به گزارش یزدآوا، استان یزد به دلیل قرار گرفتن در دل کویر خشک و سوزان از بارش باران و آب های رودخانه ای کم بهره و یا بی بهره است از این رو زندگی مردم این دیار در گرو قنات هایی بوده است که مردمان این دیار با سخت کوشی، خلاقیت و اراده خود آب را از دل زمین بیرون می آوردند و زندگی زندگی را در زمینهای خشک و نیمه خشک کشور امکانپذیر  می کردند.

نام استان یزد به واسطه داشتن بیش از سه هزار رشته قنات، با این فناوری خلاقانه ایرانی عجین شده است. بسیاری از قناتهای یزد شهرتی جهانی دارند به نحوی که نخستین قنات دنیا و طولانی ترین قنات دنیا در یزد واقع شده است.

قنات یکی ازقدیمی ترین فناوری ها در زمینه استحصال آب است که ریشه در تاریخ ایران دارد اما امروزه این تونل های حاوی آب رو به نابودی است.

کارشناس قنوات سازمان جهاد کشاورزی استان یزد در گفتگو با خبرنگار یزدآوا گفت: در استان یزد سه هزار و 79 رشته قنات وجود داشته که از این تعداد دو هزار و 630 قنات هنوز آبدهی دارند و 287 قنات نیز فقط در بعضی از ماه های سال آب دارند وبه عبارتی نیمه فعال هستند  و متاسفانه 162 قنات استان نیز خشک شده و امیدی به احیای مجدد آنان نیست.

مصطفی چمنی در خصوص دلایل عمده خشک شدن قنات ها گفت: حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق مجاز و غیر مجاز در بالا دست قنات و حریم قنات ، عدم رعایت حریم قنات در ساخت و ساز ها ، کاهش بارندگی و خشکسالی از عمده دلایل اصلی خشک شدن قنوات استان است.

وی با بیان این که مدیریت آب و خاک استان هر ساله با اختصاص بودجه برای قنوات سعی در احیاء و مرمت قنوات استان دارد افزود: مهمترین عملیات مورد نیاز جهت بازسازی کامل قنوات که هرساله با توجه به نوع نیاز هر قنات روی آن انجام می شود شامل: کول گذاری کوره ، طوقه چینی میله ها ، لایروبی، بغل بری ،  کف شکنی ، رسوب زدایی و... می باشد.

چمنی با اشاره به هزینه های مرمت و بازسازی قنوات تصریح کرد: از آن جایی که متوسط هزينه هر رشته 1000 ميليون ريال و به عبارتی به طور متوسط به ازای هر کیلومتر یک میلیون تومان می‌باشد؛ توجیه اقتصادی برای ایجاد قنات جدید وجود ندارد و هدف مدیریت آب و خاک استان حفظ وضع موجود قنوات و ادامه آبدهي آنها می باشد.

این کارشناس قنات اظهار داشت: بالا بودن تعداد قنوات در استان یکی از دلایلی است که به امر احیاء، مرمت و بازسازی قنوات اهمیت بخشیده است و از آنجایی که قنوات در گذشته حفر و احداث شده اند و امروزه به عنوان سرمایه های با ارزش و گرانبها در نزد ما به امانت می باشند، بهره برداری و نگهدَاری از آنها دارای توجیه کافی می باشد.

چمنی در خصوص مزیت استفاده از قنات گفت: خودکار بودن و عدم نیاز به انرژی از قبیل برق یا سوخت فسیلی در استحصال آب از قنوات، برقرار بودن تعادل طبیعی بین تغذیه و برداشت از سفره های آب زیر زمینی در مکانیزم برداشت آب از قنات و کاهش تبخیر به دلیل سرپوشیده بودن مسیر انتقال آب از امتیازاتی است که قنات در مقایسه با چاه از آن برخوردار می باشد.

وی تاکید کرد: احیای قنات ها برای تامین آب در دو بخش کشاورزی و شرب بسیار موثر است از این رو نگهداری از قنوات راهکار مناسبی جهت تامین آب کشاورزی و شرب خواهد بود.

چمنی با اشاره به بحران کم آبی در استان یزد گفت: با توجه به اینکه قنات هیچ نیازی به نیرو و انرژی بیرونی ندارد در پدافند های غیر عامل و در مواقع حساس بهترین گزینه برای استصحال آب می باشد و با توجه به کیفیت آب قنوات بخصوص قنات قاسم آباد قدیم می توان آب آنها را وارد چرخه مصرف شرب کرد

این کارشناس قنات در خصوص میزان مصرف آب در استان یزد گفت: میزان تخلیه آب در چاه ها ، چشمه ها و قنوات استان حدود 1 هزار و 163 میلیون متر مکعب است که 163 میلیون متر مکعب آن از آب قنوات استان است. به طور کلی سهم کشاورزی از این میزان آب 962 میلیون متر مکعب است که 20 درصد آب مصرفي بخش كشاورزي از قنوات و چشمه سارها تامين مي شود.

انتهای پیام/ق