به گزارش یزدآوا، بافت تاریخی شهر یزد به عنوان نخستین شهر تاریخی ایران و بیست و دومین اثر تاریخی کشور در ۱۸ تیرماه سال ۹۶ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید و با وجود اینکه انتظار می‌رفت پس از جهانی شدن یزد، نگاه‌ها به سمت تحولات جدی در بافت تاریخی و گردشگری یزد برود اما بعد از گذشت ۶ سال تحولات چشمگیری در این بافت صورت نگرفته است و به گفته برخی مسئولان ردیف بودجه جداگانه‌ای برای بافت تاریخی یزد و احیای این بافت نیز تخصیص نیافته است.

ساکنان بافت تاریخی معتقدند ثبت جهانی بافت تاریخی یزد تنها چیزی که رقم زده این بوده که دست آنها برای مرمت حتی جزئی در بافت تاریخی بسته است و در این زمینه با مشکلات جدی مواجه هستند و همچنین اغلب اماکن در بافت تاریخی به جای مرمت اصولی و تبدیل شدن به فضایی برای گردشگران تبدیل به کافه و بوم‌گردی شده و مجوزهای بی‌رویه در این حوزه ارائه شده است.

شیوع بیماری کرونا گردشگری را نه تنها در کشور ایران بلکه در بسیاری از نقاط جهان نابود کرد اما با وجود گذشت بیش از دو سال هنوز هم برخی مسئولان وضعیت گردشگری استان را متاثر از کرونا می‌دانند.

آمار گردشگران کنونی یزد به هیچ‌وجه تناسبی با جهانی شدن بافت تاریخی ندارد به نحوی که آمار گردشگران در ایام نوروز امسال یزد تنها به ۵۰۰ هزار نفر رسید و یزد حتی در بین ۱۰ استان گردشگرپذیر کشور نیز قرار نگرفت.

یزدرسا به بهانه‌ ثبت جهانی یزد، آخرین وضعیت بافت تاریخی و گردشگری استان را در مصاحبه با برخی مسئولان استان پیگیری می‌کند.

محمد صالح جوکار در گفتگو با یزدرسا، تفاوت یزد کنونی را با یزد پیش از ۱۸ تیرماه سال ۹۶ زمان ثبت بافت تاریخی یزد در میراث جهانی ملموس ندانست و گفت: این تفاوت آنچنان مشخص و ملموس نیست اما ثبت جهانی یزد برندی را در تمام دنیا برای یزد ایجاد کرد و شهر یزد به عنوان یک اثر تاریخی به جهانیان معرفی شد و گردشگران و شهروندان کشورهای دیگر با این مصوبه یونسکو شهر یزد را در فضای مجازی مورد جستجو قرار می‌دهند و انگیزه‌ای برای آنها برای بازدید از یزد و تقویت حوزه گردشگری در استان و کشور ایجاد می‌شود.

یزد شاخص‌های یک شهر جهانی را ندارد

وی ادامه داد: یونسکو سازمانی بین‌المللی است که مصوباتی جهانی دارد، اما از آنجا که یزد برند شهر جهانی را به خود گرفته است باید استانداردها و شاخص‌هایی داشته باشد که رسیدن به این شاخص‌ها در سایه سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف آن حاصل می‌شود و تا رسیدن به این شاخص‌ها  و فراهم آمدن زیرساخت‌ها برای استان یزد توسط وزارت میراث فرهنگی و گردشگری فاصله زیادی داریم.

نماینده مردم یزد و اشکذر در مجلس تصریح کرد: در بافت تاریخی هنوز با مشکلات زیادی دست به گریبان هستیم،  بافت تاریخی ما هنوز خالی از سکنه است و اتباع در این بافت حضور دارند البته یک سری اقداماتی هم در خود استان از جمله زیباسازی بافت و ایجاد بوم‌گردی‌هایی برای پذیرش مهمانان و گردشکران انجام شده است اما حفظ بافت تاریخی و احیای آن کار زیادی می‌طللبد که باید جهش و تحول زیادی را در این رابطه شاهد باشیم.

 بافت تاریخی یزد هنوز سر زندگی خود را پیدا نکرده است

جوکار گفت: زمانی که می‌گوییم بافت تاریخی یزد جهانی شده یا یزد جهانی شده است بایستی از در و دیوار، معماری، سازه‌ها و زیرساخت‌های این شهر این جهانی شدن را شاهد باشیم و این اتفاق هنوز نیفتاده است، که این موضوع به تصمیم جدی در این رابطه نیاز دارد و دولت و وزارت میرث فرهنگی باید بیشتر به این نکته توجه کند.

وی افزود: بافت تاریخی یزد هنوز سر زندگی خود را پیدا نکرده است و حالت خمودی را در بافت تاریخ می‌بینیم این بافت با حضور مردم و مشارکت مردم سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و حمایت دولت می‌تواند به روز و احیا شود.

جوکار در خصوص کاهش آمار گردشگر در یزد با وجود جهانی شدن بافت تاریخی گفت: گردشگری تابعی از برخی تحولات و رخدادهای سیاسی در سطح منطقه و بین الملل است، برای نمونه شیوع بیماری کرونا بر صنعت گردشگری بسیار تاثیرگذار بود و با وجود آن این صنعت رو به افول رفت بنابراین کاهش آمارگردشگران در یزد و عوامل تاثیرگذار در آن را نمی‌توان با جهانی شدن یزد جمع کرد.

یزد جهانی ردیف بودجه اختصاصی ندارد

رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها با بیان اینکه یزد به واسطه جهانی شدن ردیف بودجه‌ای اختصاصی و به شکل موثر و خاص ندارد، ادامه داد: از بودجه‌های جاری که به استان یزد اختصاص می‌یابد بخشی نیز مربوط به شهر یزد و احیای بافت تاریخی بوده است این هم به دلیل  پیگیری‌ها و اعتراضاتی بوده که از جانب بنده اعمال شده است و امسال اندک اعتباری با پیگیری برای بافت تاریخی مصوب شده است اما بودجه‌ای اختصاصی که مشهود باشد برای یزد تحقق پیدا نکرده است.

وی افزود: برخی اقدامات از جمله تقویت پست‌های برق در بافت تاریخی یزد انجام شده که به دلیل استاندارد نبودن شرایط برای استفاده از گاز در برخی بافت‌های تاریخی و لزوم استفاده از برق صورت گرفته است با این حال اقدامات زیرساختی در یزد که شاخص باشد و بتوان از آنها نام برد انجام نشده است.

اهمیت تسهیل در مرمت و بازسازی در بافت تاریخی

جوکار با بیان اینکه تسهیل برای مردم در بخش سرمایه‌گذاری، تعمیرات و بازسازی در بافت تاریخی بسیار حائز اهمیت است،  افزود: اینکه ما قانون را تطبیق بدهیم با شرایطی که در بافت تاریخی وجود دارد و عینا همان را با بخشنامه‌ها و مقررات ملزم می‌کنیم کفایت نمی‌کند.

وی ادامه داد: برای نمونه در بحث تعریض گذر چنانچه ساختمانی قدیمی باشد که میراثی نیست باید اجازه داده شود گذرها باز شود و خود مردم در این زمینه تشویق شوند که به میدان بیایند. در بافت تاریخی پارکینگ، امکان ورود خودرو و تردد دیگر وسایل وجود ندارد که این مسائل خود مانعی برای حضور مردم در بافت هست بنابراین باید شرایط حضور مردم در بافت را تسهیل کنیم.

جوکار افزود: بافت تاریخی یزد یک قلب و یک فضای پیرامونی دارد که در این فضای پیرامونی بافت‌هایی فرسوده داریم در سیل اخیر خسارت‌هایی به بافت تاریخی وارد شد که چنانچه یکی دو مورد دیگر از این باران‌های سیل‌آسا را در یزد داشته باشیم بافت تاریخی از بین می‌رود و سرمایه بیشتری برای احیای بافت می‌طلبد اما اگر امروز شرایط و امکاناتی فراهم شود که مردم ورود پیدا  کنند و مشکلات تخریب بافت، بهره‌برداری از همین بافت یا احیا و بازسازی آن میسر خواهد بود که به نظر نمی‌رسد یونسکو در این زمینه حساسیت داشته باشد.

مغفول ماندن برند جهانی یزد در اقتصاد گردشگری

نماینده مردم یزد و اشکذر در مجلس با اشاره به لزوم استفاده از برند جهانی شدن یزد گفت: بخشی از این موضوع مربوط به استان است که بیشترین توجه مسئولان استان باید به بافت تاریخی باشد که به نظر این موضوع مغفول مانده است و متاسفانه ما از برند جهانی شدن کمتر در راستای اقتصاد گردشگری استفاده کردیم.

جوکار ادامه داد: هم‌گرایی جدی بین استان‌های یزد، اصفهان، فارس و یا کرمان در بحث تورهای گردشکری خیلی می‌تواند در صنعت گردشگری و اقتصاد گردشگری استان موثر باشد البته بایستی زیرساخت‌های آن را فراهم کنیم و  ماندگاری یا اسکان جمعیت گردشگر در این زمینه بسیار اهمیت دارد و باید ظرفیت‌های جدیدی را داشته باشیم.

تامین زیرساخت برای اسکان گردشگران در اولویت باشد

وی افزود: در بعضی از نقاط مانند ندوشن به عنوان یک منطقه گردشگری هنوز امکانات اسکان گردشگر را فراهم نکردیم و زمانی که گردشگر محلی برای ماندگاری و اسکان در این نقاط نداشته باشد مزیت‌های اقتصادی نیز شامل حال آن نمی‌شود و بنابراین اولین مسئله اولویت‌دار در حوزه گردشگری تامین زیرساخت‌های اسکان در یزد و دیگر شهرستان‌های استان است.

نماینده مردم یزد اضافه کرد: در حال حاضر گردشگران در اصفهان اسکان پیدا می‌کنند و پس از آن یک تور گردشگری برای یزد می‌گذارند اما این ثباتی نخواهد داشت و باید در پی این باشیم که اسکان گردشگران را فراهم کنیم تا تورهای گردشگری مستقیما در استان حضور پیدا کنند و اسکان هم داشته باشند و در مناطق گردشگری شهرهای دیگر به صورت رفت و برگشتی حضور پیدا کنند و برای اسکان به یزد بازگردند.

در حالی که جوکار نماینده مردم یزد در مجلس عنوان کرد بافت تاریخی یزد ردیف بودجه‌ای اختصاص و مجزا ندارد، دشتی اردکانی نماینده مردم اردکان و رئیس فراکسیون گردشگری و میراث فرهنگی مجلس از اختصاص ردیف بودجه‌ای مجزا به بافت‌های تاریخی استان یزد خبر داد.

اختصاص بودجه ۱۹ میلیاردی به بافت تاریخی یزد

محمدرضا دشتی اردکانی در این زمینه در گفتگو با یزدرسا گفت: بافت‌های تاریخی استان یزد دارای ردیف بودجه مجزا بوده که در سال ۱۴۰۱ بیش از ۱۹ میلیارد تومان اعتبار از منابع ملی دریافت کرده است.

وی افزود: هنگامی که اثری در فهرست جهانی قرار می‌گیرد، محافظت از اثر بر عهده جامعه جهانی قرار خواهد گرفت و یزد به عنوان دومین بافت شهری ثبت شده پس از ونیز، نماینده‌ای برای معرفی ایران به جامعه جهانی است.

دشتی یکی از مزایای ثبت یک اثر در فهرست یونسکو را جهانی تصمیم گرفتن برای آن دانست و ادامه داد: با ثبت اثری چون بافت تاریخی یزد در میراث جهای یونسکو، جامعه جهانی برای محافظت از این بافت ارزشمند، حساس خواهد بود و ثبت جهانی یزد منجر به محافظت مطلوب‌تر از داشته‌ها و مواریث فرهنگی بافت شده است و کیفیت زندگی در بافت ارتقا پیدا کرده است.

لزوم ارائه تسهیلات برای افزایش سکونت در بافت تاریخی 

وی با اشاره به قوانین حاکم بر بافت تاریخی جهانی یزد گفت: این قوانین در راستای محافظت از بافت و ایجاد شرایط پویا برای زندگی ساکنین بافت است و می‌بایست با قوانین و تسهیلات مشوق، انگیزه برای سکونت در بافت افزایش یابد.

رئیس فراکسیون گردشگری مجلس با بیان اینکه با ثبت جهانی بافت  تاریخی، یزد به عنوان شهر جهانی مقصد مهمی برای گردشگری داخلی و خارجی شده است، ادامه داد:  میراث فرهنگی بهترین معرف برای ایران است و با ثبت جهانی یزد، مردم جهان ایران را بهتر از قبل می‌شناسند و تصویر صحیحی از ایران در اذهان جهانیان شکل می‌گیرد.

دشتی کاهش آمار گردشگر در یزد را مرتبط با شرایط کلی کشور دانست و گفت: گردشگری صنعت حساس و شکننده‌ای است و کوچکترین اتفاقات سیاسی و اجتماعی تاثیرات ملموسی را در این صنعت ایجاد می‌کند، لذا بعد از همه‌گیری کرونا و اتفاقات دیگر، صنعت گردشگری در کشور تضعیف شد اما در وضعیت موجود یزد از اصلی‌ترین مقاصد گردشگری خارجی کشور است.

انتفاعات اقتصادی گردشگری نصیب مردم یزد شده است

وی تصریح کرد: گردشگری به عنوان صنعت مردم‌پایه، انتفاعات اقتصادی آن نصیب مردم شده و واسطه‌ی دولتی در این صنعت وجود ندارد لذا اقتصاد مردم را هدف قرار می‌دهد و با جهانی شدن ظرفیت مناسبی برای معرفی یزد به جهانیان است و شایسته است در حوزه معرفی و آموزش نقش پررنگ‌تری را ایفا کند.

رئیس فراکسیون گردشگری مجلس گفت: ثبت یزد در فهرست میراث جهانی از جنبه‌ای دیگر سبد آثار جهانی در یونسکو را غنی‌تر کرده است و شایسته است سیاستگذاری در بافت در راستای ادامه حیات مردم و جلوگیری از موزه‌ای شدن بافت باشد.

با وجود اینکه خبرنگار یزدرسا در تلاش بود تا موضوع جهانی شدن یزد و دستاوردهای آن را از نگاه مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد نیز مورد بررسی قرار دهد اما به رغم پیگیری‌های مکرر وی پاسخگو نبود و این پیگیری بی‌نتیجه ماند.

امید که با فراهم کردن زیرساخت‌های گردشگری با همکاری سرمایه‌گذاران و بهره‌برداری مناسب از ظرفیت‌های تاریخی، طبیعی، روستایی، ملموس و ناملموس استان شاهد رونق روزافزون صنعت گردشگری استان باشیم.

انتهای پیام/ع