احسان عابدی در گفتگو با خبرنگار یزد آوا، با اشاره به آمار اعلام شده در خصوص سرانه مطالعه گفت: هر چند وقت یکبار شاهد هستیم که آمار سرانه مطالعه در کشور ما اعلام می‌شود، آخرین بار در سال 91 پایشی از سوی شورای فرهنگی عمومی انجام‌شده بود و آمارهایی اعلام شد که بسیار محل بحث قرار گرفت و اخیراً نیز سازمان مرکز آمار ایران آماری اعلام کرده و آمار جدیدی از مطالعه ایرانی‌ها ارائه داده است.

وی عنوان کرد: کتابخوانی یک رفتار فرهنگی و معرفتی است و سنجش کمّی رفتاری مانند کتابخوانی یا حتی دیگر رفتارهای فرهنگی نمی‌تواند نتیجه واقعی را به ما بدهد و نمی‌توان آنها را با مقیاس‌های کمّی سنجید، از طرف دیگر اینکه چگونه می‌توان این رفتارها را مورد سنجش کیفی قرار دارد نیز جای بحث دارد و حتی سنجش‌های کیفی که در خصوص وضعیت کتابخوانی انجم می‌شود سلیقه‌ای و براساس رویکردهای مختلف فکری است.

کارشناس منابع اداره کل نهاد کتابخانه‌های عمومی استان یزد گفت: در تمام پژوهش‌هایی که در خصوص سرانه مطالعه در کشور انجام شده ملاک ثابت و مشخصی وجود ندارد؛ آمارگیری سال 91 با ملاک‌ها و رویکردهایی مشخصی انجام شده بود و آمارگیری مرکز آمار نیز با ملاک‌هایی انجام‌گرفته است که متفاوت از ملاک‌های قبلی است و از این جهت نمی‌توان این آمار ر با یکدیگر مقایسه کرد.

نبود ملاک ثابت، نشان از واقعی نبودن سرانه اعلام شده در مطالعه است

عابدی با بیان اینکه به دلیل معیار قرار گرفتن ملاک‌های متفاوت در آمارگیری، نمی‌تواند سرانه اعلام شده در مطالعه دقیق و واقعی باشد، افزود: در آمار اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران حدود 53 میلیون نفر جامعه هدف بوده است که 30 میلیون نفر مطالعه داشتند و مابقی اصلاً مطالعه‌ای نداشتند و بر این اساس این آمار نمی‌تواند به صورت دقیق وضعیت مطالعه و سرانه را مشخص کند.

وی ادامه داد: در پژوهش‌های انجام شده قرآن و ادعیه را به آمار اضافه کرده‌اند و در بخش دیگری مطالعه قرآن و ادعیه حذف شده است و این موضوع جای بحث دارد که آیا خواندن ادعیه جزء مطالعه محسوب می‌شود یا خیر یا اینکه خواندن روزنامه تفکیک شده است و این موارد نشان می‌دهد که آمار اعلام شده نمی‌تواند نگاه دقیقی به سرانه مطالعه به ما بدهد.

با وجود رسانه‌های مختلف، اعلام سرانه مطالعه جای بحث دارد

این فعال حوزه کتاب عنوان کرد: قبلاً کتاب تنها رسانه‌ بود و حرف اول را می‌زد و یا بعد از تلویزیون به عنوان رسانه دوم مطرح بود اما در این وضعیت کنونی و با گسترش فضای مجازی، رسانه‌های مختلفی وجود دارد و کتاب به عنوان یکی از رسانه‌ها مطرح هست و مردم برای افزایش اطلاعات و دانش خود به سراغ مطالعه کتاب نمی‌روند بلکه به مطالعه در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی می‌پردازند که اینها نیز جای بحث دارد که آیا این موارد را می‌توان جزء مطالعه محسوب کرد یا خیر.

عابدی افزود: پایش قبلی که در سال 91 در خصوص سرانه مطالعه انجام شده بود یزد در میانه جدول قرار گرفته بود اما در آمارگیری مرکز آمار ایران، یزد در سرانه مطالعه کتاب جایگاه سوم را کسب کرده است و این نشان می‌دهد که ملاک‌ها یکسان نبوده است و هر کسی با رویکرد خود آمارگیری را انجام و نتیجه را اعلام کرده است.

آمار پایین مطالعه رسانه‌ها ومطبوعات در یزد

وی در خصوص وضعیت کتابخوانی در یزد تصریح کرد: در یزد نیز مانند دیگر نقاط کشور، با مشکل کتاب نخوانی مواجه هستیم به خصوص مشخصاً مطالعه رسانه‌ها و روزنامه‌ها در یزد پایین است و اهالی رسانه یزد نیز بر آن اذعان دارند و وضعیت انتشار و تیراژ مطبوعات محلی و حتی سراسری در استان نیز آمار پایین مطالعه روزنامه و رسانه را نشان می‌دهد.

این فعال رسانه‌ای عنوان کرد: آمار و ارقامی که برای سرانه مطالعه اعلام می‌شود نمی‌تواند تأثیری در افزایش میزان مطالعه داشته باشد و باید همت جمعی در ترغیب مردم به کتاب و کتابخوانی انجام شود و رویکردی که به نظر موفقیت‌آمیز می‌آید این است که مطالعه و تشویق به کتابخوانی را باید از سن کودکی آغاز کرد.

عابدی با بیان اینکه تشویق کودکان به کتابخوانی و علاقمند کردن آنها در این زمینه چند سالی است که مورد توجه نهاد کتابخانه‌های عمومی قرار گرفته است، افزود: بخش‌های کودک در زمینه کتابخوانی به فعالیت نهاد کتابخانه‌ها اضافه شده است و برنامه‌هایی نیز کتابدارهای کتابخانه‌های عمومی برای مخاطبان کودک انجام می‌دهند که گسترده شده و توانسته تأثیراتی را نیز به همراه داشته باشد.

تشویق به مطالعه از سن کودکی بهترین راه برای ترغیب به کتابخوانی

وی با تأکید بر اینکه تشویق به مطالعه از سطح کودکی و نوجوانی بهترین اقدام برای ترغیب مردم به کتابخوانی است، تصریح کرد: در این زمینه نباید به وزارت ارشاد و نهاد کتابخانه‌های عمویم بسنده کرد بلکه بسیاری از دستگاه‌ها در این زمینه دخیل هستند از جمله رسانه‌های جمعی که می‌توانند بسیار مؤثر باشند و تبلیغات شهری و محیطی نیز از دیگر مواردی است که می‌تواند از سوی شهرداری بر افزایش مطالعه تأثیر داشته باشد.

کارشناس منابع اداره کل نهاد کتابخانه‌های عمومی استان یزد افزود: باید دانایی در جامعه ما اولویت قرار گیرد ولی متأسفانه سیستم آموزشی ما سیستم دانایی محور نیست و حفظی محور است و فرد از اطلاعاتی که در دوران تحصیل خود کسب می‌کند تنها مدرک می‌گیرد و نمی‌تواند از آن استفاده کند و باید برای کسب درآمد بدون استفاده از اطلاعات کسب شده به دنبال شغلی برای کسب درآمد باشد. بنابراین اصلاح نظام آموزشی ما می‌تواند در ترغیب دانش آموزان از همان کودکی به کتاب و کتابخوانی تأثیر زیادی داشته باشند.

انتهای پیام/