به گزارش آوای اقتصاد، تا به حال از خود پرسیده ایم که چرا انسان ها با امکانات و حتی تلاش های شبیه به هم پیشرفت های متفاوتی دارند؟ این مساله در امور اقتصادی و علی الخصوص رزق و روزی به وضوح قابل مشاهده است. یکی از علل مهم این تفاوت در رزق با وجود تشابه در امکانات به تاثیر عوامل معنوی بر رشد و پیشرفت های مادی باز می گردد. در قرآن کریم توسعه اقتصادی به عنوان هدف مطرح نمی شود بلکه وسیله ای برای نیل به اهداف متعالی و کمال انسانی معرفی می گردد. اینجاست که انسان بصیر می تواند در یابد عوامل توسعه و پیشرفت در این جهان فقط محدود به مادیات و امور حسی نیست؛ بلکه در پس این مادیات، امور معنوی سهم بسزایی در نوع زندگی انسان ها دارند. لذا می بینیم در روایات متعددی عوامل معنوی مثل: تقوا، انفاق، توکل، میانه روی، اطعام فقرا و... جزو امور موثر بر رزق و روزی معرفی شده اند.

در همین رابطه روایت زیبایی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده که حضرت فرمودند:

«أربعٌ تَزیدُ فی الرِّزق؛ حُسنُ الخُلق و حُسنُ الجِوار و کَفُّ الأذی و قِلَّة الضَّجر.»
«چهار چیز رزق و روزی را زیاد می کند:
۱- اخلاق خوش
۲- خوش رفتاری با همسایه
۳- آزار نرساندن به مردم
۴- بی تابی نکردن (در غم ها و مشکلات و امتحانات پیش رو).» (معدن الجواهر، ص ۳۹)
                                                                                                                  ***
سه نکته:
* دو دسته عوامل موثر بر رزق

این را نباید از یاد برد که خداوند برای دستیابی به وسعت رزق، دو دسته عوامل (مادی و معنوی) را تأثیرگذار قرار داده که هیچ یک از عوامل جایگزین دیگری نمی‌شود، مثلاً کار و تلاش، تدبیر و برنامه‌ریزی، ارزیابی و آینده نگری، نظم و انضباط، موقعیت سنجی، ملاحظه امکانات مادی، توانایی جسمانی، استعدادهای عقلانی و روانی، از اصول اولیه پیشرفت و توسعه است. اما در کنار اینها عوامل معنوی می توانند سرعت پیشرفت ما را چندین برابر نمایند.

** از دعا غافل نشویم

یکی از امور موثر دیگر بر رزق، دعاست. در هیچ امری از دعا کردن ابا نکنیم. خیال نکنیم که مثلاً برای کسب رزق و روزی فقط باید تلاش و تجارت کرد. نه، بلکه در کنار تلاش دعا هم بسیار موثر خواهد بود.

*** عتاب تند امام مجتبی (ع) به عبدالله بن جعفر

در خصوص چهارمین عامل موثر بر رزق یعنی بی تابی نکردن ذکر یک نکته ضروری است. خداوند دوست دارد بندگانش به مقام رضا دست یابند یعنی در مواجهه با مشکلات و امتحانات و ابتلائات پیش رو بی تابی نکنند و بدانند در پس پرده همه این امور دست توانا و حکیمی نهفته است که به خیر و شر بشر بیش از خود او آگاه است. در روایت است که امام مجتبی (ع) در پاسخ عبدالله بن جعفر که از چیزی گلایه داشت فرمود چگونه مومن اسم خود را مومن می گذارد در حالی که بر آنچه خدا برایش مقدر کرده (کم یا زیاد) گله دارد و آن را کوچک و حقیر می شمارد!؟

منبع: تراز