Skip to Content

نمایش محتوا نمایش محتوا

برگی از خاطرات روزگاران دور همجوران سرو کهن؛

گُرُوم چینی و بازی های محلی چشم پیرسُک سنت ابرکوهی ها در شب های یلدا


عضو شورای فرهنگ عمومی ابرکوه گفت: مردم ابرکوه در سال های نه چندان دور سنت های جالبی در برپایی شب یلدا داشتند که می توان به آوردن هدیه برای عروس، گُرُوم چینی، پخت آش محلی و بازی های سالم کودکان مانند چشم پیرسُک اشاره کرد.

به گزارش سرو ابرکوه، شب یلدا و جشن هایی که در این شب برگزار می شود، یک سنت باستانی است از زمان های گذشته تا به امروز در میان ایرانیان مرسوم بوده است.

این شب به زمان بین غروب آفتاب از 30 آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) اطلاق می شود. ایرانیان و بسیاری از دیگر اقوام شب یلدا را جشن می گیرند، این شب در نیم کره شمالی با انقلاب زمستانی مصادف است و به همین دلیل از آن زمان به بعد طول روز بیش تر و طول شب کوتاه تر می شود.

همزمان با نزدیک شدن شب یلدا رضا ربانی عضو شورای فرهنگ ابرکوه در گفتگو با خبرنگار سرو ابرکوه از این شب طولانی و آیین های آن در شهر کهن ابرکوه اظهار کرد: در زمان های قدیم همه شب های طولانی زمستان شب یلدا بود، اما اولین شب فصل زمستان، کمی تفاوت داشت.

وی با بیان اینکه در این شب کوچک ترها در منزل بزرگ تر ها جمع می شدند بیان کرد: در شب یلدا داستان های قدیمی توسط مادربزرگ و پدربزرگ ها گفته و کتاب های قدیمی مثل شاهنامه و حافظ خوانده می شد؛ فال حافظ هم رونق داشت و باید گفت که قرائت دعا در مجالس طولانی ترین شب سال جایگاه ویژه ای داشت.

پخت آش های محلی و قرمه در شب یلدا
عضو شورای فرهنگ ابرکوه ادامه داد: ابرکوهی ها در این شب خاطره انگیز، مهمانان خود را با آش های محلی همچون آش جو، شولی و آش غوره، پذیرایی می کردند؛ پختن قرمه، با کشتن گوسفند و گوساله پرواری و دعوت همگی بر سر این سفره خاطراتی را برای کوچکترها باقی می گذاشت؛ خوردن حلوا ارده و ارده شیره نیز در این شب رواج داشت.

این محقق و نویسنده ابرکوهی افزود: آتش در اجاق ها و بخاری های دیواری همراه با پختن کدو، شلغم و چغندر به عنوان اولین خوراکی ها در شب اول چله مردم با صفای ابرکوه دیدنی بود.

ربانی به برخی از خوراکی های دیگر مردم ابرکوه در این شب پرداخت و افزود: آجیل های شب یلدای مردم ابرکوه، شامل توت خشک، انگور خشک(کشمش)، انجیر خشک، قیسی، گردو، مغز هسته زردآلو و بادام بو داده بود، تخمک شکستن از نوع آفتابگردان، هندوانه، کدو و خیار رونق خاصی داشت.

وجود انگورهای سیاه و سفید و خربزه نگهداری شده بر سر سفره یلدا
وی در ادامه توصیف سفره های رنگین شب یلدای ابرکوهی ها در روزگاران قدیم گفت: میوه هایی همچون انار ترش و شیرین زینب بخش محفل مردم ابرکوه بود اما آنچه مهم و جالب است وجود انگور سیاه و سفید، هندوانه و خربزه های محلی که در بالاخونه ، کنجی ها (انبارها) و جاهای خشک و خنک با دقت نگهداری شده و در پذیرایی استفاده می شد، جمع یلدایی مردم ابرکوه را با صفاتر کرده بود.

سنت گُرُوم چینی و پنبه ریسی در طولانی ترین شب مردم ابرکوه
محقق و نویسنده ابرکوهی به کارهای دسته جمعی مردم در این شب اشاره کرد و گفت: یکی از کارهای گروهی مردم قدیم ابرکوه در این شب، پنبه چینی یا گُرُوم چینی توسط افراد خانواده و همسایگان بود یعنی پنبه را از پوستش جدا می کردند و چرخ کن ها پنبه خالص را از دانه جدا می ساختند.

عضو سابق شورای استان یزد ادامه داد: یک کار خوب دیگر خانواده های ابرکوهی در شب یلدا دوره داشتن بود، به این معنا که امسال در این خانه مهمان بوده و سال بعد در خانه دیگری جمع می شدند و میزبانانی که وضع مالی بهتری داشتند، عدس پلو برپا می کردند.

آوردن هدیه برای عروس و داماد تا بازی های چشم پیرسُک، جو سیاه کودکان در این شب
عضو شورای فرهنگ عمومی ابرکوه، هدیه آوردن داماد برای عروس که معمولا پوشاک گرم آن زمان مانند شال، دستکش، چادر و روسری بافته شده بود را از دیگر آیین های این شب برشمرد و افزود: خانواده عروس نیز با اهداء هدیه مختصر، داماد را تکریم می کردند.

ربانی در پایان اذعان کرد: در این میان اگر شب مهتابی بود، نوجوانان و جوانان بازی های محلی مناسب فصل مانند گرگمو گله می برم، جوسیاه، گل بگو، تنگ و تیر و کارخونه، سه پایه بازی، چشم پیرسُک و .... انجام می دادند.

انتهای پیام / ک




Your Rating
Average (1 Vote)
The average rating is 5.0 stars out of 5.


شهرستان ابرکوه شهرستان ابرکوه

استان یزد استان یزد