به گزارش سرو ابرکوه، اتفاقا در آن دوران جان‌کری نیز نماینده کنگره بود! حتی ویلیام هیگ هم از رفقای مشترک همین لابی و دوستان ایرانی نیویورکی‌اش به شمار می‌رفت. یعنی در همه دوره طولانی که کنگره آمریکا شدیدترین مواضع را در برابر دولت و ملت جمهوری اسلامی ایران می‌گرفت.تخصص این لابی، ارتباط گرفتن با دیپلمات‌های ایرانی و ایجاد تاثیرات عمیق سیاسی، فرهنگی و بین‌المللی بر آنها بود که تا امروز نیز این فضاسازی عمیق ادامه یافته است. ذکر این خاطرات دامنه‌دار نه‌چندان قدیمی از آن جهت مهم است که بدانیم در پس‌پرده، آمریکا اعم از دولت و کنگره و سنا بیش از آنچه ما فکر می‌کنیم نیازمند توافق با ایرانیان هستند.

مجموعه‌ای از نمایندگان جمهوریخواه و دموکرات آشکارا با تیمی از سوئدی‌های ایرانی‌تبار و مجموعه‌ای از دلالان نفتی ایرانی که پایشان در پرونده‌های مهمی همچون کرسنت و استات‌اویل و معاملات سنگین شرکت‌هایی همچون شل و توتال در میان بود، تشکلی را با هدف ایجاد تغییرات درونی در حاکمیت ایران به راه انداخته بودند.

دلایل آنها نیز شامل مجموعه گسترده‌ای از الزامات است که از دغدغه‌های تمدنی برژینسکی و فوکویاما برای مدیریت آینده برخورد نهایی نظام سرمایه‌داری و نظام اسلامی کل، شامل همه ملت‌های مسلمان خواهان ایجاد تغییر در وضعیت مدیریت جهان را در بر می‌گیرد تا مطالبات نفتی و تجاری شرکت‌هایی مثل بوئینگ، شورون و مرسدس‌بنز و اپل و همه 760 غول تجاری که خرج هزینه‌های انتخاباتی نمایندگان کنگره و نامزدهای ریاست‌جمهوری آمریکا را تقبل کرده‌اند به امید روزی که حضورشان در ایران با حذف تحریم‌ها تسهیل شود.
بسیاری از این شرکت‌ها به صورت رسمی اسپانسر اقتصادی همان لابی ایرانی- سوئدی– آمریکایی مورد علاقه گری سیک نیز هستند! از صندوق برادران راکفلر گرفته تا بوئینگ و شورون!

اهمیت درک روابط کنگره و دولت آمریکا با پرونده مذاکرات هسته‌ای ایران اینجاست که مشخص می‌شود. جان کری کل تیم وزرای خارجی اروپایی را به وین اعزام کرد تا کمر پروژه مهم و حیاتی توافق با ایران شکسته نشود! همزمان داماد ایرانی‌الاصل وی در صفحه خود در شبکه‌ای اجتماعی با آه و ناله پرده از طلاق‌خواهی همسرش به جهت عدم‌موفقیت مذاکرات 1+5 برداشت!

این مهم است که بدانیم حتی صهیونیست‌ها در این ایام بشدت بابت امضای یک «توافق‌خوب» با ایران به آمریکایی‌ها فشار آورده‌اند. چرا؟ چون به قول نتانیاهو و اوباما «خاورمیانه» پس از توافق‌نهایی با ایران بناست برای اسرائیل بی‌سرزمین «امن‌تر» شود! البته این تحلیل پایه‌های آمریکایی- صهیونیستی دارد اما برای دولتی که به علت فشارهای ساکنان سرزمین‌های اشغالی ناچار است هر سال یک حرکت نظامی کورکورانه همچون حمله به غزه را برنامه‌ریزی کند، خزیدن در سایه آرامشی فرضی نیز پراهمیت است.

صهیونیست‌ها برای حفظ ساختار درونی که به علت نارضایتی شدید یهودیان ساکن سرزمین‌های اشغالی مشکل فروپاشی از درون را جدی ساخته، نیازمند به دست آوردن موفقیتی غیرجنگی هستند تا به قول معروف پس از سال‌ها موفق به تثبیت خود در فضای بین‌الملل شوند. این در شرایطی است که پروژه مورد علاقه صهیونیست‌های اروپایی برای فرار از سرزمین موعود و بازگشت به آمریکا و اروپا به صورت جدی اکنون توسط نسل‌های جدید ساکنان فلسطین اشغالی مطرح است.

در حال حاضر دولت اسرائیل تلاش می‌کند با حمله به غزه و مسلمانان انگیزه درونی یهودیان متعهد به آرمان صهیون را حفظ کند و در مقابل با پرده برداشتن از نقش فرضی خود در توافق‌نهایی هسته‌ای1+5 با ایران به یهودیان اروپایی ساکن فلسطین اشغالی ثابت کند که توان مدیریت فضای جهانی بدون دست بردن به اسلحه را نیز دارد. اما انگیزه اروپا از توافق با ایران چیست؟

اروپایی‌ها نه به انگیزه‌های تمدنی آمریکا اهمیت می‌دهند و نه مثل صهیونیست‌ها تمامیت‌ارضی و وجودی‌شان با خطری جدی مواجه است. اروپا با بحران اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند و به منظور حفظ اتحادیه و باقی‌ماندن زیر پرچم واحد نیازمند انگیزشی جدی است.

در مقابل برای تنظیم میزان فشار وارده بر اعضای اتحادیه، اروپا نیازمند گشایش بازارهای قدیمی چون ایران است که به علت تحریم‌ها توسط آمریکا مسدود شده است. از طرفی اروپایی‌ها از مناسبات یواشکی تجاری شرکت‌های پولی- مالی آمریکایی با ایران مطلع شده‌اند و این تبعیضات خونشان را به جوش آورده است. پس حتی اگر توافقی همه‌جانبه با ایران صورت نگیرد عملا با رای دادگاه‌های منطقه‌ای اروپایی به نفع شرکت‌ها و بانک‌های ایرانی، تحریم‌ها بزودی شکسته خواهد شد.

ردیابی سلسله احکام قضایی صادر شده در دادگاه‌های اروپایی به نفع ایرانیان کار مشکلی نیست و به قول کنگره آمریکا با ادامه وضع فعلی «حفظ چارچوب تحریم‌ها بر علیه ایران، کار ساده‌ای نخواهد بود».

پس انگیزش‌های آمریکا، اسرائیل و اروپا را تا اینجای کار مرور کردیم اما ما ایرانی‌ها از توافق نهایی با 1+5 چه می‌خواهیم؟ نهایت خواسته ما لغو تحریم‌های ناعادلانه اقتصادی و پذیرفته شدن در باشگاه قدرت‌های هسته‌ای جهان است. در حقیقت ما به دنبال فرصتی هستیم تا مرزهای قدرت خود را قانونی سازیم و در سایه برداشته شدن تحریم‌ها فرصتی برای بازسازی زیرساخت‌های اقتصاد کشور بیابیم.

پس نگاه «مصالحه‌گرایانه» به توافق هسته‌ای حقیقتا به دور از انگیزش‌های نظام است چرا که در این توافق هیچ ارتباط گیری گفتمانی و زیربنایی صورت نمی‌گیرد که فرضا امیدی به تغییر رویه سیاسی آمریکا یا اروپایی‌های بی‌بنیه داشته باشیم. همه مباحث مطرح شده نیز براساس اصول از پیش تعیین شده حول «پرونده هسته‌ای» است و بس! اینکه وزیر خارجه کشورمان در صفحه شبکه اجتماعی بیگانه می‌نویسد «می‌توانیم تا یکشنبه آینده تاریخ‌ساز شویم.»

دو پیام منفی به‌زعم ما مخابره می‌سازد. اول اینکه نگاه ما به توافق هسته‌ای نهایی نگاهی «تاریخ‌ساز» است و اشتیاقمان برای وقوع چنین توافق فوق‌العاده‌ای غیرقابل چشم‌پوشی! دوم اینکه فرصت‌سازی آمریکایی‌‌ها را خیلی جدی گرفته‌ایم چرا که یکشنبه 29 جولای آخرین روز مهلت در نظر گرفته شده توسط آمریکا برای کسب توافق نهایی است!
اینها نکات ریزی است اما از نوع نگاه مذاکره‌کننده محترم ما به توافق با 1+5 پرده برمی‌دارد. یک دیپلمات موفق نباید نگاه «مرگ و زندگی» به یک توافق اقتصادی با چند کشور داشته باشد که اتفاقا پیش از این نیز بر سر میز توافق با آنها کم حاضر نشده است! فراموش نکنیم در سال 82 نیز در سعدآباد با غربی‌ها توافق هسته‌ای امضا کردیم اما هیچ «دیگرگونی تاریخ‌سازی» در بهبود اوضاع ایجاد نشد. اینها را باید بیان کنیم تا خدای ناکرده همچون دوره امضای توافق ژنو فرمان آبروبر «جشن عمومی» صادر نشود! توافقات دوران جنگ سرد راهکاری برای موازنه قوا و کنترل شرایط بازی بزرگ است.

تصور مصالحه با آمریکا به واسطه امضای توافقی قابل بررسی با موضوع «حق مسلم» ملت ایران در بهره‌مندی از انرژی پاک هسته‌ای حقیقتا نوعی خامی سیاسی محسوب می‌شود. مطالعه رفتار دیپلمات‌های روس در دوران جنگ سرد با آمریکا، حقیقتا در این دوران برای دیپلمات‌های ایرانی از «شام شب» واجب‌تر است تا ازدواج دختر جای کری و تاریخ ایرانیان یکجا به توافق احتمالی گره نخورد!

مجتبی اصغری

وطن امروز