خودکشی دو دختر دانش‌آموز و نیز اقدام به خودکشی یک دختر دانشجو در روزهای اخیر بار دیگر توجه رسانه‌ها و دلسوزان استان را به این پدیده تلخ معطوف کرده است.

 دراین میان اگرچه درصد قابل توجهی از کسانی که به خودکشی اقدام کرده‌‌اند، از ساکنان «غیربومی» هستند، اما نفس وقوع چنین رخدادهایی در استان، فارغ از بومی یا غیربومی بودن مرتکبان آن، کافی است تا آژیرهای خطر را برای همگان به صدا درآورد و مسؤولان و نهادهای ذی‌ربط و خانواده‌ها را به سوی چاره‌اندیشی عمیق‌تر سوق دهد.

 برای مقابله با «گسترش» میل به خودکشی درمیان دانش‌آموزان و دانشجویان  و در مرحله بعد، «مهار»آن، افزون بر برخی اقدامات فوری و زودبازده، می‌توان و باید راهکارهایی عملی و عینی‌تر را مدنظر قرار داد؛ راهکارهایی که  در نخستین گام، از نهاد خانواده آغاز می‌شود و در مراحل بعدی، نهادهای مدرسه و دانشگاه و ... را نیز در بر می‌گیرد.

نهاد خانواده به عنوان مهد شکل‌گیری شخصیت آحاد جامعه، نقشی بی‌بدیل در «شکل‌دهی» و «استحکام» شخصیت آن‌ها دارد. اگر والدین بتوانند با تربیت صحیح و هوشمندانه در محیط خانواده، فرزندان خویش را با واقعیت‌های زندگی آشنا سازند و به آن‌ها  تفهیم کنند که زندگی آمیخته‌ای از «خوشی‌ها و ناخوشی‌ها»ست،  جگرگوشه‌های خود را از فروافتادن در باتلاق افسردگی و انفعال در برابر مصائب و ناملایمات زندگی و درنهایت پایان دادن به زندگی، به میزان قابل توجهی مصونیت می‌بخشند.

بخش قابل توجهی از کسانی که به خودکشی دست می‌زنند، از رابطه‌ای صمیمانه با اعضای خانواده برخوردار نیستند و در نتیجه هنگام تشدید ناملایمات زندگی، چون شخص مورداعتمادی  برای درددل و استعانت نمی‌یابند، لاجرم تلخ‌ترین راه را برای تشفی فشارهای روحی خویش برمی‌گزینند؛ در حالی که اگر پدران و مادران به‌سان دوستانی صمیمی در کنار فرزندان خود باشند و در کنار فضای محبت‌آمیز ، «سنگ صبور» آن‌ها باشند، میزان رویکرد به این پدیده شوم  فوق‌العاده کاهش خواهد یافت.

درمراحل بعدی، مدرسه و دانشگاه می‌توانند نقشی بی‌بدیل درجهت‌دهی و تحکیم شخصیت و بنیان‌های فکری افراد ذی‌ربط ایفا کنند. اگر رابطه بین دبیران مدارس و اساتید دانشگاه با متعلمان، چنان صمیمانه و مبتنی بر اعتماد و رازداری  باشد که دانش‌آموز یا دانشجوی درگیر با مشکلات و خسته از ناملایمات، بتواند دغدغه‌ها و مشکلات خود را با اطمینان کامل به «دلسوزی و رازداری» با ‌آن‌ها در میان گذارد و چاره‌جویی کند، دیواری بلند در برابر میل به این بلیه برافراشته خواهد شد.

چه نیکوست درمدارس و دانشگاه‌ها به صورت برنامه‌ریزی شده، «مهارت‌های زندگی» برگرفته از «تعالیم دینی» را بر اساس متدهای موفق آموزشی و روانشناسی به دانش‌آموزان ودانش‌جویان تعلیم دهند و به آنان بباورانند که به مصداق «لقد خلقنا الانسان فی کبد»، زندگی آدمی آمیخته به خوشی‌‌ها و ناخوشی‌هاست و در برابر مشکلات باید چون کوهی استوار ایستاد و موانع بالندگی و میل به زندگی را با ابزار خردورزی و تعقل و توکل، از میان برداشت.

رسانه ملی به عنوان فراگیرترین رسانه می‌تواند با بهره‌گیری از اسلوب‌های القاء غیرمستقیم پیام و در چارچوب برنامه‌هایی آموزنده، فرهنگ چگونگی حل مشکلات شخصی و خانوادگی را ترویج کند و به سهم خود، ‌زمینه ارتقاء آستانه تحمل افراد جامعه را فراهم آورد؛ چه‌ این‌که بسیاری از دست‌یازیدن‌ها به خودکشی، پیامد قهری بیگانه بودن با مهارت‌های زندگی و پایین بودن آستانه تحمل افراد در برابر معضلات گوناگون است.

 از سوی دیگر، کنترل هوشمندانه صداوسیما بر برخی برنامه‌ها و تولیداتی که ناخواسته ممکن است غیرمستقیم و بسیار خفیف موجب تحریک و کنجکاوی منفی مخاطب-به‌ویژه نسل نوجوان و جوان- به سوی خودکشی  شود، ضرورت دارد.  متاسفانه این روزها برخی رسانه‌های مکتوب و مجازی نیز با صرف انعکاس پرآب و تاب اخبار داغی از جنس خودکشی، بدون هرگونه تحلیل دقیق و موشکافی دلسوزانه و بازدارنده، ناخواسته موجب قبح‌شکنی نسبی از این پدیده شوم می‌شوند و می‌توانند به صورت بسیارنامرئی و خزنده، اسباب افزایش این معضل-هرچند به میزان بسیاراندک- را موجب شوند.

امید آن‌که مسئولان ذی‌ربط و همه نهادهای مرتبط، برای مقابله با پدیده تاسف‌بار خودکشی، تدابیری کاربردی و غیرشعاری‌ بیندیشند و این نکته را همواره مدنظر داشته باشند که قبح این «گناه کبیره» چنان است که حتی ارتکاب یک مورد از آن نیز شایسته تاسف و تالم است.

منبع: یزد رسا