معاون محیط طبیعی اداره کل محیط ‌زیست استان یزد در گفتگو با خبرنگار یزد آوا، گفت: مناطق چهارگانه یزد که قانونمند هستند و مدیریت آنها در چارچوب قانون‌های نسبتاً خوبی است شامل  چهار منطقه حفاظت‌شده، دو پناهگاه حیات وحش،  یک پارک ملی  و یک اثر طبیعی ملی است که این مناطق اکوسیستم‌های متنوعی از مناطق کویری و بیابانی تا جنگل‌های بکر زاگرسی که همان جنگل باغ  شادی شهرستان خاتم هست را پوشش می‌دهند.

حسن اکبری افزود: این تنوع خوب از نظر رویش اکوسیستم و شکل زیستگاه در مناطق چهارگانه منجر به پیدایش گونه‌های متفاوتی شده و گونه‌های برجسته‌ای مانند کل و بز، قوچ، آهو و جبیر  و گونه‌های در معرض خطر مثل یوزپلنگ، گورخر، پلنگ، شاه روباه و ... در این مناطق وجود دارند.

وی با اشاره به تهدیداتی که برای مناطق حفاظت شده وجود دارد، افزود: برای تشریح این موضوع باید به سابقه انتخاب این مناطق برگشت، برای انتخاب مناطق حفاظت شده دو دستگاه منابع طبیعی و صنعت معدن تجارت باید اعلام نظر کنند که معمولا از طرف این دو دستگاه در سطح استان و یا در سطح وزارتخانه برای ارتقای سطح مناطق و انتخاب منطقه موضع‌گیری منفی داریم.

مخالفت دو دستگاه منابع طبیعی و صنعت معدن با ارتقای سطح مناطق زیست محیطی

اکبری ادامه داد: به عنوان نمونه شیرکوه یکی از بهترین اکوسیستم های استان هست و بالاترین تنوع گیاهی را دارد و حفظ آن از نظر تامین حیات شهرهای اطراف آن از جمله یزد مهریز و تفت بسیار اهمیت دارد و علیرغم اینکه تقریبا اولین منطقه‌ای بود که مورد توجه محیط زیست قرار گرفت و قبل از انقلاب از اولایل دهه 50 در آنجا پایگاه حفاطت شده داشتیم اما هنوز نتوانستیم آن را به عنوان منطقه حفاظت شده انتخاب و به عنوان مناطق چهار گانه تحت مدیریت داشته باشیم و حضور محیط زیست صرفا برای پیشگیری از شکار غیر مجاز است.

وی تصریح کرد: پس از سال‌ها پیگیری و رایزنی در استان موافقت دو دستگاه منابع طبیعی و صنعت معدن تجارت را برای ارتقای سطح شیرکوه گرفتیم اما در سطح ملی وزارت صنعت معدن و تجارت با ارتقای سطح این منطقه مخالفت کرد؛ برخی مناطق دیگر مانند آریز بافق که بهترین زیستگاه یوز بود و مرور میبد و ... نیز از مناطق ارزشمندی هستند که موفق به ارتقای آنها نشدیم و تنها به عنوان مناطق شکار ممنوع شناخته می‌شوند.

معاون محیط طبیعی اداره کل محیط ‌زیست استان عنوان کرد: قدم اول در حفظ تنوع زیستی استان این است که بتوانیم مناطق کافی که نماینده خوبی از طبیعت استان باشند، داشته باشیم اما با وجود اینکه این مناطق را انتخاب کردیم نتوانستیم آنها را ارتقا دهیم.

وی با بیان اینکه برای تحت حفاظت قرار دادن بخش کافی از طبیعت استان باید بین دستگاه‌ها همگرایی وجود داشته باشد، گفت: بخش قابل توجهی از تنوع زیستی استان خارج از مناطق چهارگانه و در معرض آسیب هستند و از آنجا که تحت حفاظت محیط زیست نیست نمی‌توان در آنجا قوانین کافی اعمال و از فرسایش تنوع زیستی و از بین رفتن آنها پیشگیری کرد.

اکبری با بیان اینکه برخی از مشکلاتی که مناطق حفاظت شده را تهدید می‌کند پدیده طبیعی است، ادامه داد: خشکسالی پدیده طبیعی است اما فعالیت‌های انسانی از جمله برداشت بی رویه از سفره‌ها، اثرات آن را تشدید کرده و تداوم دوره‌های خشکسالی باعث شده که در مناطق با خشکی و از بین رفتن پوشش گیاهی مواجه شویم که  موجب می‌شود حیات وحش در معرض انواع تهدیدات قرار گیرند یا مهاجرت می‌کنند و از منطقه خارج می‌شوند یا در همان جا با مشکل کم غذایی و کم آبی مواجه می‌شوند.

نگرانی از مصوبه مجلس در خصوص واگذاری معادن در مناطق حفاظت شده / توسعه معادن؛ بزرگترین چالش طبیعت استان یزد

وی مصوبه اخیر مجلس در خصوص واگذاری معادن را بسیار نگران کننده دانست و گفت: طبق این مصوبه به کمیسیونی متشکل از  دستگا‌ه‌هایی از جمله صنعت معدن، استانداری، خانه معدن، نظام مهندسی معدن، جهاد کشاورزی و ... اجازه می‌دهد تا اگر محیط زیست در منطقه‌ای با احداث معدن مخالفت کرد، این کمیسیون در این خصوص تصمیم‌گیری کند که متاسفانه اخیرا یک معدن از این طریق در استان واگذار شد که بسیار خطرناک است.

اکبری با بیان اینکه بزرگترین چالش طبیعت فلات مرکزی ایران مخصوصا استان یزد توسعه معادن است، ادامه داد: در کل طبیعت استان پدیده معدن کاری با ماهیت تخریبی وجود داشته که بسیاری  از آنها معادن کوچکی بودند که شاید با احداث جاده های دسترسی طولانی و دلایل متعدد دیگر به این نتیجه رسیدند که اقتصادی نیستند و نتوانستند جای پای خود را باز کنند و تعطیل شدند و اثر تخریبی آنها به صورت زخمی به تن طبیعت مانده است.

وی افزود: معادن منشا بسیاری از فرسایش‌ها،  گرد و غبارها،  از بین رفتن پوشش گیاهی و بر هم خوردن طبیعت است و معدن‌کاری در سطح گسترده ما را به شدت به سمت بیابانی شدن پیش می‌برد که همان پایان حیات است.

معاون محیط طبیعی اداره کل محیط ‌زیست گفت: تنها در 8 درصد از خاک استان که مناطق چهارگانه محسوب می‌شوند معدنی واگذار نشده بود که البته معادن بزرگی چون چادرملو و سرب و روی داخل این مناطق هستند اما به دلیل سابقه قبلی و استراتژیک بودن قانون به آنها اجازه برداشت داده بود اما اینکه معاون کوچک و غیر استراتژیک و یا حتی مهم و در مناطق حساس محیط زیست درخواست شوند و بعد از مخالفت طرف محیط زیست برای تصمص گیری در خصوص واگذاری وارد کمیسیون شوند یک فاجعه است و موجب از بین رفتن همین 8 درصد خاک خواهد شد.

اکبری تصریح کرد: زمانی که منطقه حفاظت شده‌ای به چندین معدن واگذار شود دیگر جایی برای حیات وحش نمی‌ماند شاید برخی از گونه‌ها در کنار معادن بتوانند زندگی کنند،  اما بسیاری از گونه‌های جانوری نمی‌توانند با معدن کنار بیایند اغلب گوشتخواران، گربه سانان؛ انواع گونه‌های در معرض خطر مانند پلنگ، کاراکاس، گربه شنی و ...  جانورانی هستند که با حضور انسان و رفت و آمد معدنی و تخریب‌هایی که به جای می‌گذارند دچار مشکل می‌شوند و موجب می‌شود محل زندگی خود را ترک کنند.

وی گفت: متاسفانه اخیرا موردی در یزد داشتیم که از طریق کمیسیون، معدن در مناطق حفاظت شده واگذار شده است و امیدواریم این قضیه ادامه پیدا نکند و تغییری در این مصوبه مجلس که تصمیم‌گیری در مورد واگذاری معادن به کمیسیون متشکل از برخی دستگاه‌ها واگذار شده ا ایجاد شود و از واگذاری معادن در مناطق حفاظت شده جلوگیری شود.

نبود تفکر زیست محیطی در طراحی جاده‌ها/ تلف شدن سالانه بیش از سه هزار موجود زنده در جاده‌های استان یزد

اکبری جاده‌ها را عامل دیگری در تهدید حیات وحش عنوان کرد و گفت: جاده‌ها عامل بسیار تاثیرگذاری بر جمعیت حیات وحش هستند و متاسفانه هر سال تلفات جاده‌ای قابل توجهی را داریم و هر سال با افزایش میزان جاده‌ها و کیفیت آنها و در نتیجه افزایش سرعت رانندگان در این جاده‌ها تلفات حیات وحش رو به افزایش است.

وی با بیان اینکه متاسفانه هنوز در طراحی و ساخت جاده‌ها نگاه زیست محیطی وجود ندارد، افزود: تا زمانی که مهندس عمران و مهندس راهسازی، طراح، پیمانکار و ... به تفکر زیست محیطی که موجب کاهش تلفات جاده‌ای حیات وحش است، توجه نکنند فعالیت و تلاش محیط زیست هم فایده ندارد، طراحی و اجرای جاده باید به گونه‌ای باشد که حداقل تاثیر را بر طبیعت داشته باشد.

اکبری افزود: برای جاده‌هایی که از مناطق حفاظت شده عبور می‌کنند این حساسیت افزایش می‌یابد و دراستان جاده‌هایی مانند یزد-طبس، جاده اختصاصی چادرملو، جاده ترانزیت یزد بندرعباس و جاده مهریز تنگ چنار جاده‌هایی هستند که از مناطق حفاظت شده عبور می‌کنند و افزایش میزان جاده‌ها و کیفیت آنها رابطه مستقیمی با افزایش تلفات جاده‌ای داشته است.

معاون محیط زیست استان تصریح کرد: جاده‌ها در همه طبیعت استان بدون استثنا تلفات حیات وحش را به دنبال داشتند اما چنانچه در طراحی جاده مقداری تفکر زیست محیطی و اصول حفظ طبیعت به کار گرفته شود و آگاهی مردم نیز افزایش پیدا کند قاعدتا تلفات جاده‌ای کاهش پیدا می‌کند.

وی تجزیه زیستگاه‌ها، کم شدن رفت و آمد حیات وحش و ... را از دیگر اثرات جاده‌ها بر محیط زیست عنوان کرد و ادامه داد: آمار ثبت شده‌ای در خصوص تلفات جاده‌ای حیات وحش وجود ندارد اما تقریبا در سال بیش از سه هزار موجود زنده در جاده‌های استان از پرنده کوچک، مار، لاک پشت تا پلنگ که گونه‌های ارزشمندی هستند تلف می‌شوند.

وی یادآور شد: در دهه 80 فقط 6  قلاده پلنگ در جاده مهریز انار واقع در منطقه کالمند بهادران تلف شدند که عدد بسیار بالایی است و آنچه اهمیت دارد این است که  از همه گونه‌های مختلف جانوری به دلیل افزایش جاده‌ها و کیفیت آنها تلفات داشتیم.

اکبری گفت: دیگر تهدیداتی که برای مناطق حفاظت شده وجود دارد تا حدودی قابل حل هستند، چرای دام پدیده‌ای هست که به طور کلی در حیات وحش و مناطق حفاطت شده تاثیرگذار است و در یزد مدیریت شده و مشکلات آن کمتر است و شکار غیرمجاز نیز با تغییر رویه شکارچیان در استان تا حدود قابل توجهی حداقل در مناطق چهارگانه مدیریت شده است و بیشتر در مناطق آزاد شکار غیر مجاز داریم  و در قالب مشارکت مردمی باید در آینده مدیریت شود.

انتهای پیام/