مجموعه امیرچخماق؛ میدانی گم شده در تاریخ شهر یزد
به گزارش یزد آوا، مسجد امیر چخماق در مجموعه امیرچخماق یزد است که شامل بازار، تکیه، مسجد و دو آبانبار که قدمتشان به دوره تیموریان (قرن ۹ هجری) برمی گردد. این مجموعه از آثار قرن نهم هجری است که امیر جلالالدین چخماق از سرداران و امرای شاهرخ تیموری هنگامی که به حکومیت یزد رسید با همکاری همسر خود ستی فاطمه خاتون برای آبادانی، شهر آن را بنا کرد.
بانیان در شمال مسجد، میدانی ایجاد کردند که هم اکنون پابرجاست و مرکز شهر یزد است. این میدان در عصر صفوی هم به همین نام شهرت داشت. در زمان شاه عباس برخی از این آثار احیاء شده است، از جمله چهار سوقی بر روی کاروانسرا ساخته شده است. اوایل قرن سیزدهم هجری میدان جلوی مسجد و سردر بازار تبدیل به حسینیه شده است. البته آنچه مسلم است در آن زمان، این مکان نقش حسینیه را نداشته، چون ساخت چنین فضاهایی از زمان صفویه به بعد در ایران رواج پیدا کرده است
بعدها بر سر در بازار بنای زیبا و بلندی به اسلوب بناهای موجود در تکیـههای یزد سـاخته شد. این بنـای عظیـم یکی از معـرفهای شهر یزد است و هنگـامی که میگوینـد «میرچخماق» مرادشان همین بناست در حالی که از آثر امیر چخماق نیست. مسجد امیر چخماق در تاریخ یزد به نام مسجد جامع نو نیز خوانده شده است.
مسجد امیچخماق در دوره صفویه به همت امیر جلال الدین چخماق شامی حاکم یزد از امراء و سرداران و مقرب درگاه شاهرخ و زن او ستی (بی بی) فاطمه خاتون احداث شده است. این مسجد در سال ۸۴۱ هـ. ق به پایان رسید و از حیث زیبایی، وسعت، اهمیت و اعتبار بعد از مسجد جامع شهر قرار دارد در توصیف این مسجد باید گفت که در کریاس (ساختمان جلوی درب وروردی) مسجد به میدان میر چخماق باز میشود، سنگی نصب گردیده که بر آن متن وقفنامهای به خط نسخ نقر شده است. در طرف راهروی شمالی که از درب کریاس به صحن وارد میشود، شبکههایی ظریف از کاشیهای معرق در پنجرهها نصب شدهاند. قسمتی از سردر صفحه ایوان کاشیکاری معرق شده است و جرزهای آن آجری رنگ میباشد.
دور خارجی گنبد و بر کمربند آن عبارت «السلطان ظل الله….» به کوفی بنایی تکرارشده است. محراب صحنه اصلی از کاشی معرق است با ساختمانی مقرنس کاری که در وسط آن سنگ مرمر بسیار خوشتراشی به اندازه ۱/۱۵ در ۳/۳۸ متر نصب شده است؛ و در وسط منقرص کاری یک گل مربع به اندازه ۵۴ * ۹۵ سانتیمتر نصب است و در دست چپ ایران، یک سنگ مرمر به اندازه ۲۸ * ۳۰ سانتیمتر نصب شده است. سر در شرقی مسجد دارای کتیبهای از کاشی معرق به خط ثلث محمد الحکیم است. گنبد مسجد خمیده و ترکدار است با کاشی سبز رنگ کاشی شده و پیرامون آن نیز کتیبه ای به خط کوفی قرار دارد.
مطالب مرتبط:
- پلیس راهور مجوز اعمال قانون در محوطه امیرچخماق را ندارد
- مجموعه امیرچخماق یزد با مدیریت واحد ساماندهی میشود
- مجموعه امیرچخماق بیشترین بازدید گردشگری را به خود اختصاص داد/ اسکان بیش از 800 هزار مسافری نوروزی در یزد
- مجموعه امیرچخماق؛ میدانی گم شده در تاریخ شهر یزد
- مسجد جامع کبیر یزد؛ مسجدی با بلندترین مناره های جهان
گفتگو
| |
| |
| |
| |
|