به گزارش یزد آوا به نقل از یزد رسا، « فرهنگ» زیربنای پیشرفت واقعی ملت‌ها و حکومت‌هاست. ملتی که در زمینه فرهنگی به‌ معنای اعم، فرهیخته و پیشتاز باشد، لاجرم در دیگر زمینه‌ها نیز به توفیقاتی مثال‌زدنی دست می‌یابد و سرآمد دیگران می‌شود؛ اما چنان‌چه برآیند چشمگیری در این عرصه نداشته باشد، نمی‌توان به انتظار درخشش آن در عرصه‌های دیگر نشست.

در جمهوری اسلامی ایران اگرچه نظام تاکیدی ویژه بر اهتمام به پاسداشت و تقویت فرهنگ ناب اسلامی و انسانی داشته است اما سوگمندانه باید به این واقعیت تلخ اذعان کرد که خروجی دولت‌ها و نهادهای گوناگون در این زمینه در شأن نظام برآمده از آرمان‌های وحیانی نبوده است. شاهد مثال آن نیز، رویکردهای تامل‌برانگیز و بعضا عقب‌گردهای تاسف‌برانگیز در عرصه فرهنگ و مسائل فرهنگی است.

تلخ است اما واقعیت دارد که بر خلاف همه شعارهای پرطمطراق برخی مدعیان، فرهنگ در کشور ما و نزد بسیاری از متولیان و مسئولان در رده‌های گوناگون مظلوم بوده و است و به جای تلاش عملی برای رفع مظلومیت از آن و قراردادن قطار فرهنگی در ریل اصلی و درخور، بیش‌تر به کارهای مقطعی و شعاردرمانی بسنده می‌شود.

دراین باره می‌توان رویکرد‌ کلی و نیز عملکردهای دولت‌ کنونی و نیز دولت‌های سابق در عرصه فرهنگ و مسائل فرهنگی را شاهد گرفت. اوضاع نابسامان فرهنگ چنان است که حتی دولت قبلی علیرغم برخورداری از تحسین‌های رهبر عالی‌قدر انقلاب در زمینه برجسته‌کردن شعارهای انقلاب، در زمینه فرهنگ کارنامه موفقی از خود به جا نگذاشت و رهبر معظم انقلاب در یکی از دیدارهای مسئولان وقت دولت با ایشان، از مظلومیت فرهنگ گلایه کردند. ‌

 رهبر فرزانه انقلاب در نخستین دیدار با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی در دوران دولت یازدهم نیز تاکید کردند: «فرهنگ هویت یک ملت است. ارزش‌های فرهنگی روح و معنای حقیقی یک ملت است. همه‌چیز مترتب بر فرهنگ است. فرهنگ حاشیه و ذیلِ اقتصاد نیست، حاشیه و ذیلِ سیاست نیست، اقتصاد و سیاست حاشیه و ذیل بر فرهنگ‌اند؛ به این باید توجه کرد. نمی‌توانیم فرهنگ را از عرصه‌های دیگر منفک کنیم.» اما سوگمندانه باید به این واقعیت اذعان کرد که در دولت کنونی نیز وضعیت فرهنگ، خوشایند و در تراز انقلاب اسلامی نیست و نوع سیاست‌گذاری و عملکردهای دولت در این راستا چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای را فراروی ناظران قرار نمی‌دهد.

رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر نمایندگان مجلس هم بار دیگر با تاکید بر اهمیت مساله فرهنگ، در سخنانی دردمندانه فرمودند:«در دستگاه‌های فرهنگی -اعم از دستگاه‌های دولتی و غیر دولتی- یک نوع ولنگاری و بی‌اهتمامی در امر فرهنگ وجود دارد؛ چه در تولیدِ کالایِ فرهنگیِ مفید که کوتاهی می‌کنیم، چه در جلوگیری از تولید کالای فرهنگی مضر که کوتاهی می‌کنیم. اهمّیّت کالای فرهنگی از کالای مصرفی جسمانی کم تر نیست، بیش تر است. فرض کنید مرتّب تکرار بکنند که مثلاً فلان‌جور پفک مضر است، نخورید؛ حالا مگر ضررش چقدر است، چه‌جور ضرری است، چه میزان ضرر دارد، برای چند درصد از مردم ضرر دارد؟ این را دائماً می گویند، امّا ضرر فلان‌جور فیلم یا فلان‌جور کتاب یا فلان‌جور بازی رایانه‌ای یا امثال این ها را کسی جرات نمی کند بگوید که نبادا متّهم بشوند به این که جلوی آزادی اطّلاعات و جریان آزاد اطّلاعات را گرفته‌اند. آن هایی که اساس این حرف ها هستند، خودشان بیش تر از ما در این مسائل سخت‌گیری می کنند؛ این را باور کنید. حالا آزادترین مناطق دنیا از لحاظ اطّلاعات، مثلاً فرض کنید دولت های غربی‌اند، ازجمله آمریکا؛ از خبرهای دقیق و روشنی که از آمریکا می رسد در کنترل اطّلاعات افراد و انگشت گذاشتن روی آن چیزهایی که دستگاه روی آن ها حسّاس است، انسان واقعاً تعجّب می کند؛ ما یک‌دهم آن ها کنترل اطّلاعاتی نداریم و نمی کنیم. به مجرّد این که [در این جا] یک فیلمی را ممنوع کردند یا فرض کنید که یک جریان رایانه‌ای را مثلاً محدود کردند یا ممنوع کردند، فوراً آن ها سروصدا بلند می کنند، ما هم باورمان می‌آید؛ ما هم باور می کنیم که واقعاً کار خطایی کرده‌ایم. نه آقا، باید مراقبت کرد! وظیفه‌ ما تولید کالای فرهنگی مفید و جلوگیری از کالای فرهنگیِ مضر است. بنده در این زمینه احساس یک ولنگاری‌ای می کنم؛ باید این را شماها در نظر داشته باشید و اهمّیّت بدهید.»

به‌راستی چرا عملکرد متولیان فرهنگی به گونه‌ای است که رهبر معظم انقلاب به صراحت از «ولنگاری» در دستگاه‌های فرهنگی و بی‌اهتمامی آن‌ها به مسائل فرهنگی سخن به میان می‌آورند؟! «ولنگاری» تعبیر سنگینی است که به خوبی از عمق فاجعه حکایت می‌کند و قصور و تقصیر فراوان متصدیان عرصه فرهنگ را فریاد می‌زند. آیا این نهیب رهبری، متصدیان را به صراط مستقیم فرهنگی هدایت می‌کند؟!

برای ولنگاری فرهنگی شواهد متعددی قابل ارائه است اما به عنوان نمونه‌ای کوچک می‌توان به عملکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمینه فیلم 50کیلو آلبالو اشاره کرد؛ همان فیلمی که پس از چند روز اکران، وزیر ارشاد آن را فیلمی مفتضح خواند! و البته توضیح نداد چرا نابسامانی در این عرصه بدان حد است که فیلمی چنان مفتضح  مجوّز پخش می‌گیرد و چند روز پس از پخش سراسری، متوجه افتضاح بودن آن‌ می‌شوند!! جالب است که این فیلم در شهرهای کم‌جمعیت مذهبی چون میبد و اردکان نیز به‌رغم اعتراض‌های گسترده دلسوزان فرهنگی

نمونه‌ای دیگر از مظلومیت عرصه فرهنگ، سرودست‌شکستن بسیاری از نمایندگان مجلس برای عضویت در کمیسیون سیاست خارجه و امنیت ملی از یک سو و در مقابل، ثبت نام تنها 4 نماینده برای عضویت در کمیسیون فرهنگی مجلس از سوی دیگر است! این در حالی است که انتظار می‌رفت با توجه به اهمیت مقوله فرهنگ و نقش بی‌بدیل مجلس شورای اسلامی در تصمیم‌سازی و ارائه و بررسی طرح‌ها و لوایح فرهنگی، رقابت شدیدی برای عضویت در کمیسیون فرهنگی وجود داشته باشد.

دراین باره گفتنی‌ها فراوان است... .

نویسنده: فائزه شورکی