به گزارش عصر فرهنگ، یکی از سنت های دیرینه و زیبا در بین ایرانیان شب یلدا یا شب چلّه است. شب یلدا؛ بلندترین شب سال یعنی آخرین شب پاییز (30 آذر) و نخستین شب زمستانی (اول دی ماه) است.

خانواده ها و اقوام ایرانی در این شب آداب و رسوم مختلفی دارند، از خوردن هندوانه، آجیل و بسیاری خوراکی های دیگر تا حافظ خوانی و شب شعر و...

مردم ابرکوه نیز در این شب برنامه ها و مراسمات مختلفی برای خود داشته و دارند، که بعضی از این آداب هنوز هم ادامه دارد و بعضی به دست فراموشی سپرده شده است.

حامد اکرمی محقق ابرکوهی در گفتگو با سرو ابرکوه، در خصوص آداب و سنت های مردم ابرکوه در شب یلدا چنین می گوید:

یکی از رسوم جالب و جذاب یلدا که از قدیم الایام برقرار بوده است، اینکه شب یلدا بهانه ای برای دور هم جمع شدن و لحظاتی را با هم سپری کردن است. اغلب کوچکترها به منزل بزرگترها یعنی پدربزرگ ها و مادر بزرگ ها می روند.

افراد بزرگتر خانواده که اهل شعر و ادب بودند برای کوچکترها شاهنامه خوانی و از حماسه های تاریخی برایشان تعریف می کردند. چرا که معتقد بودند، این حماسه ها و داستان بزرگان به بچه ها درس زندگی می آموزد.

همچنین آنها که اهل ذوق بودند و در آواز خوانی و موسیقی های سنتی مهارتی سررشته ای داشتند، مجلس را با نوای دلنشین خود مزین می کردند تا خاطره اش برای همگان ماندگار شود.

یکی دیگر از شنیدنی های مراسم شب یلدا یا شب چلّه پذیرایی های آن بود. در این شب هر کس در مراسم شرکت می کرد، میوه ای از باغ خود که نگهداری کرده بود تا شب چله بخورند، با خود می آورد، که همه شب یلدا را با هندوانه می شناسند.

در اینجا باید خاطر نشان کرد؛ در قدیم بعضی میوه ها مثل انار را در زیر خاک چال می کردند، تا برای مدت طولانی بتوانند از آن استفاده کنند.

آجیل هایی که دست پرورده مادران و زنان خانه دار بود، مثل تخمه هندوانه و آفتابگردان، مغز هسته زردآلو و بادام، که بر روی تابه حرارت (به عبارتی بو داده) داده بودند، آش جو، شلغم و لبو، شب کره که شامل مویز، کشمش، قیصی یا پره زردآلو، انجیر خشک کرده و... می شد، از دیگر وسایل شب نشینی یلدا در قدیم های نه چندان دور بود.

از برنامه های به یادگار مانده شب یلدا که هنوز هم برقرار بوده و طرفداران زیادی دارد، خواندن دیوان حافظ و گرفتن فال است.

فال حافظ در شب های چله گذشته حال و هوای خاص خود را داشت. به این ترتیب که فال های حافظ را روی برگه هاییمی نوشتند و در کوزه ای می انداختند. سپس کوزه را در بین حاضران دور تا دور اتاق می چرخاندند، تا هر فردی با دست خود فالش را به قید قرعه بردارد، کاری که امروز گنجشک های فال فروشان انجام می دهند.

اکرمی در پایان یلدا را نوعی رویش بزرگ معنی کرد و گفت: به همین مناسبت چند سالی است جشن شب یلدا در جوار درخت بزرگ سرو ابرکوه که نماد رویش و سرسبزی است، برگزار می شود.

انتهای پیام/ف