به گزارش سرو ابرکوه، ابرکوه یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران است که در مرکز ایران و در محدوده استان یزد واقع می‌باشد. در حال حاضر آثار باستانی بسیار زیادی از روزگاران گذشته در این شهر وجود دارد، که نشان از وجود تمدنی بیاد ماندنی و قدیمی دارد.

شهرستان ابرکوه آثار و بناهای تاریخی بسیاری دارد، که کهن سال ترین موجود زنده ایران یعنی درخت سرو، گنید عالی، مسجد جامع، یخچال های خشتی، مناره های نظامیه، ارگ شهرسب و قلعه تیزک از نمونه های برجسته آن می باشد.

برخی از این آثار تاریخی و فرهنگی که میراث گذشتگان و هویت ملی ما هستند، هر ساله به دلیل نبود نظارت و همچنین توجه نکردن مسئولان و مالکان یکی پس از دیگری صدمه دیده و با روزگار خداحافظی می کنند.

یکی از این بناهای تاریخی در ابرکوه که زنگ خطر نابودی آن به صدا درآمده و ممکن است، در آینده ای نه چندان دور اثری از آن باقی نماند، قلعه مسکونی واقع در روستای تیزک در دهستان تیرجرد شهرستان می باشد، که در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۶ به شماره ۱۹۰۸۱ در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

روستای تیزک در ۱۲ کیلومتری شمال غربی شهر ابرکوه قرار گرفته است. قلعه قدیمی تیزک که قدمت آن به ۲۰۰ سال قبل بر می رسد، که توسط عبدالرضا خان بزرك، پدر حاج خان و سالار نظام، در دوره قاجار، از خشت و گل ساخته شده است. در تقسيم اموال عبدالرضا خان، قلعه مذكور سهم حاج خان شده است.

موضوعی که در اینجا حائز اهمیت است، فقط بحث قدیمی بودن قلعه تیزک نمی باشد، بلکه نکته قابل توجه و مهم این است، که هنوز خانواده هایی در آن ساکن بوده و زندگی در این قلعه جریان دارد.

حامد اکرمی پژوهشگر ابرکوهی در گفتگو با خبرنگار سرو ابرکوه، در خصوص جزئیات قلعه تیزک، اظهار کرد: این قلعه در دو طبقه و پلانی مستطیلی شکل، همراه با چهار برج نگهبانی در 4 گوشه بنا شده است. خانه های این قلعه به صورت موازی و همردیف، دارای هشتی ورودی و 2 نشیمنگاه می باشد که در گذشته، آب قنات روستا از وسط آن عبور و به سمت مزارع و دو سردآب نزدیک قلعه هدایت می شد.

اکرمی افزود: اکثر این خانه هاف دارای بالاخانه هستند که در قسمت مرکزی هر کدام، سیستم خنک کننده ای برای تهویه هوای آنها وجود دارد. یکی دیگر از خصوصیات این قلعه وجود اسطبل می باشد که در آن اسب و چهارپایان و حتی در قدیم گورخر نگهداری می شد.

وی عنوان کرد: در حال حاضر اسطبل این قلعه مرمت و احیا شده است، ولی نزدیک به 80 درصد قسمت شاه نشین قلعه مذکور و سردرب ورودی آن آسیب دیده و رو به ویرانی می باشد و هنوز مرمت نشده است.

علی امیدپناه یکی از جوانان ساکن این قلعه، نیز در گفتگو با خبرنگار سرو ابرکوه، می گوید: حمامی که در سمت چپ ورودی قلعه قرار داشت، در حال حاضر غیرقابل استفاده می باشد. ولی مسجدی که در سمت راست ورودی آن مستقر است، هم اکنون صبح، ظهر و شب در آن نماز جماعت برپا می شود.

وی با ابراز تاسف ادامه می دهد: درخت کهن سالی در ورودی قلعه تیزک وجود داشت که به خاطر خشکسالی و کمبود آب، اکنون خشک شده است. چرا که اگر مسئولسن توجه کرده بودند و به هر طریقی آب مورد نیاز را به این درخت رسانده بودند، اکنون وضعیت بهتری داشت.

در کوچه پس کوچه های قلعه تیزک هنوز صدای قدم هایی به گوش می رسد، که انتظار توجه و دیده شدن توسط برخی مسئولین مربوطه را دارند. راه رفتن در این کوچه ها چنان حسی به انسان ها دست می دهد که قلم از وصف آن ناتوان می باشد.

قلعه زیبای روستای تیزک؛ که خود منبعی از فرهنگ و تمدن می باشد، در حال نابودی است. لذا اگر وضع به همین منوال پیش رود، از شهر تاریخی و متمدن ابرکوه چیزی باقی نخواهد ماند تا نشان از قدمت شهرمان باشد.

همیشه شاهدیم که مسئولان شهر اشاره به بیش از 400 اثر تاریخی و ماندگار دارند، که سرمایه ای عظیم برای صنعت گردگشری و توسعه شهرستان است. اما چگونه می توان از این آثاری که تنها یک پلاک و شماره ثبت ازشان باقی مانده است، بهرده برداری کرد و انتظار داشت که مورد توجه گردشگران قرار بگیرند؟

لازم به ذکر است در ابرکوه حدود 300 قلعه وجود دارد، که اکثر آنها به ثبت آثار ملی رسیده است و در بین آنها سه قلعه شهرسب، تیزک و فیروزآباد هستند، که در آن زندگی جریان دارد و اهالی این روستاها دوست دارند و حاضرند با مشارکت اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در احیای آن تلاش کنند.

حفاظت از آثار و بناهای ارزشمند تاریخی وظیفه ای است که نباید فراموش شود، چرا که نابودی میراث فرهنگی و طبیعی معضلی است که قابل جبران نیست.

انتهای پیام/ ف