگیری ایران در یمن، حمایت آنها از اسد، پشتیبانی از حزب‌الله، شلیک موشک‌هایی که افراد آنها را تهدیدآمیز می‌دانند و این قبیل موارد، حل مشکلات بانکی بسیار دشوار است. این مسائل حرکت رو به جلو را بسیار پیچیده می‌کند."

صحبت از خارج شدن حلقه مقاومت به رهبری ایران از معادلات منطقه ای و محدود کردن قدرت موشکی ایران، سابقه طولانی دارد و آمریکا بیش از یک دهه است که به روش های مختلفی دست زده تا نفوذ ایران در منطقه کاهش یابد. اقدامات صورت گرفته در زمینه تحریم های هسته ای نیز در این رابطه بوده و چالش هایی فی مابین میان دو کشور بسیار عمیق می باشند. این نکته باید در نظر گرفته شود که واشنگتن از ماه های نخست انقلاب اسلامی ایران، تحریم های خود را علیه کشور آغاز کرد و تا به امروز نیز از این روش در موارد بسیاری استفاده کرده است. شناخت و درک تاریخ فشارها و بدعهدی های آمریکا از ابتدای انقلاب می توانست راهگشای دیپلماسی تعاملگرای حسن روحانی در مواجه با تعهدات آمریکا باشد تا از افتادن در تله دبه های آمریکا اجتناب کند. 

اما اظهارات جدید جان کری به صورت آشکاری گزینه های پیش روی دولت حسن روحانی را برای بهره گرفتن از موهبات احتمالی برجام مشخص کرده است. یا اینکه دست از مقاومت و تاثیرگذاری بر منطقه خاورمیانه می کشید یا اینکه این داستان همچنان ادامه خواهد داشت و با تغییر دولت در آمریکا ممکن است برجام به صورت کامل بی اثر شود. بی اثر کردن برجام مهم ترین دستاورد و میرات اوباما خواهد بود که با کمترین هزینه بیشترین دستاورد را برای آمریکا به ارمغان آورده است. از یکسو ایران و تاسیسات هسته ای کشور را تا حد زیادی از مدار خارج کرده و از سوی دیگر با بی اثر کردن تعهدات غرب در برجام، مانع از برداشت ایران از رفع تحریم ها گشته است. بدین وسیله آمریکا می تواند با طرح مباحث جدید، ایران را با همان برجام و وعده اجرایی شدن تعهدات، به پای میز مذاکرات و گرفتن امتیازات بیشتر بکشاند. 

آخرین حضور وزیر خارجه ایران، جواد ظریف در مجلس شورای اسلامی با حاشیه های فراوانی همراه بود و دیگر خبری از بازگو کردن دستاوردهای جدید برجامی نبود بلکه گلایه ها و انتقادات کار را به عصبانیت ظریف کشاند. وی در پاسخ به بدعهدی های آمریکا نیز مجددا به جای اینکه به اصل ماجرا بپردازد به حاشیه پرداخت؛ حاشیه ای که هیچ دستاوردی برای ایران متصور نیست:"امروز با بدعهدی آمریکا برخورد می‌شود و ما تنها با آن برخورد نمی‌کنیم بلکه دنیایی که با آمریکا علیه ما متعهد شده بودند امروز فشار می‌آورند و کار به جایی رسیده که کری مجبور شد بگوید ما به تعهداتمان عمل کردیم؛ امروز آمریکا مجبور است به دنیا پاسخ دهد که به چه میزان به تعهداتش پایبند بوده و این نتیجه مقاومت مردم بوده است."

اظهارات رئیس دستگاه دیپلماسی ایران به بدعهدی آمریکا در حالیست که اینگونه رفتارهای واشنگتن هیچ گره ای از بی تاثیر بودن برجام باز نمی کند و خود اعترافی است از سوی ایران به عمل کردن آمریکا به تعهداتش!  باید این نکته را در نظر گرفت تناقض گویی های دولتمردان نسبت به برجام و وعده های عملی نشده آن به انتخابات چند ماه آینده ریاست جمهوری ایران در ارتباط مستقیم است. تنها دستاورد حسن روحانی در دور نخست همین برجام است و در زمان تبلیغات وی می تواند با آن به مصاف رقبای خود برود. از این رو تا زمانیکه دولت بتواند دست به اقناع افکار عمومی در رابطه با برجام خواهد پرداخت و از دستاوردهای آن خواهد گفت. همین امر باعث شده تا مباحث سیاسی درباره برجام پررنگ تر از موضوعات حقیقی و فنی برجام شود و توجیهات داخلی از سوی دولتمردان به جای پیگیری مطالبات به حق ایران، در اولویت قرار گیرد. 

به هر حال از همان زمانکه سیاست های 9 گانه رهبر انقلاب اسلامی درباره اجرایی شدن برجام از سوی دولت و مذاکره کنندگان نادیده گرفته شد یا تنها بخش هایی از آن عملی گردید، پیش بینی می شد که در آینده نزدیک، آمریکا در کنار غرب، مراحل بعدی فشار به ایران را در موضوعات منطقه ای و دفاعی آغاز خواهند کرد و این موضوع در حال حاضر به صورت مطالبات به ناحق غرب به خورد افکار عمومی جهانی داده می شود! اینک لبخندها جای خود را به اخم کردن ها داده و عصبانیت های سیاستگذاران سیاست خارجی ایران در دولت یازدهم در مقابل جامعه ایران را باید در بی تدبیری های صورت گرفته در طول مذاکرات هسته ای و توافق نهایی هسته ای دنبال کرد. 

انتهای پیام/آ