به گزارش سرو ابرکوه، از زمانی که بحران آب در یزد جدی‌ شد و خشکسالی کمر بسیاری از کشاورزان در مناطقی از جمله مهریز، بافق، بهاباد و خاتم را شکست، اغلب درختان کف‌بر شدند و گیاهان پرسود کم‌آب‌خواه نظیر پسته و زعفران جایگزین آن شدند.

کشت زعفران در استان یزد چند سالی به شکل محدود انجام شد اما کشاورزان قانع و زحمتکش یزد از آنجا که می‌دیدند زعفران زحمت و خطرپذیری کمتری نسبت به سایر محصولات کشاورزی دارد، کشت این گیاه رفته رفته رونق گرفت به نحوی که اکنون برخی شهرستان‌های استان نظیر بهاباد و بافق، قطب تولید زعفران در کشور به شمار می‌روند.

زعفران بهاباد به لحاظ کیفیت رتبه نخست کشور را دارد

گرچه خراسان جنوبی و خراسان رضوی شهرت ویژه‌ای در زمینه کشت زعفران نه تنها در سطح ملی بلکه در سطح بین‌المللی دارند اما زعفران بهاباد از لحاظ کیفیت به زعفران این دو استان طعنه می‌زند و کارشناسان امر معتقدند که خراسان رضوی و خراسان جنوبی به‌ لحاظ کمیت رتبه نخست کشور را دارند و زعفران بهاباد به لحاظ کیفیت رتبه اول کشور را از آن خود کرده‌اند.

مهر نوشت: کشاورزان بهابادی یکی از مشتریان اصلی خود را بازاریان مشهد و برخی کشاورزان خراسان رضوی معرفی می‌کردند و در گزارش‌های قبلی مهر اعلام کرده بودند که به دلیل ضعف صنعت بسته‌بندی زعفران، این دو استان که از صنعت بسته‌بندی برخوردارند، زعفران بهاباد را خریداری کرده و با زعفران خود مخلوط می‌کنند و به اسم زعفران خراسان به فروش می‌رسانند.

کیفیت خوب زعفران بهاباد سبب شده تا کشاورزان یا مدیران صنایع بسته‌بندی این محصول، اصلی‌ترین مشتری زعفران‌کاران بهابادی باشند.

پای دلالان به مزارع کشت زعفران باز شد

زعفران‌کاران بهاباد و بافق به فروش محصول خود به خریداران خراسانی خود راضی بودند اما امسال پای دلالان به مزارع کشت زعفران باز شده و زحمت کشاورزان را با پول‌های بادآورده خود به باد می‌دهند.

یکی از زعفران‌کاران بهابادی در این زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در هنگام برداشت محصول و پس از خشک شدن زعفران‌ها که اغلب به روش سنتی انجام می‌شود، اگر نیاز فوری به پول نداشته باشیم، آنها را در کیسه‌های کوچک مشمایی بسته‌بندی کرده و به صورت خانگی می‌فروشیم.

مرتضی حاتمی بهابادی عنوان کرد: عمده مشتریان ما دوستان و آشنایان از یزد و تهران و ... هستند و زعفران خود را با سفارش‌های خانگی به فروش می‌رسانیم.

اغلب زعفران‌کاران بهابادی محصول خود را خانگی می‌فروشند

وی افزود: اغلب مشتریان نیز مشتریان هر ساله‌اند که به واسطه کیفیت خوب زعفران بهاباد، پای ثابت خرید محصولاتمان هستند و هر سال به‌جز خود برای خواهر و برادر و اقوامشان نیز سفارش می‌دهند.

حاتمی بهابادی گفت: قسمت عمده زعفران‌ ما به این شکل به فروش می‌رود و بقیه آن نیز به صورت فله‌ای به فروشگاه‌هایی در مشهد فروخته می‌شود که البته میزان آن زیاد نیست.

وی تصریح کرد: اما اگر در زمان برداشت و پس از خشک شدن محصول، نیاز سریع‌ و فوری به پول داشته باشیم، ناچاریم آنها را یک‌جا به خریدارانی که اغلب سر زمین‌های کشاورزی می‌آیند و پیشنهاد خرید محصول را می‌دهند، بفروشیم. اگر در زمان برداشت و پس از خشک شدن محصول، نیاز سریع‌ و فوری به پول داشته باشیم، ناچاریم آنها را یک‌جا به خریدارانی که اغلب سر زمین‌های کشاورزی می‌آیند و پیشنهاد خرید محصول را می‌دهند، بفروشیم

حاتمی بهابادی اظهار داشت: ما به قیمتی که می‌فروشیم قانع و راضی و همواره شاکر خدا هستیم اما وقتی می‌شنویم دلالان، زعفران ما را با چه قیمت‌هایی می‌فروشند، خستگی به تنمان می‌ماند.

یکی دیگر از زعفران‌کاران بهابادی در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: سال گذشته از مزرعه خود حدود سه کیلوگرم زعفران برداشت کردم که هر کیلو را به قیمت پنج میلیون تومان به فروش رساندم.

محمد امینی‌زاده عنوان کرد: امسال ناچار شدم محصول خود را به دلال بفروشم که دلال بابت هر کیلو پنج میلیون و ۲۰۰ هزار تومان پرداخت کرد اما به واسطه یکی از آشنایان خود در بازار مشهد، شنیدم که همین دلال، زعفران خریداری شده از مزرعه من را به قیمت هر کیلو ۶ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان فروخته است.

زعفران گاهی بین چهار تا پنج دلال می‌چرخد تا به دست مصرف‌کننده برسد

وی یادآور شد: گاهی زعفرانی که از کشاورز خریداری می‌شود، چند دست بین دلالان می‌گردد و هر کدام از آنها با مبلغی اضافه‌تر از خرید خود، زعفران را به دلال دیگری می‌فروشند و گاه به چشم می‌بینیم که زعفران مزرعه ما تا به دست مصرف‌کننده برسد، بدون احتساب فروشگاه، چهار تا پنج دست بین دلالان می‌گردد.

امینی‌زاده عنوان کرد: فروش خانگی برای ما برکت بیشتری دارد اما زما‌بر است و گاه فروش آن تا اردیبهشت‌ و خردادماه هم طول می‌کشد اما از آنجا که می‌دانیم حاصل زحمت ما مستقیم به دست مصرف‌کننده می‌رسد، راضی و خوشحالیم اما دلالان اگرچه نیاز ما را به صورت مقطعی رفع می‌کنند، اما وقتی می‌بینیم حاصل زحمت ما بدون هیچ تلاش خاصی به جیب دیگران می‌رود، غصه‌دار و بی‌انگیزه می‌شویم.

وی افزود: ۲۱ سال است کشاورزی می‌کنم و چه آن زمان که محصول به و زردآلو داشتم و چه اکنون که زعفران می‌کارم، حضور دلالان را در خرید و فروش محصولات کشاورزی بسیار پررنگ دیده‌ام و انگار کشاورز عادت کرده که حاصل دسترنجش به جیب دیگری برود.

وجود بازارهای کاذب، قیمت زعفران را به نفع دلال افزایش می‌دهد

گاه وجود بازارهای کاذب زعفران نیز، قیمت این محصول را به نفع دلالان بالا و بالاتر می‌برد تا جایی که قیمت عرضه زعفران در بازار به راحتی دو تا ۲.۵ برابر قیمتی می‌شود که از کشاورز خریداری شده است.

از آنجا که استان یزد هر سال در تولید محصول زعفران پیشرفت می‌کند و هر سال سطح زیرکشت این محصول افزایش پیدا می‌کند، شایسته است مسئولان امر با هم‌اندیشی با کشاورزان به فکر چاره‌‌ای برای حل مسائل آنها باشند تا چند دلال به واسطه سرمایه‌ای که از همین خرید و فروش‌ها به جیب زده‌اند، دسترنج کشاورزان را به نفع خود مصادره نکنند.

این روند در صورت ادامه، به طور قطع انگیزه کشاورزان را برای ادامه کار سلب می‌کند و همانگونه که اکنون بسیاری از کشاورزان بهاباد، خاتم و ... زندگی خود را در این مناطق رها کرده و به کارگری در کارخانه‌های یزد رضایت داده‌اند، زعفران‌کاران نیز به تدریج انگیزه کار را از دست می‌دهند.

کشت زعفران در ۴۲۰ هکتار از اراضی استان یزد

امسال در استان یزد، ۴۲۰ هکتار از اراضی کشاورزی زیرکشت زعفران رفت و به گفته رئیس جهاد کشاورزی استان یزد هزار و ۶۵۰ کیلو محصول از این میزان سطح زیرکشت برداشت شد.

سیدجمال سجادی‌پور در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در هر هکتار زمین، به طور متوسط پنج کیلوگرم زعفران برداشت می‌شود و شهرستان‌های بهاباد با ۲۶۵ هکتار، بافق با ۶۴ هکتار، مهریز با ۳۴ هکتار و ابرکوه با ۲۵ هکتار به ترتیب بیشترین میزان سطح زیرکشت زعفران در استان یزد را دارا هستند.در هر هکتار زمین، به طور متوسط پنج کیلوگرم زعفران برداشت می‌شود و شهرستان‌های بهاباد با ۲۶۵ هکتار، بافق با ۶۴ هکتار، مهریز با ۳۴ هکتار و ابرکوه با ۲۵ هکتار به ترتیب بیشترین میزان سطح زیرکشت زعفران در استان یزد را دارا هستند

وی با بیان اینکه زعفران یک گیاه کم‌آبخواه است و ترویج کشت آن در دستور کار جهاد کشاورزی است، عنوان کرد: تلاش می‌کنیم با رفع مشکلات کشاورزان، ایجاد صنایع بسته‌بندی و کوتاه کردن دست دلالان در زمین‌های کشاورزی، انگیزه کشت این مصحول را در میان کشاورزان تقویت کنیم.

یکی از مزایای کشت زعفران، بازدهی هفت ساله آن است به نحوی که یک‌سال پیاز آن کشت می‌شود و تا هفت سال همان پیاز گل می‌دهد.

نیاز نداشتن به آبیاری و کافی بودن چند بارندگی مختصر در پاییز برای به گل نشستن پیاز زعفران همچنین حمل و نقل آسان و کم‌هزینه محصول نهایی از دیگر مزایای کشت این محصول است.

در صورتی که دست دلالان از بازار زعفران کوتاه شود، ‌ این محصول می‌تواند وضعیت کشاورزان استان را بهبود ببخشد و برای استان ارزش افزوده ایجاد کند.

یزد رسا